Koledok ligasyonunun neden olduğu karaciğer hasarına karşı n-asetil sisteinin koruyucu etkisinin incelenmesi

Abstract

Koledok ligasyonu safra akımının engellenmesi ve safranın karaciğerde birikimi ile karakterizedir. Sitotoksik safra asitleri karaciğerde fibroza ve nekroz yol açmaktadır. Bu çalışmadaki amaç, sıçanlarda koledok ligasyonu sonucu indüklenen karaciğer fibroz modelinde N-asetil sisteinin koruyucu etkilerinin olup olmadığını, ışık mikroskopik ve immünohistokimyasal yöntemler ile incelemektir.Çalışmada 24 adet Wistar Albino cinsi erişkin sıçan kullanıldı. Hayvanlar biri kontrol ikisi deney grubu olmak üzere toplam üç gruba ayrıldı. Safra kanalı ligasyonu oluşturmak amacıyla kontrol grubu dışındaki deneklerin koledok kanalı duedonuma yakın bölgede üst ve alt kısımdan bağlanarak kesildi. Karaciğer hasarını önleyebilmek amacıyla üçüncü grup deneklere; ligasyon uygulamasından hemen sonra başlanarak deney süresi olan 28 gün boyunca, 200 mg/kg N-asetil sistein intraperitoneal yoldan verildi. Yirmisekizinci gün sonunda bütün sıçanlar sakrifiye edildi ve karaciğer dokuları alındı. Alınan karaciğer dokuları mikroskobik incelemeler için işlemlendirildi.Çalışmamızda ligasyon grubundaki sıçanların karaciğer dokularında, normal parankimal yapının bağ dokusu artış sonucu fibröz septumlarla çevrili nodüler yapıya dönüştüğü ve portal alanlarda belirgin köprüleşmeyle birlikte nekrotik alanların varlığı, sinüzoidal dilatasyon, hepatosit dejenerasyonu, mononükleer hücre infiltrasyonu ile safra kanalı proliferasyonu ve genişlemesi görülmektedir. N-asetil sistein tedavisi ile ligasyon grubuna göre karaciğer dokularında önemli derecede iyileşme görüldü. İmmünohistokimyasal boyamada, alfa düz kas aktin ve indüklenebilir nitrik oksit sentaz pozitif hücreleri ile sitokeratin pozitif safra kanallarının ligasyon grubunda kontrol grubuna göre önemli derecede artış gösterdiği görüldü. N-asetil sistein tedavisi ile ligasyon grubuna göre alfa düz kas aktin ve indüklenebilir nitrik oksit sentaz pozitif hücreleri ile sitokeratin pozitif safra kanallarında belirgin bir azalmanın olduğu görüldü.Sonuç olarak, safra yolu ligasyonuna bağlı gelişen karaciğer hasarının önlenmesinde N-asetil sisteinin olumlu etkiler gösterdiği görülmüştür.Anahtar kelimeler: Safra kanalı ligasyonu, N-asetil sistein, immünohistokimya, alfa düz kas aktin, sitokeratin.

Common bile duct ligation is characterized by the prevention of bile flow and accumulation of bile in the liver. Cytotoxic bile acids in the liver lead to fibrosis and necrosis. The aim of this study is to determine whether N-acetyl cysteine has protective effects in liver fibrosis of rats induced by bile duct ligation model, with light microscopic and immunohistochemical methods.In the study, 24 adult Wistar Albino rats were used. The subjects were divided into three group; one control group and two experimental groups. In order to create bile duct ligation, the common bile ducts of rats, other than the control group rats, were cut by connecting the upper and lower parts, close to the region of duedonum. In order to prevent liver damage, the third group of rats was administered 200 mg/kg N-acetyl cysteine intraperitoneally starting immediately after ligation for 28 days. At the end of 28th day, all rats were sacrificed and liver tissues were taken. The liver tissues taken for microscopic examination were processed.Our study, in the liver tissues of rats in ligation group, the normal parenchymal structures turned into nodular structure surrounded by fibrous septums as a result of an increase in the connective tissue and besides a significant bridging in the portal areas, thepresence of necrotic areas, sinusoidal dilatation, hepatocyte degeneration, bile duct proliferation and expansion, and mononuclear cell infiltration has been observed. Compared to the ligation group, the liver tissues showed significant improvement with the treatment of N-acetyl cysteine. It has been observed that in immunohistochemical stain, alpha smooth muscle actin, inducible nitric oxide synthase-positive cells, and cytokeratin-positive bile ducts ligation have significantly increasedin ligation group compared to the control group. With N-acetyl cysteine treatment, alpha-smooth muscle actin and the inducible nitric oxide synthase positive cells and cytokeratin positive bile ducts were found to be significantly reduced compared to ligation group.As a result, N-acetyl cysteine has been observed to have positive effects in the prevention of bile duct ligation induced liver damage.Keywords: Bile duct ligation, N-acetyl cysteine, immunohistochemistry, alpha smooth muscle actin, cytokeratin