Tip I diabetes mellituslu hastalarda serbest ve açil karnitin düzeylerinin açlık kan şekeri, beta-hidroksibutirat, serbest yağ asitleri ve lipid profili ile olan ilişkileri

Abstract

ÖZET Amaç Bu çalışmanın amacı insülin kullanan tip I diabetes mellituslu çocuk ve adolesanlarda serum karnitin fraksiyonlarının ölçülmesi; açlık kan şekeri, serbest yağ asitleri (FFA), (3-hidroksibutirat, lipoprotein düzeyleri, diyabet süresi ve diyabet kontrol derecesinin birbirleriyle ilişkilerinin gösterilmesidir. Denekler 38 diyabetik hasta (20'si kız, ortalama yaş 12.46 yıl), yaş ve cins ola rak bunlarla eşleştirilmiş 25 normal çocuk (14'ü kız, ortalama yaş 11.70 yıl) çalışmaya alındı. Bulgular 1. Kontrollerle karşılaştırıldığında diyabetik hastaların total karnitin düzeyleri normal iken serbest karnitin (SK) (18.6'ya karşılık 12.93 umol/L, p=0.001) dü zeyleri belirgin olarak düşük; acil karnitin (AK) (7.24'e karşılık 10.56 umol/L, p=0.034) ve AK/SK ise (0.46'ya karşılık 1.23, p=0.004) anlamlı olarak yüksekti. 2. Çalışmamızda açlık kan şekeri ile serbest karnitin düzeyleri arasında ne gatif bir korelasyon (r= -0.2685, p=0.036), açlık kan şekeri ile acil karnitin dü zeyleri arasında ise pozitif bir korelasyon (r= 0.2657, p=0.038) saptadık. Ancak karnitin fraksiyonları ile yaklaşık 2 aylık diyabet kontrol derecesini gösteren HbA1c arasında bir ilişki bulamadık. 3. Diyabet süresi beş yılın altında olan hastaların total karnitin düzeyleri kont rollerle karşılaştırıldığında aralarında fark bulunmazken, serbest karnitin dü zeyleri düşük (18.6'ya karşılık 13.35 umol/L, p=0.025); acil karnitin düzeyleri(7.24'e karşılık 12.81 umol/L, p=0.005) ile AK/SK (0.46'ya karşılık 1.6, p=0.049) oranı yüksek saptandı. Diyabet süresi beş yıl ve üzerinde olan hastalarda ise kontrollere göre total karnitin (25.84'e karşılık 21.79 (jmol/L, p=0.033) ve ser best karnitin (18.6'ya karşılık 12.66 umol/L, p=0.001) düzeyleri düşük; acil karnitin düzeyleri normal ve AK/SK düzeyleri ise (0.46'ya karşılık 0.98, p=0.019) anlamlı olarak yüksekti. 4. Diyabetik hastalarda serbest yağ asitleri (FFA) (0.54'e karşılık 0.73 mEq/L, p=0.042) ile p-hidroksibutirat düzeyleri (0.20'e karşılık 0.40 mmol/L, p=0.001) kontrol grubundan anlamlı derecede yüksekti. Ayrıca serbest karnitin düzeyleri ile p-hidroksibutirat düzeyleri arasında negatif (r-0.2775, p=0.030); acil karnitin düzeyleri ile p-hidroksibutirat düzeyleri arasında ise pozitif (r=0.2867, p=0.025) korelasyon saptandı. FFA ile p-hidroksibutirat düzeyleri arasında da pozitif (r=0.4969, p=<0.0001) korelasyon vardı. Ancak karnitin fraksiyonları ile FFA arasında bir korelasyon tespit edilemedi. 5. Çalışmamızda hasta grubunun LDL kolesterol düzeyleri yüksek (77.73'e kar şılık 126.93 mg/dL, p<0.0001), HDL kolesterol düzeyleri düşük (41.73'e karşılık 35.13 mg/dL, p=0.029), trigliserid ve VLDL kolesterol düzeyleri ise normal bu lunmuştur. Bununla birlikte karnitin fraksiyonları ile bu parametreler arasında bir ilişki saptanamamıştır. Bu çalışmanın sonuçları; belirgin komplikasyon gelişmemiş diyabetik hastalarda relatif bir karnitin yetersizliği olduğunu göstermektedir. Bu nedenle diyabetik hastalara karnitin tedavisi uygulayarak, bu hastalarda enerji metabo lizmasını düzeltmek ve morbiditeyi etkileyen kardiyomiyopati, nöropati gibi komplikasyonların ortaya çıkmasını önlemek ya da mevcut olanların şiddetlerini azaltabilmek mümkün olabilir. Anahtar Kelimeler: Tip I diyabet, karnitin, serbest yağ asitleri, p-hidroksibutirat. T.C. YÜKSEKÖ8BETİM KURULU 3 R BUT flr» w nil mm-*»*

IV ABSTRACT Objective The aim of this study was to measure the levels of serum carnitine fractions and to show a possible relationship between carnitine fractions, fasting blood glucose, free fatty acids, p-hydroxybutyrate, level of lipoproteins, duration of diabetic disease and degree of control on diabetes in children and adolescents with type I diabetes mellitus. Subjects 38 diabetic children (20 girls, with an average age of 12,46 years) and 25 non-diabetic children (14 girls, with an average age of 11,70 years) macthed with patients in terns of age and gender were taken for this study. Results 1. When diabetic patients were compared with control subjects, it was observed that total carnitine levels of diabetic patients did not show a statistically significant change. On the other hand, free carnitine (FC) levels (12.93 vs 18.6 fxmol/L, p=0.001) were lower, whereas the acyl carnitine (AC) levels (10.56 vs 7.24 nmol/L, p=0.034) and AC/FC ratio (1.23 vs 0.46, p=0.004) were significantly higher. 2. Our study also depicted the presence of a negative correlation between fasting blood glucose and free carnitine levels (r= -0.2685, p=0.036). On the contrary, a positive correlation was shown between the levels of fasting blood glucose and acyl carnitine parameters (r= 0.2657, p=0.038). We did not find a correlation between the carnitine fractions and HbA1c which is the indicator of diabetic control level in 2 monunths.V 3. When diabetic patients whose diabetes was shorter than 5 years were compared with control subjects, there was no difference in terms of total carnitine levels. However, free carnitine (FC) levels (13.35 vs 18.6 jamol/L, p=0.025) were lower and acyl carnitine (AC) levels (12.81 vs 7.24 pmol/L, p=0.005) and AC/FC ratio (1.6 vs 0.46, p=0.049) were higher. When diabetic patients who had had diabetes for 5 or more years were compared with control subjects, it was found that total carnitine (21.79 vs 25.84 jimol/L, p=0.003) and free carnitine (12.66 vs 18.6 fimol/L, p=0.001) levels were lower, acyl carnitine levels were normal and AC/FC ratio (0.98 vs 0.46, p=0.019) was significantly higher. 4. When diabetic patients were compared with control subjects, free fatty acid (0.54 vs 0.73 mEq/L, p=0.042) and p-hydroxybutyrate (0.20 vs 0.40 mEq/L, p=0.001) levels were significantly higher. There was a negative correlation between free carnitine and p-hydroxybutyrate levels (r= -0.2775, p=0.030); however, there was a positive correlation between acyl carnitine and p-hydroxybutyrate levels (r=0.2867, p=0.025). There was a positive correlation between free fatty acid and p-hydroxybutyrate levels (r=0.2867, p=0.025); however, no correlation could be found between carnitine fractions and free fatty acid. 5. In our study, LDL cholesterol levels of our patient group (126.93 vs 77.73 mg/dL, p<0.0001) were high, HDL cholesterol levels (35.13 vs 41.73 mg/dL, p=0.029) were low and tryglyceride and VLDL cholesterol levels were normal. However, no correlation could be detected between carnitine fractions and these parameters. The findings of our study indicated the presence of a relative carnitine deficiency in the diabetic subjects without significant complications. For this reason, by giving carnitine treatment to diabetic patients, it is possible to improve energy metabolism, to prevent complications such as cardiomyopathy and neuropathy which affect morbidity and, if they are present, to reduce their severity. Key words: Type I diabetes, carnitine, free fatty acid, p-hydroxybutyrate. T.C. imm nnKÜMANTASYON MERKEZl