Kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavileri kullanım durumları ve etkileyen faktörler

Abstract

Kanserli hastalarda tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım sıklığı artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kanserli hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumları ve etkileyen faktörleri değerlendirmektir. Bu tanımlayıcı ve kesitsel çalışma, Trakya Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Onkoloji Servisi'nde yatan ve ayaktan kemoterapi alan toplam 280 hasta ile gerçekleştirildi. Veriler, Hasta Tanılama Formu ile Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yaklaşımları Ölçeği kullanılarak toplandı. Veriler istatistiksel olarak yüzdelik, ortalama, standart sapma, ki kare analizi, student t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal-Wallis analizi, tek yönlü varyans analizi, anova analizi, spearman kolerasyon analiz yöntemleri kullanılarak değerlendirildi.. p< 0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.Çalışmaya katılan olguların %50,4'ü erkek, %82,5'i evli, %53,2'si ilkokul mezunu ve %41,7'si ev hanımıdır. Hastaların %25,4'ünün akciğer kanseri tanısı aldığı ve %68,2'inin yatarak tedavi gördüğü belirlendi. Ayaktan tedavi alan hastaların, yatarak tedavi alan hastalara göre enerji yaklaşımlarını ve genel tamamlayıcı ve alternatif tedavi yaklaşımlarını daha fazla kullandıkları saptandı. Eğitim durumu, meslek grubu, performans durumu, tanı, tanı süresi ve ameliyat olma durumu ile tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumları değerlendirildiğinde; %39,3'ünün bazen güldüğü, % 41,1'inin her zaman dua ettiği, %43,6'sının ıhlamur çayı içtiği, %67,1'nin bal tükettiği bulundu. Hastaların %79,3'ünün tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı hakkında hekime danışmadığı, %36,1'inin gazeteden/televizyondan bilgi edindiği belirlendi. Olguların %43,9'u TAT'ı bağışıklık sistemini güçlendirmek için kullandığını bildirdi.Kanserli hastalar arasında tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımı oldukça yaygındır. Sağlık profesyonelleri tarafından hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanım durumları sorgulanmalı, avantaj ve dezavantajları hakkında bilgi verilmeli ve rehberlik edilmelidir.Anahtar kelimeler: Kanser, tamamlayıcı ve alternatif tedavi, hemĢirelik bakımı46

Complementary and altenative medicine use is known to occur quite frequently in the population of cancer patients. The aim of this study was to determine the use of complementary and altenative medicine among cancer patients and also evaluate the affecting factors.This was a descriptive and cross-sectional study that was performed with total 280 patients who were being treated in the oncology service and ambulatory chemotherapy unit of Trakya University Health Research and Practice Center. Patients Characteristics Form and Complementary and Altenative Medicine Scale were used in order to collect data. Data were analyzed by using percentage, mean, standard deviation, chi square analysis, Student t test, Mann Whitney U test, Kruskal-Wallis test, one-way analysis of variance, ANOVA analysis and spearman correlation analysis. Significance level of p<0.05 is used. It was determined that 50,4% of the patients were male, 82,5% were married, 53,2% were primary school graduates, and 41.7% were housewives. Of the patients 25,4% received a diagnosis of lung cancer and 68,2% were seen in the inpatient treatment. Patients taking ambulatory treatment used energy approaches and general complementary and alternative medicine approaches more frequent in comparison to inpatients. No significant difference was found between complementary and altenative medicine use and education, occupation, performance score, diagnosis, diagnosis period and having an operation. The use of complementary and altenative medicine methods by patients were; 39,3% of them sometimes laughed, 41,1% were praying frequently, 43,6% were drinking linden tea and 67,1% were consuming honey. Patients used the TV/newspaper to obtain information about the complementary and alternative medicine. It was reported that 43,9% of the patients were using the complementary and alternative medicine to strengthen the immune system.Complementary and altenative medicine use among cancer patients is quite frequent. Patients should be informed about the use of these methods, especially the advantages and disadvantages of these approaches by health professionals.Key words: Cancer, complementary and alternative therapy, nursing care