Larenks kanseri hastalarının lineer akseleratör cihazları ile tedavisinde kullanılan, tek eşmerkezli alan tekniği ile çok merkezli alan tekniği`nin dozimetrik incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı larenks kanserinin radyoterapisinde tek hedef volüm için bitişik alanlara sahip üç farklı tedavi tekniğinde alan çakışma hattında oluşabilecek doz farklılarının dozimetrik olarak incelenmesidir.RW-3 katı su fantomuna ait bilgisayarlı tomografi (BT) aksiyal kesitleri gerekli konturlamalar yapılarak tedavi planlama sistemine (TPS) aktarıldı. Aktarılan konturlu kesitler üzerinde TPS'de temsili baş boyun bölgesi için, ışın diverjansına uygun masa-kolimatör veya masa-gantri açısı kullanılan iki izomerkezli ışınlama tekniklerinde ve tek eş merkezli asimetrik teknikte karşılıklı iki yan boyun ve bir bitişik anterior supraklaviküler alan oluşturuldu. İki yan boyun alanı ve supra alanlarının birleşim yerlerinde, kolimatör pozisyonundan ve set-up hatalarından kaynaklanabilecek doz farklılıklarını incelemek amacıyla her bir planlamada iki yan boyun alanındaki supraya bitişik olan kolimatör pozisyonu normal konumunda (0 mm gap/overlap) ve -2mm, -1mm, +1mm, +2mm dijital gösterge farkları yaratılarak konumlandırıldı. Tüm planlamalarda tümör dozu (TD) fraksiyon başına 200 cGy olacak şekilde TPS'de hesaplatıldı. Tedavi cihazında RW-3 katı su fantomunun plakaları arasına gafchromic film konularak her bir planlamaya uygun olacak şekilde ışınlamalar yapıldı. TPS'de alan çakışma hattında oluşan doz değerleriyle film dozimetriden elde edilen alan çakışma hattındaki doz değerleri karşılaştırıldı. Film dozimetri sonuçlarına göre, sıfır pozisyonundaki ışınlamalar sonucunda iki merkezli ışın diverjansına uygun masa-gantri açılı teknikte alan çakışma hattında film dozimetride verilmek istenen TD'da %13.7'lik azalma, ışın diverjansına uygun masa-kolimatör açılı teknikte ise %11.4'lük bir azalma olduğu görüldü. Alan çakışma hattında oluşan doz homojenitesi yönünden en başarılı teknik TD'da %5.9'luk minimum fark ile tek eş merkezli asimetrik alan tedavi tekniğinde saptanmıştır. Kolimatör çenelerinde dijital farklar yaratarak yaptığımız planlamalarda ise yaratılan farka göre alan çakışma hattında oluşan dozda sistematik olarak azalma ve artmalar olabileceği görülmüştür. Sonuç olarak tek hedef volüm için, bitişik alanların kullanılmasının gerekli olduğu ışınlamalarda, incelenen üç tedavi tekniğinden biri tercih edilecekse, bu tekniğin tek eş merkezli izosentrik yarım alan tekniği olması önerilmektedir.Anahtar kelimeler: Dozimetri, Larenks kanseri, Lineer akseleratör.

The aim of this study is to analyze the probable dose differences on junction of the matching fields covering one target volume for three different treatment techniques used in the radiotherapy of laryngeal cancer.RW-3 solid water phantom's axial CT sections were transferred to treatment planning system (TPS) and then contoured appropriately. On these contours simulating head and neck volume, two opposed lateral neck fields and one anterior supraclavicular adjacent field were created for each treatment planing first by using table-collimator angle and table-gantry angle according to two multiisocentric beam divergence technique and second for one monoisocentric half beam technique. To investigate the dose differences generated by collimator positions and set-up errors on the adjacent irradiation fields, the two lateral neck fields matching collimator with the supraclavicular fields were positioned digitally first in the normal position (0 mm gap/overlap) and then four different jaw edge positions (distance from central axis as -2 mm, -1 mm, +1 mm, +2 mm). Tumor dose was calculated for 200 cGy per fraction for each planning TPS. Gafchromic films were placed between the layers of RW-3 solid water phantom and irradiated at treatment machine accordingly to calculated dose for each plan. The dose values on the matching area obtained separately from TPS and film dosimetry were compared. As a result planned of film dosimetry after irradiation in zero position; 13.7% reduction on tumor dose was observed with table-gantry angle technique and 11.4% reduction with table-collimator angle technique. In terms of dose homogeneity on matching areas, the most successful technique is monoisocentric half beam technique with a minimum dose difference of 5.9% when compared to the calculated tumor dose at TPS. Systematically decreasing or increasing doses on matching areas were determined according to digitally created jaws positions different from zero position.In conclusion monoisocentric half beam technique is recommended if one of the studied three treatment techniques would be preferred in this type of irradiation requiring the use of matching fields for a single target volume.Key words: Dosimetry, Laryngeal cancer, Lınear accelarator.