SCI, SCI-E ve AHCI dizinlerinde taranan Türk tıp dergilerinde yayınlanan randomize klinik araştırmaların CONSORT ölçütlerine uygunluğunun değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı ISI Web of Science (WoS)'da indekslenen bilimsel Türk tıp dergilerinde 2006-2010 yılları arasında yayınlanan randomize kontrollü araştırmaların CONSORT ölçütlerine uygunluğunun ve hangi istatistiksel test yöntemlerinin kullanıldığının araştırılmasıdır.Çalışma Trakya Üniversikesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim Anabilim Dalında Ocak 2011 ile Nisan 2012 tarihleri arasında yürütüldü. Şubat 2010 itibari ile ISI Web of Science (WoS)'da indekslenen 32 adet Türkçe bilimsel Tıp dergisinde 2006-2010 yılları arasında yayınlanan n=158 randomize kontrollü araştırma ele alındı.Randomize kontrollü araştırmaların CONSORT listesinin 2b maddesi olan ?Özgül amaçlar veya hipotezler? (p=0.027), 3b maddesi olan ?Çalışma başladıktan sonra yöntemlerdeki önemli değişiklikler, sebeplerle birlikte? (p=0.021) ve 11a maddesi olan ?Eğer yapıldıysa, girişimler için ayrıldığında kim ve nasıl körleştirildi? (p=0.018) maddesi ile uyumu incelendiğinde Ki-kare trend analizi ile yıllar arasında istatistiksel anlamlı doğrusal bir trend bulundu. Randomize kontrollü araştırmaların CONSORT listesinin diğer maddeleri ile uyumu incelendiğinde Ki-kare trend analizi ile yıllar arasında istatistiksel anlamlı doğrusal bir trend bulunamadı. Değerlendirdiğimiz randomize kontrollü çalışmalarda örneklem büyüklüğünün (%13,9), randomizasyon yönteminin (%19), randomizasyon yönteminin açıklanmasının (%5,7), körlüğün (%20,9), çalışmanın kayıt numarasının (%2,5) ve çalışma protokolüne erişimin (%1,9) oldukça yetersiz düzeyde açıklandığı bulundu.Randomize kontrollü çalışmaların değerlendirilmesinde Ki-kare analizinin en çok kullanılan yöntem olduğu, buna karşın lojistik regresyon, Kaplan Meier analizi gibi yöntemlerinse enaz kullanılan yöntemler olduğu görüldü.Sonuç olarak incelediğimiz randomize kontrollü çalışmaların CONSORT bildirgesinin çoğu maddesi ile uyumunun zayıf olduğu, çalışmaların değerlendirilmesinde de çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden yararlanılmadığı görülmektedir. Randomize kontrollü çalışmaların kalitelerinin yükseltilebilmesi için CONSORT bildirgesine uyumun sağlanması ve istatistiksel test yöntemlerinden de daha kapsamlı faydalanılması gereklidir.

The aim of this study is to search on Randomized Controlled Trials that were published in scientific Turkish medical journals indexed by ISI Web of Science (WoS) between 2006-2010, their compliance with the CONSORT criterian and which statistically testing methods are used.The study was conducted at Trakya University Medical Faculty, Department of Biostatistics and Medical Informatics between 2011, January and 2012, April. As of 2010, February, 158 articles which were published on 32 Turkish medical journals between 2006-2010 and indexed on ISI Web of Science (WoS) were assessed.When the CONSORT list of randomized controlled trials? the article o 2b ?Specific objectives or hypotheses? (p=0.027), the article of 3b ?Important changes to methods after trial commencement (such as eligibility criteria), with reasons? (p=0,021), the article of 11a ?If done, who was blinded after assignment to interventions (for example, participants, care providers, those assessing outcomes) and how? (p=0,018) and the compliance among these articles were examined, a statistically significant linear trend was found between the chi-square trend analysis and the years. When the compliance among the others articles of randomized controlled trial in CONSORT list was examined, no statistically significant linear trend was found between the chi-square trend analysis and the years. As a result of evulated randomized controlled trials it is found that sample size (%13,9), randomized method (%19), clarifacition of randomized method (%5,7), blindness(%20,9), register number of trial (%2,5) and access to trial protocol (%1,9) have been clarifizied insufficient.It is found that in the process of evaluation of randomized controlled trials the chi-square analysis is most commonly used method, however multivariate methods such as logistic regression and Kaplan-Meier analyses are least used methods.Consequently it is seen that evaluated randomized controlled trials have a weakness for harmony with most of matters of CONSORT proclamation and in the process of evaluating trials multivariate statistical methods are not used. In order to enhance qualities of randomized controlled trials, researchers should be conformed to the CONSORT proclamation and should be used advanced statistical test methods.