Kitosan ve blueberry`nin asetaminofen aracılı karaciğer toksisitesi üzerine etkileri

Abstract

Asetaminofen (APAP), Dünyada ve ülkemizde yaygın olarak kullanılan ağrı kesici ve ateş düşürücü bir ilaçtır. Asetaminofenin indüklediği karaciğer hasarı ve bu hasarın devamında gelişen karaciğer yetmezlikleri önde gelen ölüm nedenlerindendir. Bu çalışmadaki amacımız, APAP ile indüklenen hepatotoksisite de, antioksidan özellikteki Blueberry (BB) ve kitosanın (CS) hepatoprotektif rollerinin araştırılmasıdır.Çalışmamızda, 63 erkek Spraque-Dawley türü sıçanlar her grupta 9 adet olacak şekilde, kontrol grubu, BB grubu, CS grubu, APAP grubu, APAP+BB grubu, APAP+CS grubu ve APAP+BB+CS grubu olmak üzere 7 gruba ayrılmıştır. Maddelerimiz 250 mg/kg/gün APAP, 60 mg/kg/gün BB ve 200 mg/kg/gün CS olmak üzere 14 gün süresince gavaj yoluyla uygulanmıştır. Tüm maddeler başlandıktan sonra 15. günde sıçanların kan ve doku örnekleri alındı. Serum örneklerinde AST, ALT, ALP, LDH, seruloplazmin oksidaz enzim aktiviteleri ile total sialik asit (TSA), lipit bağlı sialik asit (LSA) düzeyleri; karaciğerde arginaz enzim aktiviteleri ile ornitin, nitrik oksit (NO), TSA, LSA, redükte glutatyon (GSH) ve malondialdehit (MDA) düzeyleri ölçüldü. Karaciğer dokuları histolojik olarak değerlendirildi.Asetaminofen uygulaması, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında karaciğer arginaz aktiviteleri ile ornitin ve MDA düzeylerini anlamlı olarak arttırırken, seruloplazmin oksidaz enzim aktiviteleri ile NO ve GSH düzeylerini anlamlı olarak azaltmıştır. APAP grubu kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, TSA ve LSA düzeylerinde artış bulunmuştur. BB ve CS'ın mono ve kombine uygulamaları arginaz enzim aktiviteleri ile ornitin ve MDA düzeylerini APAP grubuna göre anlamlı olarak azaltırken, NO ve GSH düzeyleri ile seruloplazmin oksidaz enzim aktivitelerini APAP grubuna göre anlamlı olarak artırmıştır. Bulgularımız histolojik bulgularla desteklenmiştir.Sonuçlarımız, BB ve CS'ın, APAP'in indüklediği karaciğer hasarına karşı önemli koruyucu etkilerinin olduğunu ve bu mekanizmanın intraselüler antioksidan kapasiteyi arttırmasıyla ilgili olduğunu göstermektedir. Sonuç olarak; BB ve CS, APAP'in indüklediği toksisiteye karşı potansiyel güvenli ve etkili ajanlar olarak değerlendirilebilir.

In the world and in our country, acetaminophen (APAP) is a widely used analgesic and antipyretic drug. Acetaminophen induced liver damage and that damage developing liver failure is one of the leading causes of death in the continuation. This study was aimed to investigate the hepatoprotective effects of antioxidant substance Blueberry (BB) and chitosan (CS) with APAP- induced hepatotoxicity.In this study, 63 male Spraque Dawley rats were divided into 7 groups each consist of 9 rats as follows: control group, BB group, CS group, APAP group, APAP + BB group, APAP + CS group and APAP + BB+ CS group. All administrations were achieved gavage, APAP as 250 mg/kg/day, BB as 60 mg/kg/day, and CS as 200 mg/kg/day for 14 days. After the beginning of the study, blood and tissue samples were taken from rats by 15. day. AST, ALT, ALP, LDH, ceruloplasmin oxidase enzyme activities and total sialic acid (TSA), lipid bound sialic acid (LSA) levels were measured in serum; arginase enzym activity, ornithine, nitric oxide (NO), TSA, LSA, reduced glutathione (GSH) and malondialdehyde (MDA) levels were measured in liver. Liver tissues were evaluated histologically.APAP treatment resulted in a significant increase in liver arginase activity, ornithine and MDA levels whereas a significant decrease in NO, GSH levels and ceruloplasmin oxidase activity when compared to controls. Following APAP treatment; a significant increase total TSA and LSA levels, when compared to controls. BB and CS mono and combination administrations caused a significant decrease in arginase activities with ornithine and MDA levels, whereas a significant increase in NO, GSH levels and ceruloplasmin oxidase activity when compared to APAP treated group. These findings were confirmed with histopathological results.Our results showed that BB and CS may have important protective effects against APAP-induced liver damage and ıts mechanism is probably related to increase the ability of intracellular antioxidant capacity. As a result, BB and CS can be a potentially safe and potent hepatoprotective agents against APAP-induced toxicity.