Bir kamu hastanesinde görev yapan sağlık çalışanlarının kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımlarına yönelik tutumlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu kesitsel ve tanımlayıcı araştırma, sağlık çalışanlarının kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik tutumlarının değerlendirilmesi amacıyla planlandı.Araştırma, Ocak 2018 – Mart 2018 tarihleri arasında bir kamu hastanesinde görev yapan 137 hemşire, 59 doktor, 28 ebe ve 24 sağlık memuru olmak üzere 248 sağlık çalışanı üzerinde uygulandı. Veriler ''Sağlık Çalışanı Tanıtım Formu'' ve ''Sağlık Çalışanlarının Kesici-Delici Tıbbi Aletleri Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği'' ile toplandı. Çalışmadan elde edilen veriler NCSS (Number Cruncher Statistical System) 2007 programında ortalama, standart sapma, yüzdelik, Mann Whitney U testi, Spearman korelasyon analizi, Kruskal Wallis, Enter ve Backward Stepwise Regresyon Analizi kullanıldı. Verilerin istatiksel analizinde p<0,05 değeri istatiksel anlamlılık sınırı olarak kabul edildi.Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının yaş ortalamasının 34,90±8,99, %70,6'sının (n=175) kadın, %41,5'nin lisans mezunu, %55,2'sinin (n=137) hemşire, çalışma süresinin ortalama 12,15±8,90 yıl, %44,4'ünün (n=110) kesici-delici alet ile yaralandığı, yaralanma sonrası %26,4'ünün (n=29) ilgili birime başvurmadığı, %86,3'ünün (n=214) kesici-delici alet yaralanması konusunda eğitim aldığı belirlendi.Çalışmaya katılanların Sağlık Çalışanlarının Kesici-Delici Tıbbi Aletleri Güvenli Kullanımına Yönelik Tutum Ölçeği toplam puan ortalaması 113,89±9,52'dir. Çalışmamızda yaş, eğitim durumu, çalışma süresi, kurumda çalışma süresi, aylık çalışma süresi, uyku süresi, ilgili birime başvurmama durumu, eğitim alma durumu sağlık çalışanlarının tutumlarını etkilemediği saptandı (p>0,05). Cinsiyet, meslek, çalışılan birim, nöbet tutma durumu, tutulan nöbet sayısı, kesici-delici alet ile yaralanma durumu, yaralanma sonrası ilgili birime başvurma, alınan eğitimin yeterliliği ve ileri eğitim ihtiyacı sağlık çalışanlarının tutumlarını etkilediği saptandı (p<0,05). Lineer Regresyon analizi sonuçlarına göre cinsiyet, eğitim durumu, meslek ve yaralanma durumu tutumları bağımsız olarak etkileyen faktörler olarak belirlendi. Kadın sağlık çalışanlarının (4,54), lisansüstü eğitim alanların (3,58) kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik daha olumlu tutum sergiledikleri, sağlık memurlarının (4,28), yaralanan sağlık çalışanlarının (3,29) diğer sağlık çalışanlarına göre kesici-delici tıbbi aletleri güvenli kullanımına yönelik daha olumsuz tutum sergiledikleri belirlendi (p<0,05).Bu sonuçlar doğrultusunda sağlık çalışanlarının kişisel özellikleri (cinsiyet, eğitim durumu), mesleki özellikleri (meslek, yaralanma durumu, eğitim alma durumu, nöbet tutma durumu ve sıklığı ) göz önünde bulundurularak hizmet içi eğitim programları düzenlenmesi, standart korunma önlemlerine uyulması ve etkin raporlama sisteminin uygulanması önerilmektedir.Anahtar kelimeler: Sağlık çalışanları, kesici-delici tıbbi alet, tutum

THE EVALUATION OF HEALTCARE PROFESIONALS' ATTITUDES TOWARDS SAFE USE OF NEEDLE-STICK AND SHARP MEDICAL INSTRUMENTS IN A PUBLIC HOSPITALSUMMARYThis cross-sectional and descriptive study aimed to investigate healthcare professionals' attitudes towards safe use of needle-stick and sharp medical instruments.The study was conducted on 248 healthcare workers (137 nurses, 59 doctors, 28 midwives and 24 healthcare officers) who worked in a public hospital between January 2018 and March 2018. The data were collected through `Healthcare Workers Demographics Form` and `the Scale of the Attitudes of Healthcare Workers towards to Safe Use of Needle-stick and Sharp Medical Instruments`. The statistical analysis was performed using NCSS (Number, Cruncher Statistical System) 2007. Data were analysed by the mean, standard deviation, and percentage, Mann-Whitney U test, Spearman correlation analysis, Kruskal Wallis, and Enter and Backward Stepwise Regression Analysis. In all analyses, p<0,05 was considered statistically significant.The study found that the mean age of the participants was 34,90±8,99, 70,6% of the participants (n=175) was female and 41,5% of those had bachelor's degree, 55,2% (n= 137) of the participants consisted of nurses and their mean working experience was 12,15±8,90 years, 44,4% of the participants (n=110) had experienced of needle-stick and sharp injury and only 26,4% of them did not consult with the relevant department following the injury, 86,3% of the participants (n=214) received training on sharp injuries.The participants' mean score on the scale of the attitudes of healthcare workers towards to safe use of needle-stick and sharp medical instruments was 113,89±9,52. This study found that age, education, working hours, the length of employment at the hospital, working hours per month, sleep duration, consulting with the relevant department and receiving training did not affect the attitudes of healthcare workers (p>0,05). Our study found that gender, occupation, the department being worked for, having night shift, number of night shifts, having needle-stick and sharp injury, consulting with the relevant department after injury, the efficiency of the training received and further training need had an effect on the workers' attitudes (p<0,05). Linear regression analysis results revealed that gender, level of education, occupation and having needle-stick and sharp injury affected the attitudes independently. Female healthcare professionals (4,54) and those having postgraduate degree (3,58) had more positive attitudes towards to safe use of the needle-stick and sharp medical instruments. It was also found that healthcare officers (4,28) and workers who had needle-stick and sharp injury before (3,29) had more negative attitudes towards the safe use of the needle-stick and sharp medical instruments compared to other workers (p<0,05).In conclusion, we suggest that organizing in-service trainings, applying standard precautions and active reporting system in considering the demographics of healthcare workers (gender, education), the occupational characteristics (occupation, having needle-stick and sharp injury, receiving training, having night shift and the frequency of night shift).Keywords: Healthcare workers, needle-stick and sharp medical instruments, attitudes