Sigara içen akut koroner sendromlu hastalara uygulanan motivasyonel görüşme yönteminin sigarayı bırakma, öz-etkililik- yeterlilik ve anksiyete düzeylerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; sigara içen akut koroner sendromlu hastalara uygulanan motivasyonel görüşme yönteminin, sigarayı bırakma, öz-etkililik-yeterlik ve anksiyete düzeylerine etkisinin belirlenmesi amacıyla randomize kontrollü olarak planlandı. Araştırma Nisan 2017- Mayıs 2018 tarihleri arasında bir Üniversite Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalında Akut Koroner sendromlu sigara içen 98 hasta (50 müdahale 48 kontrol grubu) ile yürütüldü. Veriler `Hasta Bilgi Formu`, `Öz-Etkililik-Yeterlik Ölçeği`, `Hastane Anksiyete Ölçeği` `Karar Verme Dengesi Ölçeği` ve `Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi` ile toplandı. Çalışmamızda müdahale grubundaki hastalara 0,3 ve 6. ayda formlar uygulandı, 0.ay ve 3.ayda motivasyonel görüşme yapıldı. Kontrol grubudaki hastalara yalnızca 0, 3, ve 6. ayda formlar uygulandı. Çalışmadan elde edilen veriler NCSS (Number Cruncher Statistical System) programında medyan, frekans, student- t Test, Mann Whitney U testi, Pearson Ki-Kare testi, Fisher-Freeman-Halton Exact testi, Fisher's Exact test, Pearson Korelasyon Analizi, Spearman's Korelasyon Analizi, Friedman test, Wilcoxon Signed Ranks test kullanılarak değerlendirildi. Anlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edildi. Çalışmada motivasyonel görüşme uygulanan müdahale grubunda ilk sigara başlama yaş ortalaması 16,62±5,08, sigara kullanım süresi yıl ortalaması 34,92±11.17, günlük içilen sigara sayısı adeti ortalaması 26,32±18,58 idi. Kontrol grubunda ilk sigaraya başlama yaş ortalaması 15,42±4,20 sigara kullanım süresi yıl ortalaması 33,60±11.95, günlük içilen sigara sayısı adeti 26,35±14,03 bulundu. Motivasyonel görüşmenin sigara bırakmada erkek hastalar üzerinde kadın hastalardan daha etkili olduğu belirlendi. Motivasyonel görüşme yapılan müdahale grubunda yaş arttıkça sigaranın olumsuz yönlerini algılama düzeylerinin arttığı, eğitim durumu ortaokul ve altı olan hastalarda sigara içmenin olumlu yönlerini algılama düzeylerinin azaldığı, aylık geliri düşük olarak tanımlayan hastaların anksiyete düzeylerinin azaldığı bulundu (p<0.05). Motivasyonel görüşme uygulanan müdahale grubunda kontrol grubuna göre; nikotin bağımlılığında azalma, sigaranın zararlarını algılamada ve öz-etkililik-yeterlik davranışı tamamlama boyutunda artma olduğu belirlendi (p<0.05).Sonuç olarak; motivasyonel görüşme uygulanan AKS'li hastaların sigarayı bırakma oranları kontrol grubuna göre daha yüksek belirlendi. Sigara içen AKS' li hastalarda sigarayı bırakmada motivasyonel görüşme yönteminin etkili olduğu bulundu.Anahtar Kelimeler: Akut koroner sendrom, sigara, sigara bırakma, motivasyonel görüşme.

The aim of this randomized controlled study was to investigate the effects of motivational interview method applied to smoking patients with acute coronary syndrome on smoking cessation, self-efficacy and anxiety level.The study was conducted with 98 smoking patients with Acute Coronary Syndrome (50 intervention, 48 control group) between April, 2017 and May, 2018 at Cardiology Department of a University Hospital. Data were collected by means of `Patient Data Form`, `Self-Efficacy Scale`, `Hospital Anxiety Scale`, ` Decisional Balance Scale''and `Fagerström Test for Nicotine Dependence`. All forms were applied to intervention group in 0, 3 and 6 months, and motivational interviews were held in 0 and 3 months for this group. Patients in control group were only subjected to all forms in 0, 3 and 6 months. Data obtained in the study were assessed on NCSS (Number Cruncher Statistical System) program by using median, frequency, student t-test, Mann Whitney U test, Pearson Chi-square test, Fisher-Freeman-Halton Exact test, Pearson Correlation Analysis, Spearman's Correlation Analysis, Friedman test, Wilcoxon Signed Ranks test. Significance level was accepted p < 0.05. Among patients in intervention groups with whom motivational interviews were held, the average age of starting smoking was 16,62±5,08 years, the average years they smoked was 34,92±11.17 years and average number of cigarettes consumed per day was 26,32±18,58. Among control group, the average age of starting smoking was 15,42±4,20 years, the average years they smoked was 33,60±11.95 years and the average number of cigarettes consumed per day was 26,35±14,03. The effect of motivational interview on cigarette-quitting was found to be stronger on male patients than female patients. In the motivational interview group, this study found that increased as age increases the perception levels of cons of smoking, decreased of perception levels of pros of smoking in secondary school or lower and the anxiety levels of the patients defined as monthly low-income (p<0.05). Compared to control group, the study found that nicotine dependence decreased while understanding the harmful effects of smoking and completing self-efficacy behaviors increased among intervention group who were subjected to motivational interview (p<0.05).In conclusion; smoking cessation rate of ACS patients who were subjected to motivational interview was found to be higher than control group. Motivational interview method was found to be effective in smoking cessation of smoking ACS patients.Keywords: Acute coronary syndrome, smoking, smoking cessation, motivational interview.