Ameliyat sonrası hastaların evde yaşadıkları sorunlar ve hastalık algısının etkisi

Abstract

Bu araştırma, ameliyat sonrası hastaların evde yaşadıkları sorunlar ve hastalık algısının etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı bir araştırma olarak yapıldı. Araştırma, Mayıs 2018- Kasım 2018 tarihleri arasında bir Devlet Hastanesi Cerrahi Kliniğinde, yatan hastalardan araştırma kriterlerine uygun 104 hasta ile yapıldı. Veri toplamada, hasta bilgi formu, günlük yaşam aktiviteleri formu ve Hastalık Algısı Ölçeği kullanıldı. Verilerin analizde bağımsız örneklem t testi ve varyans analizi (ANOVA) ve pearson korelasyon analizi kullanıldı. Sonuçlar için anlamlılık sınırı ise p˂0,05 olarak değerlendirildi.Araştırmaya dahil edilen hastaların (n:104) yaş ortalamaları 47,61±14,60, %80'nin kadın, %87'sinin evli, %52'sinin ilköğretim mezunu, % 65'nin çalışmadığı belirlendi. Hastalık belirtileri puan ortalaması üst değere yakın bulundu (11,57±5,83). Hastalık algısının hastalık hakkındaki görüşleri alt boyutları puan ortalamaları, tedavi kontrolü ile süre (döngüsel) (ort±ss: 19,12±2,39, 19,12±2,39) üst değere yakın bulunurken, kişisel kontrol algısı ortalaması (ort±ss:6,58±1,23) alt değere yakın bulundu. Hastalık nedenleri algıları yüksek belirlendi (ort±ss:42,47±8,71). İletişim ve kişisel temizlik/giyim sorunu arttıkça duygusal temsiller algısının, cinsel yaşam sorunu arttıkça süre (akut/kronik) algısının, uyku ve ölüm kaygısı sorunu arttıkça sonuçlar algısının arttığı belirlendi (p<0,05). Cinsel yaşam sorunu arttıkça tedavi kontrolü algısının, ölüm kaygısı arttıkça kişisel kontrolün azaldığı belirlendi (p<0,05).Bu araştırmada, ameliyat sonrası evde yaşadıkları sorunlardan iletişim, kişisel temizlik-giyim, cinsel yaşam, uyku ve ölüm kaygısının hastalık algısından etkilendiği belirlendi. Hastaların, hastalık algısının arttırılarak günlük yaşam aktivitelerinin iyileştirilmesi için hemşirelik bakım planları yapılmasını önermekteyiz. Anahtar kelimeler: ameliyat sonrası, günlük yaşam aktiviteleri, hastalık algısı

This study was carried out as a descriptive study in order to determine the effects of the patients postoperative problems at home and the perception of the disease. This research was carried out with 104 patients appropriate with the criteria at a surgical clinic in the public hospital in between May – November 2018. In data collection; patient data form, daily life activities form and Disease Perception Scale were used. Independent samples, t test, variance analysis (ANOVA) and pearson correlation analysis were used for data analysis. The limit of significance for the results was p <0.05. The average age of the patients (n:104) included in the study was (47,61±14,60) 80% female, 87% married, 52% primary school graduate and 65% unemployed. The average score of the symptoms of disease was close to the upper value. (11.57±5.83) While the average score of the sub-dimensions of disease perceptions on the disease and the treatment control and time (cyclical) (mean±sd:19,12±2,39, 19,12±2,39) were found to be close to the upper value, the average of personal control perception was found to be close to the lower value. The perceptions of the causes of disease were determined to be high. (mean±sd:42,47+- 8,71) It was found that as communication and personal hygiene – clothing increased, the perception of emotional representation increased; as the problem of sexual life increased, the perception of time (acute/chronic) increased; as the anxiety of sleep and death problems increased, the perception of results increased p<0,05. Also it was found that as the sexual life problem increased, the perception of treatment control decreased; as fear of death increased, the perception of personal control and understanding of the disease decreased p<0,05.In this study, the postoperative problems that patients face with at home including communication, personal hygiene - clothing, sexual life, sleep and death anxiety were affected by the perception of illness. We recommend that a nursing care plan should be developed to improve the daily life activities of the patients by increasing their perception of the disease.Keywords: postoperative, daily life activities, perception of the disease