İlkokul öğrencilerinin ve annelerinin yeme davranışı arasındaki ilişkinin çocuklarda kilo problemi üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma annelerin yeme davranışı ile çocukların yeme davranışları arasındaki ilişkiyi açıklayıp, çocukluk çağı kilo problemleri üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel tipte, Haziran 2018- Kasım 2018 tarihleri arasında Silifke İlçe Sağlık Müdürlüğü Obezite Polikliniğine başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden, ilkokul 1,2,3 ve 4. sınıftaki 210 öğrenci ve anneleriyle gerçekleştirilmiştir. Sosyodemografik bilgiler, Çocuklarda Yeme Davranışı ve Hollanda Yeme Davranışı ölçeklerinden oluşan anket annelerle yüz yüze görüşülerek doldurulmuş ve öğrencilerle annelerinin boy-kilo ölçümleri alınmıştır. Öğrencilerin ölçüm sonuçları WHO Anthroplus programına girilerek normal, fazla kilolu ve obez olarak üç gruba ayrılmıştır. Çalışmamıza katılan öğrencilerin %51,9'u kız, %48,1'i erkektir. Annelerle çocuklarının beden kitle indeksi arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Çocukların kilo durumu annelerin çocuklarının kilosunu nasıl bulduğuna bağlıdır (p<0,05). Çocuklarda gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma, duygusal aşırı yeme, içme tutkusu ve yemek seçiliği puanları beden kitle indeksi arttıkça artarken, tokluk hevesliği, yavaş yeme puanları beden kitle indeksi arttıkça azalmaktadır (p<0,05). Annelerdeki duygusal yemenin çocuklardaki duygusal az- aşırı yeme, gıda hevesliliği, gıdadan keyif alma ve içme tutkusu davranışı üzerinde pozitif yönlü etkisi olduğu görülmüştür. Annelerde dışsal yemenin normal kilolu çocuklarda gıda hevesliliği, duygusal az-aşırı yeme davranışları; annelerde kısıtlayıcı yemenin normal kilolu çocuklarda tokluk hevesliliği davranışıyla pozitif yönlü ilişki görülmüştür. Annelerde duygusal yeme davranışıyla fazla kilolu çocuklarda içme tutkusu ve duygusal az-aşırı yeme arasında pozitif, annelerde dışsal yeme davranışıyla fazla kilolu çocuklarda tokluk hevesliliği, yavaş yeme ve duygusal az yeme arasında pozitif, yemek seçiciliğiyle negatif yönde ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmamıza göre ilkokul öğrencileriyle annelerinin yeme davranışlarının beden kitle indeksini etkilediği ve yeme davranışları arasındaki ilişkinin çocuklarda kilo problemi üzerine etkisinin olduğu görülmüş olup bu etkiyi daha net görebilmek ve değerlendirebilmek için daha kapsamlı ve uzunlamasına çalışmalar yapılması gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Çocukluk çağı obezitesi, anne yeme davranışı, çocuk yemedavranışı

This study explains the relationship between eating attitudes of mothers and their children, and it was conducted with a descriptive and cross-sectional method in order to evaluate the impact of this relationship on weight problems in childhood. It was done with 210 1 st , 2 nd , 3 rd and 4 th grade primary school students and their mothers who came to Silifke Health Center Obesity Polyclinic between June and November in 2018 and were willing to take part in the study. The questionnaire that contains sociodemographic information and the scales of Eating Attitude of Children and Eating Attitude of the Netherlands was completed by interviewing face to face with the mothers, and the height and the weight of both the mothers and the students were also measured. The measurement of the students were categorized into three as normal-weight, overweight and obese by entering the data in WHO Anthroplus program. 51.9 % of the students who participated in the study were female, and 48.1% of them were male. A positive correlation between the body mass index of the mothers and their children was seen. The weight of the children was dependent on what their mothers thought about their weight (p<0,05). While the points of children responsiveness to food, enjoyment of food, emotional overeating and desire drinking, and food fussiness were increasing as the body mass index was increasing, the points of satiety responsiveness and eating slowly were decreasing as the body mass index was increasing (p<0,05). In addition, it was seen that emotional eating of the mothers had a positive effect on the children's attitudes of emotional under – over eating, responsiveness to food, enjoyment of food and desire for drinking. There was also a positive correlation between the mothers' extrinsic eating and their normal-weight children's responsiveness to food and emotional under-over eating. At the same time, a positive correlation between the mothers' restrictive eating and their normal-weight children's postprandial responsiveness was seen. Moreover, there was a positive correlation between the mothers' attitude of emotional eating and their overweight children's desire for drinking and emotional under-over eating. Similarly, there was a positive correlation between the mothers' attitude of extrinsic eating and their overweight children's satiety responsiveness, eating slowly, and emotional undereating. However, there was a negative correlation between the mothers' attitude of extrinsic eating and their overweight children's being choosy in eating. This research revealed that the eating attitudes of the primary school students and their mothers influenced their body mass index, and the relationship between their eating attitudes had an effect on the weight problems of the children. However, in order to be able to see and evaluate that relationship more clearly, more comprehensive and longitudinal studies have to be done.Key words: Obesity in childhood, eating attitude of the mother, eating attitude of the child