Spor yapan bireylerin kaygı düzeyleri, saldırganlık eğilimleri ve yaklaşma – uzaklaşma tepkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, spor yapan bireylerin kaygı düzeyleri, saldırganlık eğilimleri ve yaklaşma – uzaklaşma tepkilerinin incelenmesi amacıyla planlanmış ve cinsiyet, öğrenim görülen bölüm ve spor yapma düzeyi (amatör – profesyonel) gibi çeşitli değişkenler açısından bireylerin kaygı, saldırganlık ve yaklaşma - uzaklaşma tepkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusundan veri toplama aracı olarak, sporcu değerlendirme formu, Carver ve White (1994) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlanması Şişman tarafından yapılan Davranışsal İnhibisyon Sistemi ve Davranışsal Aktivasyon Sistemi ölçeği, Kiper (1984) tarafından geliştirilen Saldırganlık ölçeği ve Spielberger ve ark. (1970) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlanması Öner ve Le Compte (1985) tarafından yapılan Durumluk ve Sürekli Kaygı envanteri kullanılmıştır. Spor bilimleri fakültesinde öğrenim gören ve spor yapan 381 öğrenci ile anket uygulaması yapılmıştır. Verilen istatistiksel analizi aşamasında SPSS 17.0 paket programından yararlanılmıştır.Sonuç olarak, saldırganlık açısından, erkek katılımcıların yıkıcı ve edilgen saldırganlık puanları daha yüksek bulunurken, kadınların atılganlık puanları daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca spor yapma düzeyine göre, amatör sporcuların yıkıcı saldırganlık puanları, profesyonel sporcuların puanlarından daha yüksektir. DİS – DAS sonuçları incelendiğinde kadınların davranışsal inhibisyon ve ödüle duyarlılık puanları, erkeklerin puanlarından daha yüksektir. Öğrenim görülen bölümler açısından değerlendirildiğinde ise, beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin ödüle duyarlılık puanları, rekreasyon ve spor yöneticiliği öğrencilerinin puanlarından daha düşüktür. Eğlence arayışı alt boyutu incelendiğinde öğretmenlik bölümü öğrencilerinin puanları, antrenörlük ve rekreasyon bölümü öğrencilerinden daha düşüktür. Dürtü alt boyutunda ise yine öğretmenlik bölümü öğrencilerinin puanları rekreasyon bölümü öğrencilerinden düşüktür. Ölçeklerin kendi alt boyutları arasındaki ilişkiler incelendiğinde atılganlık ve edilgen saldırganlık alt boyutları arasındaki ilişki dışındaki tüm ilişkilerin anlamlı olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Spor, Kaygı, Saldırganlık, Davranışsal İnhibisyon Sistemi / Davranışsal Aktivasyon Sistemi

This study was planned to research the anxiety levels, the aggression tendencies and the approach and avoidance responses of sport doing individuals. It was aimed to study the anxiety, aggression and the approach and avoidance responses of individuals in terms of various variables like gender, the university department attended and the purpose of doing sport ( amateur or professional).In order to gather data it had been used sportsman evaluation form, Behavioural Inhibition and Activation System scale which was developed by Carver and White (1994) and adapted to Turkish by Şişman, Aggression Scale developed by Kiper (1984), State-trait Anxiety Inventory developed by Spielberger et al.(1970) and its Turkish version developed by Öner and Le Compte (1985). A questionnaire was given to 381 students attending the Faculty of Sports and themselves doing sports. For the statistical analysis of the data SPSS 17.0 package program was used.As a result, in terms of aggression, male participants had more destructive and passive aggression scores while women had higher assertiveness scores. Moreover, according to the level of doing sport, the destructive aggression scores of amateur athletes are higher than the scores of professional athletes. When the results of BIS - BAS are examined, women's behavioural inhibition and sensitivity to reward scores are higher than men' s scores. When it was evaluated according to the University departments studied at, the sensitivity to reward scores of students attending at the Physical Education and sports teaching department are lower than the scores of the Recreation and Sports Management students. When the sub-dimension of recreational quest is analysed, the scores of the students attending Physical Education and sports teaching department are lower than those of the students attending Recreation and Sports Management department. At the Impulse sub-dimension, againt the scores of the Physical Education and sports teaching student's scores are lower than the students attending Recreation and Sports Management department. When the relationships between the sub-dimensions of the scales are analysed, it is seen that all the relations except the relationship between assertiveness and passive aggression sub-dimensions are meaningful.Key words: Sports, Anxiety, Aggression, Behavioral Inhibition System / Behavioral Activation System