Trakya Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile Trakya Üniversitesi Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu`nda Öğrenim gören öğrencilerin bitkisel destek ürünleriyle ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi

Abstract

Hastalıklar insanların en önemli sorunlarından biridir. 19. YY sonrasında hastalıklardan korunmada ve tedavide tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımı artmıştır. Dünya Sağlık Örgütünün 2000 yılında yayınladığı rapora göre Afrika'da % 80, Kanada'da % 70, Avustralya'da % 48, ABD'de % 42, Belçika'da % 38, Fransa'da % 49 sıklığında geleneksel, tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları kullanılmaktadır. Bilinçsizce yapılan bu uygulamalardan yalnızca fitoterapi sonucu dünya üzerinde yılda 100 bin dolayında insanın yaşamını yitirdiği bilinmektedir. Araştırmanın evrenini Trakya Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'nde öğrenim gören 343 öğrenci ve Trakya Üniversitesi Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu'nda öğrenim gören 363 öğrenci oluşmaktadır. Örnek seçiminde yanılma payı (α) 0.05, power 0.95olarak alınmış ve minimum öğrenci sayısı 250 olarak belirlenmiştir. Olası veri kayıpları düşünülerek toplam örnek büyüklüğü 270 (135+135) olarak belirlenmiştir. Veriler araştırmacılarca geliştirilmiş 28 soruluk anket formlarıyla toplanmıştır. Araştırma sonunda Eczacılık Fakültesinden 132 öğrenci (toplam öğrenci sayısının % 38,5'i), Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu'ndan ise 130 öğrencinin (toplam öğrenci sayısının % 36'sı) verileri değerlendirmeye alınmıştır.Araştırmaya katılan öğrencilerin % 60'ını kadınlar oluşturmaktadır. Eczacılık Fakültesi öğrencilerinin % 61'i, Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin % 43'ü bitkisel destek ürünlerinin tanımını bildiğini ifade etmiştir. Eczacılık Fakültesi öğrencilerinin % 76'sı, Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin % 45'i bitkisel destek ürünü kullanmaktadır. Kadın öğrencilerde bitkisel destek ürünü kullanımı daha fazladır. En sık kullanılan bitkisel destek ürünleri ıhlamur, tarçın vesarımsak 'tır. En az tüketilen bitkisel destek ürünleri ise karabaş otu, deve dikeni ve binbirdelik otudur. Öğrenciler bitkisel destek ürünleri hakkındaki bilgileri en çok internet ve/ veya sosyal medya tarafından öğrenmektedir. Profesyonel sağlık çalışanlarından öğrenme 4.sırada gelmektedir. Eczacılık Fakültesi öğrencileri Şehit Ressam Hasan Rıza Güzel Sanatlar Meslek Yüksekokulu öğrencilerine göre bitkisel destek ürünlerinin bilimsel araştırmalar ile örtüşen kullanım amaçlarını daha fazla bilmektedir. Monograflarda bitkisel destek ürünlerinin asla kullanılmaması gereken durumlar belirtilirken, öğrencilerin bu durumları bilmediği görülmüştür. Araştırmada genel olarak bitkisel destek ürünleri kullanımı ve bitkisel destek ürünleri hakkındaki bilgi düzeyleri saptanmıştır. Eczacılık Fakültesi öğrencilerine halk arasında koruyucu ve tedavi amacıyla sıklıkla kullanılan bitkiler hakkında eğitimler verilmeli, bitkisel destek ürünlerinin oluşturabileceği yan etkiler hakkında halk daha fazla bilgilendirilmeli, bu ürünlerin medya ve/ veya sosyal medyadaki haberlerine ve reklamlarına sınırlar getirilmelidir.

Diseases are one of the most important problems of people. After 19th century the use of traditional, complementary and alternative medicine in prevention and treatment of the diseases increased. According to the report published by World Health Organization in 2000, traditional, complementary and alternative medicine applications are used with a frequency of 80% in Afrika, 70 % in Canada, 48 % in Australia, 42 % in USA, 38 % in Belgium, 49 % in France. It is known that approximately 100 thousand people lost their lives around the world as a result of phytothearapy which is just an application of traditional, complementary and alternative medicinedone unconsciously.The population of the research consisted of 343 students studying at the Faculty of Pharmacy of Trakya University and 363 students studying at the Martyr Artist Hasan Rıza Fine Arts Vocational School. In selection of sample the margin of error was taken as (a) 0.05, power 0.95, and minimum number of students was determined as 250. By considering possible data loses, total sample size was determined as 270 (135+135). Data were collected through questionnaries with 28 question developed by researchers. At the end of the study, data of 132 students (38.5% of the total number of students) from the Faculty of Pharmacy and 130 students from the Hasan Rıza Fine Arts Vocational School (36% of the total number of students) were evaluated.İn the study 60% of the students participating is women. 61% of Pharmacy Faculty students and 43 % of students of Martry Artist Hasan Rıza Fine Arts Vocational School know the definition of herbal supplement products.76% of Faculty of Pharmacy students and 45% of Martry Artist Hasan Rıza Fine Arts Vocational School students use herbal supplement product. Female students use herbal supplement products more. The most commonly used herbal supplement products are linden, cinnamon and garlic. However, the least used herbal supplement products are french lavender, camel thorn, centaury. Students learn information about herbal supplement products mostly from internet and/or social media. Learning from professional health workers is in 4th place. Faculty of Pharmacy students know more than Martry Artist Hasan Rıza Fine Arts Vocational School students about the intended use of herbal supplements overlapping with scientific researches.While monographs indicated the situations in which the herbal supplement products should never be used, it was seen that students did not know these conditions.In general, the use of herbal supplement products and the knowledge level of herbal supplement product were determined in the study.The Faculty of Pharmacy students should be educated about the plants which are frequently used for preventve and therapeutic purposes, the public should be informed more about the side effects of the herbal supplement products and the news and advertisements of these products on media and / or social media should be limited.