Ortaokul 6. sınıflarda uygulamalı çevre eğitimi: Kuşlarda kuluçka ekolojisinin değerlendirilmesi örneği

Abstract

Yapılan bu araştırmada, ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik bilgi, duygusal yaklaşım ve davranış eğilimlerinin teorik çevre eğitimi ve uygulamalı çevre eğitimi yoluyla incelenmesi, teorik ve uygulamalı eğitimlerin bunların üzerinde olumlu bir etkide bulunup bulunmadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Tarama modeline uygun olarak yürütülen araştırma ön test-son test kontrol gruplu deneysel desene göre tasarlanmıştır. Araştırmanın evreni, Antalya ilinin Serik ilçesinde 2017-2018 eğitim – öğretim yılında öğrenim görmekte olan ortaokul 6. sınıf öğrencilerinden meydana gelmiştir. Araştırmanın örneklemini ise Antalya ilinin Serik ilçesinde öğrenim görmekte olan toplam 80 ortaokul 6. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Örneklem içerisinde yer alan öğrencilerin seçiminde `basit rastgele örnekleme` yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Avan (2011) tarafından hazırlanmış olan Çevreye Yönelik Bilgi Ölçeği (ÇYBÖ), Çevreye Yönelik Duygu Ölçeği (ÇYDUÖ), Çevreye Yönelik Davranış Ölçeği (ÇYDAÖ) ve Kişisel Bilgi Formu olmak üzere toplam 4 bölümden oluşan yapılandırılmış özellikteki anket ile toplanmıştır. Ölçeklerin güvenirlik analizleri yapılarak, uygulama öncesi kontrol ve deney grubundaki öğrencilere ölçekler ön test olarak uygulanmıştır. Ardından kontrol grubundaki öğrencilere 6 haftalık teorik çevre eğitimi verilmiştir. Deney grubu öğrencilerine ise 6 haftalık teorik çevre eğitimi ile birlikte kuşlarda kuluçka ekolojisi kullanılarak 6 haftalık da uygulamalı çevre eğitimi verilmiştir. Uygulama aşaması bittikten sonra kontrol ve deney gruplarına ölçekler son test olarak uygulanarak veri toplama aşaması tamamlanmıştır. Toplanan veriler nicel analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Deney ve kontrol gruplarının karşılaştırılmasında İlişkisiz örneklemler t-testi ve Mann Whitney U testi, ön test ve son test puanlarının karşılaştırılmasında ilişkili örneklemler t-testi ve Wilcoxon işaretli sıralar testi, ölçekler arası ilişkilerde ise korelasyon analizi kullanılmıştır. Teorik ve uygulamalı çevre eğitimi öncesinde ön test uygulanan kontrol ve deney grubunun demografik özelliklerinin, bilgi, duygu ve davranış eğilimlerinin birbirine eşdeğer olduğu yani anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Teorik ve uygulamalı çevre eğitimlerinin sonucunda ortaokullarda uygulamalı çevre eğitiminin, öğrencilerin çevre ile ilgili bilgilerinin artması, çevreye yönelik olumlu duygular geliştirmesi ve davranışlar kazanması için oldukça faydalı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bilgi, duygu ve davranışların birbiri ile pozitif ilişkili öğeler olduğu, öğrencilerde çevre bilinci kazandırılması için birlikte ele alınmaları gerektiği görülmüştür.

In this study, it is aimed to investigate the knowledge, emotional approach and behavior tendencies of the lower secondary school 6th grade students through the theoretical environmental education and practical environmental education, and to determine whether the theoretical and practical trainings have a positive effect on them. The research conducted in accordance with the screening model was designed according to the experimental design with pre-test and post-test control group. The population of the study was consisted of the 6th grade students in the secondary school in the 2017-2018 academic year in Serik, Antalya. The sample of the study consisted of a total of 80 middle school 6th grade students studying in Serik district of Antalya province. Simple random sampling method was used in the selection of the students. The data collection tool was collected by a structured questionnaire consisting of 4 sections, namely the Environment Oriented Information Scale (CMS) prepared by Avan (2011), the Environmental Sensitivity Scale (ÇYDUÖ), the Environmental Behavior Scale (ÇYDAÖ) and the Personal Information Form. The reliability of the scales was done and pre-test was applied to the students in the control and experimental groups before the application. Then, the students in the control group were given 6 weeks of theoretical environmental education. Experimental group students were given 6-week theoretical environmental education together with hatchery ecology in birds and applied environmental education in 6 weeks. After the completion of the application phase, the data collection phase was completed by applying the scales as a final test to the control and experimental groups. The collected data were evaluated by using quantitative analysis methods. In the comparison of the experimental and control groups, independent samples t-test and Mann Whitney U test, comparison test for pre-test and post-test scores were used for t-test and Wilcoxon signed sequences test, and correlation analysis between the scales were used. It was determined that the demographic characteristics of the control and experimental group pre-tested before the theoretical and applied environmental education, the information, emotion and behavior tendencies are equivalent to each other. As a result of theoretical and practical environmental education, it has been concluded that applied environmental education in secondary schools is very useful for students to improve their environmental knowledge, to develop positive emotions towards the environment and to gain behaviors. In addition, it was seen that information, emotions and behaviors were positively related to each other and they should be considered together in order to gain environmental awareness.