Kadın ve erkeklerde yaşlanmayla birlikte artan mikronükleus oranının saptanması

Abstract

ÖZET Yaşlanma prosesinde meydana gelen ve günümüze kadar çok geniş çaplı araştırılan doku/hücre/DNA düzeyindeki modifikasyonlar çok çeşitlidir. Ancak tüm değişimlerin altında yatan ana nedenin DNA hasarı olduğu kabul edilmektedir. Bu çalışmada, yaşlı bireyler, DNA da meydana gelen kırılmalar yada mitotik hatalar sonucu serbest halde bulunan tüm kromozom veya kromozom fragmentlerinin oluşturduğu `Mikronükleus` (MN) sıklığı bakımından değerlendirilmiş, MN da bulunan kromozomların orjinleri saptanmaya çalışılmıştır. Bu amaçla yaşları 18-76 arasında olan toplam 42 bireyden (21 kadın 21 erkek) alınan periferik kan kültürleri ayrı ayrı Cyt-B ve BrdU ile indüklenmiş ve oluşan MN ler hem sitogenetik hem de FISH analizleri ile değerlendirilmiştir. Araştırma bulguları değerlendirildiğinde ; 1.hem kadın hem erkeklerde yaş ile MN sıklığının birbirlerine paralel olarak arttığı, 2.Cyt-B ile indüklenen kültürlerde MN sıklığının BrdU ile indüklenenlere göre daha yüksek olduğu, dolayısıyla incelenen olgularda saptanan MN lerin gerçekten hücrelerde meydana gelen mitotik hatalardan kaynaklandığı, 3.kadınlarda menapoz sonrasında mitotik hataların anlamlı şekilde arttığı, 4.kadınlarda gözlenen MN lerin %70 kadarının X kromozom orjinli olduğu, 5.erkeklerde de yaşla birlikte Y kromozom hipoploidi olasılığının arttığı ancak kadınlardaki kadar yüksek olmadığı, 6.otozomal kromozomlardan kromozom 13,18. ve 21 in de ilerleyen yaşla birlikte MN larda görüldüğü fakat gonozomal kromozomlar kadar sık olmadığı, ancak diğer otozomal kromozomların incelenmesiyle kesin bir sonuca gidilebileceği sonuçları elde edilmiştir. iv

SUMMARY The modifications in tissue / celi / DNA during the ageing process are very various and they are being researched in every respects. However, the majör cause of these modifications has been accepted as `DNA defects`. in this study, the aged individuals were evaluated in respect to the incidence of `Micronucleus` (MN) that is formed from the free chromosome ör chromosome fragments, resulted from the chromosome breakages and / ör mitotic defaults. By this aim, peripheral blood cultures induced by Cyt-B and BrdU from totally 42 individuals (21 males, 21 females), aged 18-76, were evaluated for MN by cytogenetic and FISH analyses. According to the research data, follovving results were obtained: 1.the MN incidence is increasing vvith age, 2.the MN frequency of Cyt-B induced cultures is significantly higher than the BrdU induced cultures. Therefore, the MNs determined in the individuals are reflecting the real mitotic errors of the cases. 3.mitotik errors are significantly increasing after the menapouse period, 4.70% of MNs seen in females are determined as X chromosome in origin, 5.the possibility of Y chromosome hypoploidy in males is also increasing vvith age, but it is not as high as in femaies, 6.chromosomes 13, 18 and 21 hypoploidy are also the causes of MN formation vvith increased age, hovvever to conclude the effects of autosomes on the MN formation certainly, it is necessary to analyse ali 22 chromosomes. KEY WORDS : Micronuclei, aging, Cyt-B, BrdU, CBMN, anaphase lagging, nondisjuction, gonosomal hypopioidy, FISH v