Kronik fizyolojik stres uygulamasının sıçan ovaryumlarında foliküler gelişim ve oosit rezervi üzerine etkileri:IGF1, AMH ve BCL-2`nin rolü

Abstract

Stres, günümüz modern toplumlarını fizyolojik ve psikolojik olarak etkileyen en önemli dış faktör haline gelmiştir. Bu çalışmadaki amacımız, kronik fizyolojik stresin dişi ratlarda davranış parametreleri, östrus siklusu ve ovaryumlarda foliküler gelişim ile ilişkili IGF-1, AMH ve Bcl-2 proteinlerinin ifadeleri üzerine etkilerini ortaya koymaktır.Yirmi dört adet Sprague dawley türü dişi sıçan kullanılarak; 1. grup: kontrol grubu (n=12) ve 2. grup: stres grubu (n=12), (immobilizan kısıtlama stresi, 5 gün/hafta, 1 saat/gün, 8 hafta) olmak üzere iki grup oluşturulmuştur. Her iki gruptan da sekiz hafta boyunca vajinal smear örnekleri alınmıştır. Deney sonunda tüm denekler, metöstrus fazında davranış testlerine tabi tutulup, diöstrus fazında sakrifiye edilmişlerdir. Alınan ovaryum doku örnekleri tartılıp işlemlendirildikten sonra histolojik (H+E, Masson Trikrom) ve immünohistokimyasal (IGF-1, AMH, Bcl-2) olarak incelenmiştir.Gruplar arası son ağırlık-ilk ağırlık farkları kıyaslandığında, stres grubunda anlamlı olarak azaldığı saptanmıştır (p<0,0001). Ovaryum doku örneklerinin toplam ağırlıkları, kontrol grubuna kıyasla stres grubunda azalmıştır (p=0,013). Metöstrus fazında uygulanan davranış testleri sonucunda açık alan testinde, stres grubu deneklerin, düzeneğin merkezinde bulunma süreleri ve toplam gezdikleri mesafe azalmış iken, yükseltilmiş artı labirent testinde, bu grupta kapalı kola girme sıklığı kontrol grubuna göre artmıştır.Düzenli olarak alınan vajinal smear örnekleri incelendiğinde, stres grubunda kontrol grubuyla kıyaslandığında, siklus sayılarının azalmasına bağlı olarak toplam siklus/toplam gün sayısındaki azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,0001). Bununla birlikte, stres grubunda kontrol grubuna kıyasla, diöstrus indeksi anlamlı derecede yüksek tespit edilmiştir80(p=0,011). Serumlarda, deneklerin kortizol düzeyleri ölçülmüş ve gruplar arasında fark gözlenmemiştir (p=0,384).Stres grubu ovaryum histolojisinde gözlenen değişiklikler, gelişmekte olan folikül sayısında azalma, atretik folikül sayısında ve interstisyel bezlerde artış şeklindedir. İmmünohistokimyasal değerlendirme sonucunda ise ovaryumda IGF-1, AMH ve Bcl-2 HSCORE değerlerinin stres grubunda anlamlı olarak azaldığı saptanmıştır (p<0,0001).Sonuç olarak; kronik fizyolojik stresin, dişilerde hem ovaryum içi dinamiği hem de üreme siklusu üzerinde oluşturduğu değişiklikler gözönüne alındığında, dişi üreme fonksiyonlarını etkileyerek infertiliteye neden olabileceği kanısındayız.Anahtar kelimeler: Kronik stres, Ovaryum, Apoptoz, IGF-1, AMH, Bcl-2

Stress has become the most important external factor that physiologically and psychologically affects today's modern societies. Our aim in this study is to demonstrate the effects of chronic physiological stress on the behavioral parameters, oestrous cycle and the expression of IGF-1, AMH and Bcl-2 proteins which are associated with follicular development in the ovaries of female rats.Twenty-four Sprague-Dawley female rats were used and divided in the two groups: 1st group: control group (n = 12) and 2nd group: stress group (n = 12), (immobilization restriction stress, 5 days/week, 1 hour/day, 8 weeks). Vaginal smear samples were taken from both groups for eight weeks. At the end of the experiment, all animals were subjected to behavioral tests in the metrostus phase and were sacrificed in the diestrus phase. After weighing and processing, the ovarian tissues were examined by histologically (H+E, Masson's trichrome) and immunohistochemically (IGF-1, AMH, Bcl-2).When compared to body weights differences were significantly decreased in the stress group when compared to control group (p <0,0001). The total weight of the ovarian tissue samples was significantly reduced in the stress group (p = 0,013). The results of behavioral tests which were performed to the subjects in to the metrostus phase: In the open field test, staying in the center of the area and the distance of total trips decreased in the stres group when compared82the control group. In addition, in the stres group, the frequency of entring in to the closed arm elevated when compared the control group.As a result of regular vaginal smear analyses, in the stres group, we determined the significant decrease in total cycle/total days, and an increase in the numbers of day for one cycle (p <0,001). In the stress group, the diestrus index significantly increased when compared the control group (p = 0,011). Serum cortisol levels were also measured and no difference was detected between the groups (p = 0,384).The histological alterations in the stress exposed ovaries: decreasing in the number of developing follicles and increasing in the atretic follicle and interstitial gland numbers. Immunohistochemical evaluation revealed that the IGF-1, AMH and Bcl-2 HSCORE values in the ovaries of stres group were significantly decreased when compared to the control group (p <0,0001).As a result; Considering chronic physiological stress effects on ovarian dynamics and reproductive cycle in female rats, we think that stress may cause infertility by affecting female reproductive functions.Key words: Chronic stress, Ovary, Apoptosis, IGF-1, AMH, Bcl-2