Yüzme bilmeyip yüzme teknik eğitimi alan ve üniversite yüzme takımında yüzme sporuyla uğraşan 18-25 yaş arasındaki bayan ve erkeklerde üç aylık yüzme antrenman programının ergospirometreyle ölçülen fizyolojik fonksiyonlara etkisi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Anadolu ve Osmangazi Üniversitesi yüzme takımlarında bulunan ve ayrıca yüzme bilmediği için yüzme teknik eğitimine alınan 18-25 yaş arası bayan ve erkeklerde halen uygulanmakta olan üç aylık yüzme antrenman programının fizyolojik fonksiyonlar üzerine etkileri CPX-25 egzersiz protokolü uygulanarak ergospirometreyle değerlendirilmiştir. Araştırmamıza, yüzme teknik eğitimi alan 11 bayan, 9 erkek; üniversite takımında yüzen 9 bayan, 10 erkek; herhangi bir spor branşıyla uğraşmayan sedanter 8 bayan, 7 erkek olmak üzere toplam 54 kişi katılmıştır. Eğitim grubuna 3 ay süresince yüzme teknik eğitimi, yüzücü grubuna 3 ay boyunca yüzme antrenmanı yaptırılmış, sedanter grup ise hiçbir egzersiz çalışmasına alınmamıştır. Bireylerin araştırmanın başında ve 3 ay sonrasında olmak üzere iki defa antropometrik, spirometrik, kardiyorespiratuvar, kardiyovasküler ve egzersiz öncesi ve sonrası hematolojik parametreleri ölçülmüştür. Deri kıvrım kalınlığı ölçümlerinde Holtain marka 0,2 mm. hassasiyetli skinfold kaliper, egzersiz testinde ve spirometrik ölçümlerde Analizör (Sensormedics Vmax 29C), ayrıca egzersiz testinde Ergobisiklet (Ergoline 900) kullanılmıştır. Egzersiz protokolü olarak CPX-25 uygulanmıştır. Egzersiz testinden önce ve sonra olmak üzere deneklerden iki defa venöz yolla 3 cc.'lik kan örnekleri alınarak Coulter (MD8) marka CBC makinası ile ölçüm yapılmıştır. Yapılan bu çalışmada; eğitim bayan grubunun yağsız vücut ağırlığı, maksimum istemli ventilasyon (MW), tepe ekspirasyon akım hızı (PEF), maksimum sistol ve hemoglobin değerlerinde artma, toparlanma süresi değerinde ise azalma olduğu; eğitim erkek grubunun MW, PEF, anaerobik eşik (AT) ve hemoglobin değerlerinde artma, toparlanma süresi değerinde ise azalma olduğu görülmüştür (p<0,05). Yüzücü bayan grubunun yağsız vücut ağırlığı, MW, PEF, AT, oksijen kullanım kapasitesi (VO2), MaxV02, anaerobik eşikteki MaxV02 (MaxV02AT), maksimum sistol, anaerobik eşikteki kalp atım sayısı (HRat) ve hemoglobin ivdeğerlerinde artma, vücut yüzde yağ oranı, yağlı vücut ağırlığı, solunumsal gaz değişim oranı (RQ), VE/VO2, dinlenik kalp atım sayısı ve toparlanma süresi değerlerinde azalma olduğu; yüzücü erkek grubunun MW, PEF, AT, VO2, anaerobik eşikteki oksijen kullanım kapasitesi (V02at)5 MaxVC^, MaxV02AT, maksimum yük, maksimum sistol, HRat, eritrosit ve hemoglobin değerlerinde artma, RQ, VE/VO2, ve toparlanma süresi değerlerinde ise azalma olduğu görülmüştür (p<0,05). Sonuç olarak eğitim grubu bayan ve erkeklerinde kuvvet ve dayanıklılık parametrelerinde kısmi artışlar gözlenirken, yüzücü bayanlarda kuvvet artışı, yüzücü erkeklerde dayanıklılık artışı daha belirgin olmuştur. Fakat kendi yaş ve cinsiyet gruplarına karşılık gelen uluslararası değerlerle karşılaştırıldığında grup ortalamalarının beklenen düzeylerin çok altında olduğu görülmektedir. Sadece eğitim grubunda değil ortalama 7-10 yıllık spor geçmişleri olan yüzücü gruplarında bile daha önceden hiçbir fizyolojik değerlendirmeden geçirilmeden antrenmanlarının planlanması ve sürdürülmesi performanslarının düşük düzeyde kalmasının en önemli nedenlerinden biri olabileceği kanısına varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yüzme, Egzersiz Fizyolojisi, Ergospirometre, Kalp-Solunum, Spirometre.

SUMMARY In the present study, physiologic performance of swimmers from Anadolu and Osmangazi University swimming teams and students from technical swimming learning programme between 18-25 ages were evaluated by using CPX-25 exercise protocol and ergospirometry, before and after a 3 month training programme. The study were done with 1 1 women and 9 men taking technical swimming learning course, 9 women and 10 men swimmers from the university swimming team and 8 women and 7 men sedentary people (n:54 total). The swimming learning group took 3 month technical swimming learning programme as applied in Anadolu University swimming pool and the university swimmer team groups took 3 month training according to the their programme and sedentary group does not have any regular exercise programme. Antropometric, spirometric, cardiorespiratory, cardiovascular measurements were taken from the subjects before and after their 3 month training programme. Skinfold measurements were done by Holtain brand skinfold caliper with 0,2 mm sensitivity. Exercise and spirometric measurements were done by an computerized analyser (Sensormedics Vmax 29C) and ergospirometry (Ergoline 900). CPX-25 exercise protocol was applied to the subjects. 3 cc. venous blood samples were taken before and after exercise tests and blood cells were counted on an autoanalyser (Coulter MD8). Our results indicate that women in swimming learning group showed increases in fat free body mass (FFM), maximum voluntary ventilation (MW), peak expiratory flow (PEF), maximum systol and hemoglobin concentration and decreases in recovery period. MW, PEF, anaerobic threshold (AT) and hemoglobin values increased and recovery period decreased in men swimming learning group (p<0,05). MW, PEF, AT, oxygen uptake (V02), MaxV02, MaxV02 at anaerobic threshold (MaxVChAT), maximum systol, heart rate at anaerobic threshold and hemoglobin levels all increased and body fat percent, body weight with fat, respiratory quotient (RQ), VIVE/VO2, resting heart rate and recovery period all decreased in women university swimmer team group. MW, PEF, AT, oxygen uptake (V02), oxygen uptake at anaerobic threshold (V02At), MaxV02, MaxV02 at anaerobic threshold (MaxV02AT), maximum load, maximum systol, heart rate at anaerobic threshold and hemoglobin levels all increased and respiratory quotient (RQ), VE/V02 and recovery period all decreased in men university swimmer team group (p<0,05). In conclusion, aerobic and anaerobic capacity of women and men swimming learning groups increased moderately. Increases in anaerobic capacity of women swimmer group and aerobic capacity of men swimmer group were significant. But when our data was compared to some international values with similar age and gender studies, the mean values of our groups were very far away from the expected values. We think that measuring the physiologic performance of the training athletes periodically will be very helpfull to develop an effective and productive training programmes for their performance capacity development. Key Words: Swimming, Exercise Physiology, Ergospirometry, Cardiorespiratory, Spirometry. Vll