Aile planlamasında karşılaşılan temel etik sorunlar

Abstract

İÜ ÖZET Aile planlamasının temel İlkesi; ailelerin, istedikleri kadar ve istedikleri zaman çocuk sahibi olabilmeleridir. Yapılan araştırmalara göre; ülkemizde aileler az sayıda çocuk sahibi olmak istemektedirler. Aile planlaması yöntemleri, nüfus kontrolünde önemli bir yer tutmuştur. Elbette savaşlar veya büyük salgınlar gibi kısa sürede sonuç vermemesi ve vahşetten uzak olması, kimi çevrelerde tartışmalara yol açsa da bilimsel müdahaleye açık olması nedeniyle nüfus kontrolünün sağlanması için en insani yöntem olduğu gerçeğini değiştirememiştir. Yaşayan her toplumda gelişme ve değişmeler, çözümlenmemiş, yanıtlanmamış açık uçlu sorulan gündeme getirmektedir. Çoğu defa normatif sanılara yanıt arama etkinliği bir etik çalışma olarak tanımlanabilir. Tıp uygulamaları sırasında karşılaşılan etik sorunlarda belli bir karara varabilmek için etik ilkelerden yararlanmada hekimler ve öteki sağlık personeli güç bir süreç yaşarlar. Dolayısıyla etik ilkelerin her olayda yer alma biçimi kendine özgüdür. Bu ilkelerin her birinin bir sorun karşısında az veya çok bir yeri olduğu gerçektir. Çağımızda, tüm sağlık uğraşlarında uyulması gereken temel etik ilkeler irdelenmiş, bu ilkelerin aile planlaması alanında ne şekilde olabileceği, aynca yaptığımız anket çalışması ışığında aile planlamasında karşılaşılan etik sorunlar ve kadının kendi bedeni üzerinde karar verme hakkı konusu araştırılmıştır. Çalışmamızdaki kadınlar istenmeyen gebeliklerini sonlandırmada, gebeliği önleyici yöntem seçiminde kararın kendilerine ait olduğunu yanıtlan ile göstermişlerdir. Bu. kadının kendi bedeni üzerindeki hakkını kullanabilmesi bakımından sevindiricidir. Aile planlaması alanında kişilerin bilgilendirilmelerine yönelik bazı eksikliklerin etik sorunlara yol açtığı görülmüştür. Tam ve doğru bilgilendirme ile onam (Rıza) gibi tıp, hukuk ve etik açıdan önemli bir konu da çözüme ulaştırabilecektir. Etik değişim içindedir. Ancak mevcut ilkeler tekrar tekrar gözden geçirilerek sorunlann çözümü için yeni bir bakış açısı oluşturulabilir. Anahtar Kelimeler: Aile planlaması, tıbbi etik, onam, özerklik, yarar, adalet.

İv SUMMARY The basic principles family planning seems to enable families to have children as many as they want and whenever they desire. According to the studies, the families in our country wish to have children in the least possible number. Family planning has always been considered vital importance in population control. Not reaching the desired solutions within a short time, though, as it is with wars and epidemics and not being associated with savagery. It seems to lead to disputes in some circles, the fact that it is the most humanitarian method in providing the control of populations has never been changed since it is always open to scientific treatment. In every society developments and transformations create disputable issues that cannot be solved and responded. The activity of finding answers to normative questions can often be regarded as an ethical study. During medical practices in order to come to a certain conclusion related with ethical problems. Physicians and other medical workers face with a difficult process in making use of these ethical principles. Thus, the way of the existence of ethical principles in each case has its own characteristic. That each of these has somewhat analogy with any issue is an unreliable fact. The principal ethical principles that have to be in conformity with overall medical studies of our age and the way adopting them into family planning were discussed. What is more, within the light of the survey we carried out. the ethical problems occurred in the process by family planning and the woman's being self-determining on her body were searched. The women in our study openly manifested in their responses, the right of terminating their own lives in cases of undesired pregnancies. This is agreeable in respect to the woman's using her own right relating to her body. It has been observed that informing individuals inadequately and inefficiently caused ethical issues. Along with the provision of the right and exact information, the consent which seems as important as medicine and law will be settled.Ethics is in a continuous transformation. However, on revising the existent principles over and over again. It is possible to have a new standpoint for the solution of problems. Key Words: Family planning, medical ethics, informed consent, autonomy, beneficence, justice.