Yarı başkanlık ve başkanlık sistemlerinde yeni yapılanma: Yeni sağlık yönetim model önerileri

Abstract

Bu çalışma Türkiye'de meydana gelen anayasal hükümet sistemi değişikliği sonrası, sağlık hizmetlerinin durumunu irdelemek üzere, anayasal hükümet sistemleri ile sağlık yönetiminin ilişkisini ortaya koymak, başkanlık ve yarı başkanlık hükümet sistemi altında nasıl bir sağlık hizmeti anlayışının güdülmesi gerektiğini tartışmaktır. Sert kuvvetler ayrılığına dayanan başkanlık ve yarı başkanlık sistemleri ilk olarak liberal politikalar ile entegre olan ya da olma çabası güden ülkelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Dolayısı ile yarı başkanlık ve başkanlık sistemleri, bireysel özgürlük ve sorumluluk anlayışına önem göstermektedirler. Bu durum sağlık hizmetlerinde de kendini göstermekte, Amerika Birleşik Devletlerin'de `Managed Care` adı ile ile bilinen, sağlık hizmet sunumu ve finansman organizasyonları varlık göstermektedir. Fransa serbest seçim ilkesine dayalı olarak ancak başvuru noktasında ödemeler yapılması şartı ile bir sağlık sistemi dizayn etmiş durumdadır. Bu ülkelerde özellikle sağlık sigortaları büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, başkanlık ve yarı başkanlık sistemlerinde meydana gelebilecek muhtemel değişiklikler, parlamenter hükümet sistemine sahip ve aynı zamanda liberal olan ülkelerin uygulamalarından ne şekilde ders alınabileceği ve sürdürülebilir bir Türkiye sağlık sistemi için hangi adımların atılması gerektiğine yönelik öneriler geliştirilmiştir.

This study aims to examine the relationship between constitutional government systems and to discuss the needed health system under presidentialism and semi-presidentialim government systems. Presidentialism and semi presidentialism systems which are based on strong seperation of powers are strongly related to the liberal policies. So, these systems give priority to individual liberty and responsibility. This approach can be observed in health services as well. Health status of individuals is mainly accepted as an individual responsibilty in United States of America A. Managed Care Organizations are the main component of United States of America which consist of health provision and financing in common. France is allocating individual choosing mechanism in health services which is related to health financing methods. Health insurances are significant for these countries. In this study, the effect of the transition of Turkey from parlamenterial system to semi presidential system will be discussed in terms of healthcare services. The proposals for a sustainable health system under semi presidentialism are in the study as well.