Hemiplejik el rehabilitasyonunda nöromusküler elektrik stimülasyonu (NMES) uygulama tekniklerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Hemiplejik üst ekstremite tedavisinin oldukça problemli olduğu bilinmektedir. Son yıllarda hemiplejik üst ekstremite tedavisinde nöromusküler elektrik stimülasyonun (NMES) etkin olduğu çeşitli çalışmalarda ileri sürülmektedir. Ancak etkin uygulama parametreleri konusunda hâla belirsizlikler vardır. Çalışmamızda NMES yönteminin 2 farklı uygulama tarzının hemiplejik el rehabilitasyonunda birbirine karşı üstünlüğünü araştırmayı amaçladık. Çalışmaya hastalık süresi 10 aydan az olan, 20 hemiplejik hasta alındı. Hastalar rastlantısal olarak 2 gruba ayrıldı. Birinci gruba hemipleji/spastisite kartındaki üst ekstremite bölümü uygulandı. İkinci gruba atrofı/kuvvetlendirme kartı 3 aşamada uygulandı. İlk 2 hafta atrofı kısa programı, 3. haftadan itibaren kuvvetlendirme üst ekstremite bölümü uygulandı. Hastalar günde 1 defa, haftada 5 gün, 6 hafta tedaviye alındılar, bir ay sonra da kontrol edildi. Değerlendirme yöntemi olarak Fugl-Meyer motor değerlendirme skalası üst ekstremite ve el bölümleri, Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçütü, Brunnstrom üst ekstremite ve el değerlendirmesi, el bileği ve parmak ekstansiyonu kas testi, Modifiye Asworth spastisite skalası ve hasta taraf ile sağlam taraf önkol çevre ölçümü farkları kullanıldı. Sonuçlar Repeated Measures Anova, Mann- Whitney U testleri ile değerlendirildi. İkinci grubun el bileği ekstansiyonu kas kuvveti, Brunnstrom el değerlendirmesi, Fugl- Meyer el değerlendirmesi gibi motor gelişimi değerlendiren testlerde 1. gruba üstünlüğü anlamlı bulundu. Bu nedenle hemipleji tedavisinde ilk 2 hafta atrofı programı uygulayarak kas lifi hacminin arttırılıp daha sonra kuvvetlendirilmesi prensibi ile uygulanan atrofı/kuvvetlendirme kartının, hemipleji/spastisite kartına göre daha etkin olduğunu düşünmekteyiz. 64Anahtar Kelimeler: Hemipleji, Nöromusküler elektrik stimülasyon, El, İnme 65

COMPARISON OF EFFECTIVENESS OF NEUROMUSCULAR ELECTRICAL STIMULATION APPLYING TECHNIQUES IN HEMIPLEGIC HAND REHABILITATION SUMMARY It has been known that management of hemiplegic upper extremity is complicated. Recently, several researchs that reported the effectivity of neuromuscular electrical stimulation (NMES) have been suggested. However, effective applying parameters are contraversial. We investigated the priority of two different applying methods of NMES between each other. Totally twenty hemiplegic patients; whose post-stroke duration was less than 10 months were included into study. Patients were randomised to two groups. Treatment currents had been already recorded in memory cards of device. Upper extremity program card of hemiplegia/spasticity card was applied to group 1 while atrophy/reinforcement card was applied to group 2 in three levels. For group 2, atrophy short program was applied within two weeks and then upper extremity part of reinforcement program was applied since after 3 weeks. Treatment program was performed as daily, 5 days a week and totally 6 weeks.Control was made one month after treatment. Upper extremity and hand parts of Fugl-Meyer motor assessment scale, functional independency measurement, Brunnstrom upper extremity and hand evaluation, muscle test of wrist and finger extension, modified Ashworth spasticity scale and differences of atrophy 66measurement between hemiplegic and non plegic forearms were used and evaluated. Results were evaluated statistically by Repeated Measures Anova and Mann- Whitney U tests. Improvements in wrist extension muscle strength, Brunnstrom hand evaluation and Fugl-Meyer hand evaluation tests which represented motor development were found statistically superior in group 2 than group 1. Consequently, we suggest that reinforcement program after applying atrophy program initially is superior than spasticity program in motor development of hemiplegic hand. Key Words: Hemiplegia, Neuromuscular electrical stimulation, Hand, Stroke 67