Eskişehir ilinde çalışan ilk ve acil yardım teknikerleri ve acil tıp teknisyenlerinin stres, tükenmişlik ve iş doyumlarının etik açıdan değerlendirilmesi

Abstract

ÖZETTemel görevleri sakatlıkları önlemek, yaşamı korumak ve kurtarmak olan İlk ve Acil Yardım Teknikerleri ve Acil Tıp Teknisyenleri, ambulans hizmetlerinde önemli bir yere sahiptirler. Araştırmamızda, İlk ve Acil Yardım Teknikerleri ve Acil Tıp Teknisyenlerinin stres, tükenmişlik ve iş doyumlarının etik açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, katılımcıların mesleki tutum ve davranışları ile stres, tükenmişlik ve iş doyumu seviyeleri belirlenerek aralarındaki ilişkiler incelenmiştir.Araştırma evrenini, Eskişehir ilinde çalışan 44'ü İlk ve Acil Yardım Teknikeri ve 108'i Acil Tıp Teknisyeni olmak üzere toplam 152 kişi oluşturmaktadır. Evrenin tümü araştırma kapsamına alınarak 112 kişiye ulaşılmış, cevaplılık oranı %74 olarak gerçekleşmiştir.Veri toplama aracı olarak kullanılan Anket Formu; Soru Formu, İş Stresi Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Minnesota İş Doyumu Ölçeği'nden oluşmaktadır. Mesleki Tutum ve Davranış Ölçeği, ?Zaman ve İşbirliği?, ?Haklara Saygı?, ?Meslek Etiğinin Önemi? ve ?Yetki ve Sorumluluklara Uyum? olmak üzere 4 boyutta toplanarak değerlendirilmiştir.Katılımcıların 71'i (%63,4) kadın, 41'i (%36,6) erkek ve yaş ortalaması 26,64±2,54'tür. Katılımcıların 89'u (%79,5) mesleğini kendi seçmiş, 99'u (%88,4) mesleğinden memnun, 90'ı (%80,4) kendini mesleğinde yeterli görmekte, 109'u (%97,3) mesleğini yaparken can güvenliği endişesi duymaktadır.Katılımcılar düşük seviyede iş stresi ve tükenmişlik yaşamakta, orta seviyede iş doyumuna sahiptirler. Mesleki tutum ve davranışlarda ve iş stresinde ?zaman? faktörü en önemli belirleyicidir. Sahip olunan gücün üzerinde çalışma ve buna bağlı yorgunluk, tükenmişliğe neden olan en önemli faktördür. En önemli etik ilkelerden olan ?Yararlı olma?, katılımcılarda en fazla iş doyumu sağlayan meslek özelliğidir.Katılımcıların, ekip çalışmasına, hastalarla işbirliğine, hasta haklarına önem verdikleri, insan haysiyet ve onuruna, hasta mahremiyetine duyarlı oldukları sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: İlk ve Acil Yardım Teknikeri, Paramedik, Acil Tıp Teknisyeni, Etik, Stres, Tükenmişlik, İş Doyumu.

SUMMARYParamedics and emergency medical technicians, whose main duty is protecting and rescuing lives as well as preventing injuries, hold an important position in ambulance services. The purpose of our study is to evaluate stress, burnout and job satisfaction levels of paramedics and emergency medical technicians in terms of ethics. In this respect, this study attempts to identify the participants? professional attitudes and behaviors as well as levels of stress, burnout and job satisfaction, and to examine the relationship among these factors.The population of the study comprises a total of 152 people, i.e. 44 paramedics and 108 emergency medical technicians, employed in Eskişehir. The whole population was included in the study, and we reached 112 technicians, which produced a response rate of 74%.The Survey Form used for data collection consisted of Questions Form, Work Stress Inventory, Maslach Burnout Inventory and Minnesota Job Satisfaction Questionnaire. The Professional Attitude and Behavior Inventory was evaluated in four aspects, i.e. ?Time and Cooperation?, ?Respect to Rights?, ?Importance of Work Ethics? and ?Compliance with Authorities and Responsibilities?.In our study, 71 participants (63,4%) were female and 41 (36,6%) were male; and average age of the participants was 26,64±2,54. Eighty-nine participants (79,5%) reported to have chosen the profession on their own will. Ninety-nine (88,4%) were satisfied with their profession, 90 (80,4%) found themselves competent in the profession, and 109 participants (97,3%) believed that life safety was under threat when performing their profession.The participants had low level of work stress and burnout, and medium level of job satisfaction. ?Time? is the most significant determining factor in professional attitudes and behaviors and work stress. Exhaustion resulting from overworking is the most significant factor causing burnout. ?Beneficence?, one of the most important ethical principles, is the professional factor that provides most job satisfaction among the participants.The study also showed that the participants attach importance to teamwork, cooperation with patients and patient rights, and are sensitive to human honor and patient privacy.Keywords: Paramedics, Emergency Medical Technicians, Ethics, Stress, Burnout, Job Satisfaction.