Tip II diyabetli deney hayvanlarına akarboz ve rumex patientia L. (Labada)`nın etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışma, Wistar albino türü yavru sıçanlarda tip II diyabet oluşturularak, akarboz ve Rumex patientia'nın etkilerini karşılaştırmak amacı ile yapıldı. Çalışmada, 42 adet 48 saatlik Wistar albino türü yavru sıçan kullanıldı. Bu sıçanların 21 'ine 0.1 mi serum fizyolojik, 21 'ine 100 mg/kg STZ intraperitoneal olarak verildi. Hayvanların hepsi 30 gün boyunca anne sütü, bunu takiben 2 hafta boyunca da pelet yem ile beslendi ve yeterince su içmeleri sağlandı. 0.1 mi serum fizyolojik verilen sıçanlardan I., II. ve HI gruplar, STZ verilen sıçanlardan da IV., V. ve VI. gruplar oluşturuldu. Altı haftanın bitiminden 20. haftaya kadar olan 14 hafta boyunca ü. ve VI. gruplara normal yem ile birlikte %2 Rumex patientia tohumu dekoksiyonu, Di. ve IV.gruplara normal su ile birlikte 40 mg akarboz/100 gr yem, I. ve V. gruplara ise normal olarak su ve yem verildi. Ondört hafta boyunca belli aralıklarla 6 defa tüm gruplardaki hayvanların kan glukoz düzeyi ve HbAıC ölçülerek, tip II diyabet durumu kontrol edildi. 20.haftadan sonra sıçanlar idrar toplama kafeslerine alınarak 24 saatlik idrarları toplandı ve eter anestezisi altında uyutularak kalp kanı alındı, bunu takiben alman karaciğer, böbrek örnekleri %10'luk nötral formaline, pankreas örnekleri Bouin fiksatifine alındı. Yapılan çalışma sonucunda hiç bir parametrede, kontrol grubuna göre, Rumex patientia'nın (labada) verilen DL ve akarboz verilen El. gruplar arasında fark görülmedi. Tip II diyabet oluşturulmuş gruplardan IV. gruba tedavi için verilen maddelerden akarbozun idrar hacmi, pH, idrar kreatinin, idrar üre azotu, hemoglobin, kan glukoz düzeyi, HbAıc, BUN, kolesterol düzeyi ve SGPT ve katalaz aktivitelerini kontrol grubu düzeyine yaklaştırdığı, VI. gruba verilen Rumex patientia'nın da, akarboz kadar olmamakla birlikte yine bu parametreleri olumlu yönde etkileyerek kontrol grubu değerlerine yaklaştırdığı tespit edildi. Histolojik olarak kontrol grubu ile II. ve III. gruptan elde ettiğimiz vıhistolojik sonuçlar, karaciğer, böbrek ve pankreasta birbirine benzer özellikte ve normal histolojik yapıda bulunmuştur. Tip II diyabet oluşturulan IV., V. ve VI. gruplardan elde ettiğimiz bulgularda ise V. grupta daha fazla olmak üzere; karaciğerde minimal düzeyde sentrolobüler hepatositlerde vakuolizasyonlar ve hafif sinüzoidal hiperemi gözlendi, böbrek örneklerinde ise V. grupta glomerül bazal laminalannda kalınlaşma gözlenirken IV. ve VI. gruplarda belirgin bir kalınlaşma görülmedi, proksimal tübülüs hücrelerinin apikal kısımlarında kontrollere oranla tip II diyabet oluşturulan gruplarda PAS boyanmasında azalma gözlendi. V. grupta gözlenen fokal dejenerasyonlar, hiperemik glomerüller IV. ve VI. gruplarda daha az gözlendi, yine sadece V. grupta gözlenen mikrosirkülasyon bozuklukları diğer deney gruplarında gözlenmedi. Aselüler madde birikimi ise sadece VI. grupta gözlendi. Pankreas örneklerinde IV. ve VI. gruplarda Langerhans adacıklarında hücresel bir azalma ve yer yer boşluklara rastlanırken, V. grupta Langerhans adacıklarının kontrollere göre sayıca azaldığı ve çaplarının küçüldüğü görüldü. Bütün bunlara dayanarak, halk arasında diyabet tedavisinde kullanılan labadanın akarboz kadar olmasada, STZ'nin sebep olduğu bozucu etkilerden idrar, kan parametrelerini ve histolojik olarak dokuyu bir dereceye kadar düzelttiği gözlendi. Bütün bunlardan sonra, Rumex patientia'nın (labada) tip II diyabet tedavisinde akarboza oranla daha az etkili olduğu söylenebilir. Anahtar Sözcükler : Tip II Diyabet, streptozotozin, akarboz, Rumex patientia L., kan glukozu, HbAıc, SOD, katalaz, malondialdehit, serum, sıçan. vu

SUMMARY The study was planned, to investigate the effects of the acarbose and Rumex patientia on several urinary and blood parameters of the type II diabetes (NIDDM). Totally, 42 neonatal Wistar albino rats at 48hours aged were used. On the 2nd day of life, 21 of rats were injected serum physiological saline (0.1 ml/rat) intraperitoneally whereas streptozocin (STZ) dissolved in physiological saline (100 mg/kg) was injected intraperitoneally to the rest 21 rats for poduction of type II diabetes. All of the rats were weaned during the first 30 days. At the end of the sixth week, 21 rats which were given physiological saline were divided into 3 groups (Groups I., n. and III.). STZ injected rats were also divided into 3 groups (Groups IV., V. and VI.). Group I was the control group in which 7 rats were fed with water and chow, Group II were fed 2% Rumex patientia seeds solution and chow whereas group HI with water and 40 mg/kg acarbose mixed with chow. 40 mg/kg acarbose mixed with chow, chow and 2% Rumex patientia seeds solution administrated to the STZ injected rats of groups TV., V. and VI. respectively until 20 weeks of age. Type II diabetes of rats was controlled by measuring the blood glucose levels during 14 weeks and HbAiC at end of the 20th week. The 24h urine of the rats was collected at the end of 20th week and then cardiac blood was drawn from the rats under the ether anasthesis, Liver and kidney samples were taken into 10% neutral formaline solution, and pancreas samples of the rats were put into Bouin's fixative solution. The results showed that no statistical differences was seen among the data of the control (Goup I), IT`1 and IIIrd groups. It was defined that urine volume, pH of the search, there was not any differences between the control (Ist group), IInd and IIIrd groups. Acarbose effect positively significant difference on a lot of parameters at type n diabetes rats (IV1 group). A lot of parameters at type II diabetes rats were approached the control group parameters by acarbose which are ure$ volume, pH, urea creatinine, urea nitrate, hemoglobin, blood glucose, HbAic, BUN, cholestrol, SGPT and catalase viulevels were reached the levels of control group by effects of acarbose (Group IV). Besides, it was seen that the Rumex patientia treatment had also some positive effects on the rats with type II diabetes, but it was not as effective as acarbose. The histological analyses performed on liver, kidney and pancreas tissues of rats from Groups I, II and HI showed no pathology, the histological structures of them were completely normal. However Vth group had more minimal vacuolar degeneration figures on hepatocytes and sinusoidal hyperamia on liver parenchyma than TYd and VIth group. Kidney samples were the detected abnormalities and observed that Vth group had more increased on the liver samples thicken basal lamina of glomerular capillary, minimal glomerular hyperamia, dilatation and degeneration at the proximal tubulles than IVth and Vr* group. Also, only Vth group had microcirculation distortion and VIth had acellular proteinaceous material reserve. At the pancreatic islets were nearly at the same diameters in respect to controls, but the amount of islet cells was decreased and also, some empty regions-like vacuoles were seen in the IV* and VIth groups. In addition to these abnormalities, the diameters of islet cells of the Vth group samples were significantly decreased than the cells of controls. All the results showed that, labada which is commonly used for the treatment of diabetes had some positive effects on the curing of some urine, blood parameters and destroyed tissues which were resorted by the STZ injection. Finally, it is concluded that acarbose would be more effective treatment material than Rumex patientia for the cases with type II diabetes. Key Words : Type II Diabetes, streptozotocin,, acarbose, Rumex patientia L., blood glucose, HbAiC, SOD, catalase, malondialdehyde, serum, rat IX