Çorlu merkezdeki ilköğretim çağındaki çocuklarda obezite görülme sıklığı, risk faktörleri ve benlik saygısı

Abstract

Bu araştırma, Çorlu merkezdeki ilköğretim çağındaki çocuklarda obezite prevalansını, obezite oluşumunda rol oynayan etmenleri, risk faktörlerini, öğrencilerin beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarını ve obezitenin çocuğun benlik saygısına etkisini incelemek üzere tanımlayıcı ve kesitsel tipte planlanmıştır.Çalışmanın evrenini, Çorlu merkezdeki 33 ilköğretim okuluna 2009-2010 eğitim öğretim yılında (14 Eylül 2009-16 Haziran 2010) kayıtlı 6- 16 yaş grubu 25761 öğrenci oluşturdu. Bu öğrenciler arasından örnekleme; ilköğretim okulları, yaş, cinsiyet ve %95 güven aralığına göre tabakalı ve rastgele sayılar tablosu kullanılarak belirlenen ve çalışmaya katılmayı kabul eden 2672 (1365 erkek, 1307 kız) öğrenci alındı.Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu, araştırma kapsamına dahil edilen ilköğretim öğrencilerinden alınan antropometrik ölçümler ve Offer Benlik İmgesi Ölçeği kullanıldı.Çalışmaya katılan öğrencilerin 1307'ni (%48.9) kızlar, 1365'ni (%51.1) erkekler oluşturdu. Çalışma grubundaki öğrencilerin yaş ortalaması 10.67± 2.33 (min:6 yaş, max:16 yaş) idi. Grubun çoğunluğu çekirdek aileden oluşuyordu (%74.3).Annelerinin yaş ortalaması 35.81±5.74 (min: 20, max: 65), annelerin yarısına yakınının orta okul ve üstü eğitim aldığı (%48.7) ve çoğunluğunun (%69.3) ev hanımı olduğu tespit edildi.Babaların yaş ortalaması 39.40±6.02 (min: 23, max: 68), babaların büyük bir kısmının (%43.4) eğitim düzeyi lise ve üniversite üstü olduğu, çoğunluğunun (%91.2) bir işi olduğutespit edildi.BKİ değerlerine dayanılarak yapılan sınıflandırmaya göre obez olan grubun yarısından fazlasını (%55.7) erkek öğrencilerin oluşturduğu bulundu.Ebeveyn eğitim düzeyi arttıkça öğrencilerde görülen obezite oranın arttığı gözlendi (p<0.05). Öğrencilerin ailelerinde kronik hastalığın (diyabet, hipertansiyon) varlığı ileobezite görülme arasında anlamlı fark olduğu bulundu (p<0.05). Okula servis, otobüs ile gidenlerde obezite oranı daha fazla idi (%33.2). Uyku saati 5-6 saatin altı ve 10 saatin üstü olan gruplarda, diğer gruplara göre obezite anlamlı derecede düşük bulundu (p<0.05).Bilgisayarı olan öğrencilerin, bilgisayarı olan fakat kullanmayan ve bilgisayarı olmayan öğrencilere göre daha obez olduğu bulundu. Bilgisayar kullananlarda saat fark etmeksizin obezite görülme oranı fazla idi (p<0.05).Obez olan grubun çoğunluğu (%78.1) kendisini sağlıklı olarak değerlendirmedi (p<0.05).Grubun ana öğünleri (kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği) tüketme durumları ile obezite arasında fark bulunmazken (p>0.05), ara öğünleri (kuşluk, ikindi, gece yemeği) tüketme durumu ile obezite arasında ilişki saptandı . Hiç ara öğün tüketmeyen grupta obezite oranı diğer gruplara göre anlamlı derecede yüksek bulundu (p<0.05). Çalışmada obezitenin tüketilen besin grupları ile ilişkili olduğu saptandı. Süt, yoğurt, peynir, beyaz et, kırmızı et, kuru baklagil, ekmek, zeytin yağı tüketimi sıklığı açısından obezler ile normaller arasında fark bulunmazken (p>0.05), reçel, bal, tere yağı, tost, hamburger, sosisli sandviç, bisküvi, kek, cips, patates, kola, çikolata ve meyve suyu tüketimi sıklığı açısından obezler ile normaller arasında farkın anlamlı olduğu bulundu (p<0.05). Bu grup besinlerin obezler tarafından daha az tüketildiği görüldü.Araştırma grubunda erkek çocukların sosyal ilişkilerinin kız çocuklara göre daha iyi olduğu (p<0.05), ebeveyn eğitim düzeyi arttıkça yine ruh sağlığı, beden imgesi, sosyal ilişki ve duygusal düzey durumunun anlamlı derecede iyileştiği bulundu (p<0.05).Obez olan grubun, ruh sağlığı ve sosyal ilişki durumu normal gruba göre istatistiksel açıdan anlamlı değilken (p>0.05), beden imgesi ve duygusal düzey açısından aradaki fark anlamlıydı (p<0.05). Obez grubun daha duygusal olduğu bulundu.Anahtar Sözcükler: Çocuklarda Obezite, Beden İmgesi, İlköğretim Çocukları

This research has been planned according to descriptive and cross-sectional study in order to investigate obesity prevalence, the factors playing a role in the formation of obesity, risk factors, the nutrition and physical habits of students and the effects of obesity to the self-esteem of the child in primary school children in the centre of Çorlu.The population of the study consists of 25761 students, aged 6-16 who are registered to 33 primary schools in the centre of Çorlu between 2009-2010 education year. (14 September 2009 ? 16 June 2010) Among these students, 2672 students who are determined using stratified sampling system and random numbers table according to primary schools age, gender, and 95 per cent assurance gap who consent to join this study are accepted to this sampling.In this study, the questionnaire form developed by the researcher in the collection of research data, antropometric measurements taken from the students in the study and Offer Self-Esteem Scale are used.The study consists of 1307 girls (%48.9) and 1365 boys (%51.1). The average age of the students in the study is 10.67± 2.33 (min: 6, max: 16 years old). The majority of the group consists of nuclear family (%74.3).It is established that the average age of the mothers is 35.81±5.74 (min: 20, max: 65), almost half of the mothers get secondary and upper education (%48.7) and the majority are housewives (%69.3).It is established that the average age of the fathers is 39.40±6.02 (min: 23, max: 68), majority of the fathers get high school and upper education and the majority has a job (%91.2).According to the classification based on the rates of BMI, more than half of the obese groups consist of male student (%55.7).It is observed that the more educated the parents are, the higher levels of obesity occurs in students (p<0.05). A significant difference is found between the presence of chronic illnesses (diabetics, hypertansion) in the families of students and the occerence of obesity (p<0.05).The obesity rate is higher in the students taking school service or buses (%33.2). It is found that obesity is significantly low in groups who sleep less than 5-6 hours and who sleep more than 10 hours compared to the other groups. (p<0.05).It is found that the students owning a computer are more obese than the students who have a computer but do not use it and students not having a computer. In computer users, regardless of computer using time, the rate of obesity is higher (p<0.05).The majority of the obese group (%78.1) does not evaluate themselves as healthy beings. (p<0.05).While there is no difference between the consumption of main meals (breakfast, lunch, and dinner) and obesity (p>0.05), it is determined that a correlation exists between the consumption of snacks (brunch, five-o?clock tea, supper) and obesity. In the group who does not consume snacks, the obesity rate is significantly higher compared to the other groups (p<0.05). In this study, it is determined that obesity is related to the consumption of food groups. It is detected that while there is no difference between obese and normal people in terms of the frequency of consumption of milk, yoghurt, cheese, white meat, red meat, dry legumes, bread, oil (p>0.05), there is a significant difference between obese and normal people in terms of the frequency of consumption of jam, honey, butter, toast, hamburger, hot dog, biscuit, cake, chips, potato, coke, chocolate, and fruit juice (p<0.05). It is found that these kind of foods are less consumed by the obese.In the study it is found that male children have better social relationship compared to the girls (p<0.05), and as the parents? education level increases, the mental health, self-esteem, social relationship status and emotional level improves significantly (p<0.05).While the mental health and the social realtionship status of the obese group are not statistically meaningful compared to the normal group (p<0.05), in terms of self-esteem and emotional level the difference between them are meaningful (p<0.05). It is seen that the obese group is more emotional.Key Words: Obesity in Children, Self-Esteem, Primary school children