Echinops microcephalus sm. bitkisinden tiyofen bileşiklerinin izolasyonu ve biyoaktif özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Günümüzde gelişen teknolojiyle beraber yeni ilaç kaynaklarına yönelim hız kazanmıştır. Bu bağlamda bitkilerden elde edilen bileşikler önemli potansiyel oluşturmaktadır. Son zamanlarda Echinops türleriyle yapılan çalışmalarda antimikrobiyal, antioksidan, antikanser gibi etkinliklerinin olduğu görülmüştür. Astaraceae familyasının üyesi olan Echinops microcephalus Sm. bitkisinden izole edilen sekonder metabolitlerden olan başlıca tiyofen bileşiklerinin yanı sıra terpenik bileşiklerin yapılarının açıklanması ve biyolojik aktivitenin belirlenmesi amacıyla asetilkolinesteraz inhibisyonu etkinliğinin incelenmesi, bu çalışmanın amacını oluşturmuştur.2013 yılı Temmuz ayında İstanbul, Silivri mevkinden toplanan Echinops microcephalus kurutulmuş sonra öğütülmüş ardından kök kısımları %95 etanolde maserasyon yapılmıştır. Etanol ekstresi su ile seyreltilip dietileter, ardından butanol ile ekstrakte edilmiştir. 6.25 g dietileter ekstresine silikajel dolgu maddesi içeren kolon kromotografisi uygulanmıştır. Farklı polaritelerde toplanan fraksiyonlara tekrar uygulanan kolon kromatografilerinden 5 adet bileşik izole edilmiştir. Bu bileşiklerin yapıları, 1H-NMR, 13C-NMR, 2D-NMR ve ESI-MS teknikleri kullanılarak aydınlatılmıştır. Bu bileşiklerden üçünün tiyofen diğer ikisinin triterpen yapısında olduğu anlaşılmıştır.E. microcephalus bitkisinden izole edilen 5 bileşik içerisinde asetilkolinestaraz enzimini en iyi inhibe etme niteliği taşıyan (2) numaralı bileşik olan Cardopatine olup standart galantamine kıyasla 3 kat daha az inhibisyon aktivitesi göstermiştir. Bunu takiben (5) numaralı bileşik olan 5-(4-hidroksibut-1-inil)-2,2'-bitiyofen, galantamine oranla yaklaşık 4 kat az aktivite göstermiştir.Anahtar kelimeler: Echinops, tiyofen, triterpen, asetilkolinesteraz inhibisyonu, α-tertiyenil, stigmasterol.

Nowadays, with the developing technology, the trend towards new drug sources has accelerated. In this context, compounds isolated from plants constitute significant potential. In recent studies with Echinops species, antimicrobial, antioxidant, anticancer activities were found to be. As a member of the family Astaraceae Echinops microcephalus Sm. secondary metabolites isolated from the plant; The purpose of this study was to elucidate the structure of thiophened as well as terpenic compounds and to determine the anticholinesterase inhibition activity of the isolated compounds.Echinops microcephalus collected from Istanbul, Silivri in July 2013 was dried, then ground and macerated in 95% ethanol. The crude extract obtained by maceration was extracted with diethyl eter and butanol, respectively. 6.25 diethyl eter extract was subjected to column chromatography on silica gel. Fractions were obtained by using solvents of different polarity was then subjected to column chromatography to isolate 5 compounds. The structure elucidation of these compounds was achieved using 1H-NMR, 13C-NMR, 2D-NMR and ESI-MS techniques. Three of these compounds were thiophenes and the other two were triterpenes.Acetylcholinestarase inhibition activities of the isolated compounds have been investigated. The investigation showed that the best inhibitor of acetylcholinestarase among five compounds isolated from E. microcephalus is Cardopatine (2), revealed 3 times less inhibition activity compared to standard galantamine. Subsequently, compound (5), 5- (4-hydroxybut-1-ynyl)-2,2'-bithiophene, showed about 4-fold less activity than galantamine. Key words: Echinops, thiophene, triterpene, acetylcholinesterase inhibition, α-terthienyl, stigmasterol.