Soğuk stresine maruz bırakılan sıçanlarda damar düz kas aktivitesinin yağ dokusu ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Bu tez çalışmasında, soğuk stresine maruz bırakılan sıçanların interskapular kahverengi (KYD) ve karın içi beyaz (BYD) yağ dokularından, damarlar için gevşetici etki gösterebilen molekül veya moleküllerin salgılanıp salgılanmadığının bio-assay olarak, cinsiyet farkı da dikkate alınarak araştırılması amaçlanmıştır. Deneyler; izole organ banyosu ve data aqusition sistemi kullanılarak, dişi ve erkek sıçanlardan izole edilen damar preperatlarının norepinefrine (NE) (10`'- 10`` M), KYD/BYD varlığı ve yokluğunda verdiği kümülatif kasılma yanıtlarının izlenmesi ile gerçekleştirilmiştir. Deneylerde Spraque-Dawley cinsi (150-200 g), 24 adet (12 dişi, 12 erkek) sıçan kullanılmıştır. Deney grupları: Kontrol (dişi ve erkek); soğuk stresi uygulanan (dişi ve erkek) olmak üzere 4 grup şeklinde oluşturulmuştur. Soğuk stresi: Sıçanların, 5 gün boyunca günde 2'şer saat (8.00-10.00 saatlerinde) +4°C'de kolayca hareket edebilecekleri bir kafes içinde tutulmaları ile oluşturulmuştur. Sıçanlar 5. günde servikal dislokasyonla öldürülüp thorasic aorta izole edilmiştir. Banyo ortamına ilave etmek için kahverengi ve beyaz yağ dokuları; stresli sıçanların karın içinden (beyaz) ve kürek kemiklerinin arasından (kahverengi), izole edilmiştir. Kontrol grubu sıçanlardan elde ettiğimiz bulgularımız, dişi ve erkeklerin aort damarlarının NE için reseptör afinitesinin farklı olduğuna işaret etmektedir. Cinsiyete bağlı bu afınite farkı, soğuğa maruz bırakılan sıçanlardan çıkarılan KYD varlığında ortadan kalkarken, BYD için benzer bir etki gözlenememiştir. Stres grubu sıçanlardan elde ettiğimiz sonuçlar, KYD ve BYD'nun dişi ve erkeklerin damarlarında farklı etkiye sahip olduğunu işaret etmektedir. KYD erkeklerin damarlarında NE reseptör sayısını azaltırken, BYD hem reseptör afinitesini hem de sayısını azaltmaktadır. Dişilerde ise KYD, erkeklerde BYD için elde edilen verilere benzer etki göstermektedir.Sonuç olarak: Çalışmamız, soğuğa maruziyette yağ dokularının endokrin bir etki göstererek damarların NE'e verdikleri kasılma yanıtlarını etkileyebileceğini, damar düz kas aktivitesine sadece KYD'nun değil BYD'nun da etkili olabileceğini, erkeklerde BYD'nun, dişiler de ise KYD'nun daha etkili olabileceğini, soğuğa maruziyette gelişebilecek aşırı vazokonstriksiyona karşı yağ dokularının sınırlandırıcı bir görev üstlenebileceğini, işaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Yağ dokusu, Kahverengi yağ dokusu, Beyaz yağ dokusu, Aorta, Soğuk maruziyeti, Adiposit kaynaklı gevşetici faktör, Stres.

SUMMARY The aim of the present study, applying a bio-assay method and taking into account gender differences, was to investigate whether a relaxing molecule(s) release from inter-scapular brown adipose tissue (BAT) and abdominal white adipose tissue (WAT) of cold-stressed female and male rats. Experiments were realised by using an isolated organ bath and data aquisition system. Aorta rings were mounted with or without BAT and WAT in the organ bath medium. Cumulative dose response curves to norepinephrine (NE) (10 - 10 ` M) were recorded. In the experiment 12 females and 12 males Spraque-Dawley rats (150-200g) were used. Rats were divided into four groups: Controls (females and males); Cold- stressed (females and males). Cold stress procedure: The rats were exposed to a cold/freely moving stress for 2 h (from 8.00 to 10.00 h) each day for 5 consecutive days. Rats were put in a cage that they able to move freely and placed into refrigerator (+ 4° C). At the end of the exposure to cold on day 5, the rats were killed by cervical dislocation and thoracic aorta was excised. BAT and WAT isolated from inter-scapular and abdominal regions of stressed animals, respectively. Data from control groups show that receptor affinity to NE is significantly different between females and males. Presence of BAT but not WAT in the bath medium disappeared gender differences to NE affinity. Results of cold-stressed groups indicate that the effect of BAT and WAT on isolated aortas of females and males was not similar. In the aorta of male rats, possibly, BAT reduces receptor density and WAT diminishes both receptor density and affinity to NE. On the other hand, similar results were observed in the aorta of females' rat when BAT put into the organs bath medium.Conclusions: Our study suggests that adipose tissues may affect contractile responses of vessels to NE possibly by an endocrine pathway during exposure to cold. Not only BAT but also WAT can affect vascular smooth muscle activity. While the effect of BAT is more potent on the aorta of females, WAT has efficacious action on the aorta of males. Thus, it can be suggested that adipose tissue may set a limit to excessive cold-induced vasoconstriction. Key Words: Adipose tissue, Brown adipose tissue, White adipose tissue, Aorta, Cold exposure, Adipocyte-derived relaxing factor, Stress.