Hastaların sağlıkta şiddete yönelik görüşleri ile hasta haklarını kullanma tutumlarının belirlenmesi

Abstract

Tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanan bu araştırmada, hastaların sağlıkta şiddeteyönelik görüşleri ile hasta haklarını kullanma tutumlarının belirlenmesi amaçlandı.Araştırma; Kasım 2017 – Kasım 2018 tarihleri arasında bir üniversite hastanesindeyatarak tedavi gören 1318 hasta ile yürütüldü. Veriler, `Hasta Bilgi Formu` ve `HastaHaklarını Kullanma Tutumu Ölçeği` kullanılarak toplandı.Çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması61,52±11,19 yıl, % 58,8'i erkek, % 74,2'sievli, % 53'ü ilkokul mezunudur. Hastaların% 59,4'üdahili kliniklerde tedavi görmekte olup,%40,4'ünün kronik hastalığı ve %76,6'sının daha önce hastanede yatma öyküsübulunmaktadır. Hastaların %92,6'sının tedavisi ya da hastane ile ilgili sorunlarını sağlıkçalışanlarına anlatabildiği, %96,1'inin tedavi gördüğü sağlık kurumunda hasta haklarının ihlaledildiğinidüşünmediği belirlendi. Haklarının ihlal edildiğini düşünen hastaların %41,2'sininsağlık bakanlığı iletişim merkezine şikayette bulunduğu belirlendi.Hastaların %93'ünün daha önce sağlık çalışanları ile herhangi bir tartışma yaşamadığı,%97,3'ünün şiddeti bir hak arama yöntemi olarak görmediği, %86,2'sinin hastane yatışısüresince sağlık çalışanına şiddet uygulama isteği duymadığı, %94,2'sinin bugüne kadarsağlık çalışanlarına hiç şiddet uygulamadığı bulundu. Hastalara göre, sağlık çalışanlarınınmaruz kaldıkları şiddetin en önemli ilk üç nedeninin sırasıyla; eğitimsizlik (%68,4), hastanedeuzun süre beklemek ya da bekletilmek (%43,1) ve hasta ve yakınlarının sabırsız davranışları(%35,1) olduğu bulundu.Hastaların,Hasta Haklarını Kullanma Tutumu Ölçeği toplam puanortalaması126,02±13,41 olarak bulundu. Hasta Haklarını Kullanma Tutumu Ölçeği toplampuan ortalamalarının,hastaların yaşı, eğitim durumu,kronik hastalık varlığı, daha önce 55hastanede yatma durumu, sorunlarını sağlık çalışanları ile paylaşabilme durumu ve hastanedeyattığı süre içerisinde sağlık çalışanına şiddet uygulama isteği duyma durumuna göreistatikselolarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlendi (p<0,05).Sağlık kurumlarında istenmeyen olayların önüne geçilmesi, sağlık çalışanları vehasta/yakınlarının güvene dayalı bir ilişki kurmaları ve karşılıklı olarak hak vesorumluluklarına sahip çıkarak, saygı duymaları ile mümkün olacaktırAnahtar kelimeler: Hasta, hasta hakları, sağlık çalışanları, şiddet

This study was designed as a descriptive and cross-sectionalstudy with the aim ofdetermining patients' attitudes on using patient rights by gathering their opinions regardingviolence in health.The study was conducted with 1318 patients receiving inpatient treatment at auniversity hospital between November 2017 and November 2018.Data were collected usingthe Patient Information Form and the Scale of Patients' Attitude Toward Using Patient Rights.The participants' mean age was 61.52±11.19, and 58.8% of them were male, 74.2%were married, and 53% were primary school graduates. Moreover, 59.4% of the participantshad undergone treatment in internal clinics, 40.4% had a chronic disease, 76.6% had a historyof hospitalization, 92.6% had reported health problems related to treatment or the hospitalsetting to the healthcare staff, and 96.1% did not believe that their patient rights had beenviolated in the healthcare institution where in they received treatment. Among the patientswho felt that their rights had been violated, 41.2% made a complaint to the communicationcenter of the Ministry of Health.Also, 93% of the participants had never had an argument with healthcare staff before,97.3% did not see violence as a way to claim a right, 86.2% had never wished to commitviolence against healthcare staff throughout the hospitalization process, and 94.2% had never 57committed violence against healthcare staff. According to the participants, the three mainreasons responsible for the violence committed against healthcare staff were lack of education(68.4%), having to wait in the hospital for a long period of time (43.1%) and impatientbehaviors of patients and patient relatives (35.1%).The mean total score on the scale of patients' Attitude Toward Using Patient Rights,was found to be 126.02±13.41, with statistically significant differences observed according topatients' age, educational status, presence of a chronic disease, a history of hospitalization,experience in previously sharing their problems with healthcare staff, and desire to commitviolenceagainst healthcare staff (p<0.05).Preventing undesirable events in healthcare institutions is possibleif a trust-basedrelationship can be established between healthcare staff and patients/relatives and mutualrespect is shown through the protection of their shared rights and responsibilities.Keywords:patient, patient rights, healthcare staff, violence