Doğumhanede çalışan sağlık profesyonellerinin doğum ağrısı kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik yöntemleri bilme ve uygulama durumlarının belirlenmesi

Abstract

Amaç: Araştırma, doğum ünitelerinde çalışan sağlık profesyonellerinin doğum ağrısı kontrolünde kullanılan nonfarmakolojik yöntemleri (NFY) bilme ve uygulama durumlarını ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla yapılmış tanımlayıcı ve ilişki arayıcı bir çalışmadır.Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini; Eskişehir İl Merkezinde bulunan tüm hastanelerin doğum ünitelerinde çalışmakta olan 125 sağlık profesyoneli oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmemiş, evrenin tamamı çalışma grubuna alınmıştır. Araştırma 109 çalışan ile tamamlanmıştır. G*Power (3.1.9.2) programında %5 alfa hata payı (iki yönlü) ile yapılan post hoc güç analizinde bağımlı değişkenlerden NFY'leri bilme için güç %84, NFY'leri uygulama için %93 olarak belirlenmiş, örneklem sayısının yeterli olduğu görülmüştür. Çalışmada veriler, Mart 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında çalışılan kurumda yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Verilerin toplanmasında, sosyo-demografik-tanıtıcı özelliklerle, doğum ağrısı kontrolünde kullanılan NFY'leri bilme ve uygulama durumunu ölçen 21 sorulu anket formu kullanılmıştır. Çalışma için Etik Kurul, sağlık kurumları ve araştırmaya katılanlardan onay alınmıştır. Verilerin analizi SPSS 21.0 programında yapılmış, tanımlayıcı testler, Pearson ki-kare, Yates düzeltmeli ki-kare testi ve Fisher kesin ki-kare testi kullanılmıştır. Nonfarmakolojik yöntem bilme ve uygulama durumu üzerine primer analizlerde etkili bulunan değişkenlerin etkisi çoklu lojistik regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. İstistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir.Bulgular: Araştırmaya katılanların %58.7'si ebe-hemşire, %41.3'ü hekimdir. Sağlık profesyonellerinin %66.1'inin NFY'leri bildiği, %33.9'unun NFY'ler hakkında bilgisinin yetersiz olduğu ya da hiç olmadığı, %41.3'ünün NFY'leri uyguladığı, %59.7'sinin nadiren uyguladığı ya da hiç uygulamadığı belirlenmiştir. En çok bilinen NFY'ler; solunum teknikleri (%91.7), hareket-pozisyon (%91.7), dokunma ve masaj (%83.5), müzik (%82.6)'tir. En fazla uygulanan yöntemler; solunum teknikleri (%87.2), hareket-pozisyon (%84.4), dokunma ve masaj (%68.8)'dır. Sağlık profesyonellerinin yaş, eğitim, meslek, meslekte deneyim süresi ve doğumhanede çalışma süresine ilişkin özellikleri ile NFY'leri bilme ve uygulama durumları karşılaştırıldığında aralarındaki ilişki anlamlı bulunmamıştır (p>.05). Kurum türüne göre çalışanların NFY'leri bilme ve uygulama durumu arasındaki fark çok ileri düzeyde anlamlıdır (p<.001). Lojistik regresyon analizi sonuçlarına göre; özel hastanede çalışan sağlık profesyonellerinin NFY'leri; uygulama olasılığı üniversite hastanesinde çalışanlara göre 13.09 kat, bilme olasılığı üniversite ve devlet hastanesindekilere göre 4.06 kat fazladır. NFY uygulamada kendisini yeterli değerlendirenlerin NFY'leri bilme olasılığı, kendini yetersiz değerlendirenlere göre 5.31 kat fazladır. NFY'leri bilen/bildiğini ifade edenlerin NFY'leri uygulama olasılığı bilmeyenlere göre 5.64 kat fazladır. Yöntemleri uygulamada kendisini yeterli olarak değerlendirenlerin NFY'leri uygulama olasılığı oranı kendini yetersiz değerlendirenlere göre 6.93 kat fazladır. Sonuç: Sağlık profesyonellerinin NFY'leri bilme ve uygulamalarında çalışılan kurum (özel, kamu), yöntemlerle ilgili bilgi sahibi olma ve kendini yeterli bulma durumu önemli ölçüde etkili olmuştur. Sağlık personelinin eğitim müfredatlarında konuya yer verilmesi, yeterliliklerinin artırılması ve kurumlarda uygulanmasına yönelik düzenlemelerin yapılması önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Sağlık profesyonelleri, Doğum Ağrısı, Nonfarmakolojik Yöntemler, Bilme, Uygulama

Aim: This descriptive and correlational study was performed with the aim of determining the knowledge and application of non-pharmacological methods (NPMs) for labour pain control among health professionals working in the delivery room.Materials and Methods: The study population consisted of 125 health professionals working in the maternity units of all hospitals found in the provincial centre of Eskişehir, Turkey. No sample selection was performed, and the entire study population was included in the study group. The study was completed with 109 health professionals. Post-hoc power analysis performed on the G*Power (3.1.9.2) software with a 5% alpha margin of error (on both sides) showed that the power for the dependent variables knowledge of NPMs and application of NPMs was 84% and 93%, respectively, and that the sample size was sufficient. The study data were collected through face-to-face interviews performed between March 2018 and January 2019 at the hospitals where the health professionals worked. Data collection was performed using a 21-item questionnaire that assessed sociodemographic and descriptive characteristics, along with the participants' knowledge and application of NPMs used in the control of labour pain. Approval regarding the study was obtained from the Ethics Committee, the relevant health institutions and the study participants. Data analysis was performed with the SPSS 21.0 software, and descriptive tests, Pearson's chi-square test, Yates' corrected chi-square test and Fisher's exact test were used. The effect of variables that were found in the primary analyses to have an impact on the knowledge and application of NPMs was further assessed with multiple logistic regression analysis. The level of statistical significance was accepted as p < 0.05.Results: Of the study participants, 58.7% were midwives and nurses, while 41.3% were physicians. It was determined that among the health professionals, 66.1% knew about NPMs, 33.9% had insufficient or no knowledge about NPMs, 41.3% were applying NPMs, and 59.7% have rarely or never applied NPMs. The most commonly known NPMs were breathing techniques (91.7%), movement-position (91.7%), touching and massage (83.5%), and music (82.6%). The most commonly used methods were breathing techniques (87.2%), movement-position (84.4%), and touching and massage (68.8%). A comparison of health professionals' knowledge and application of NPMs with their age, education, occupation, experience in their occupation and duration of work at the delivery room revealed that the relationship between these factors is not significant (p>0.05). There was a highly significant difference between the health professionals' knowledge and application of NPMs depending on the type of institution they worked in (p<.001). According to the results of the logistic regression analysis, health professionals working in private hospitals are 13.09 times more likely to apply NPMs compared to health professionals working in university hospitals, and 4.06 times more likely to know about NPMs compared to health professionals working in university and public hospitals. Likelihood of knowing NPMs was 5.31 times greater among those who considered themselves as adequate in applying NPMs compared to those who deemed themselves as inadequate with NPMs. Likelihood of applying NPMs was 5.64 times greater among those who knew about or described themselves as knowing NPMs compared to those who lacked knowledge on NPMs. The likelihood of applying NPMs was 6.93 times greater among those who considered themselves as adequate in applying the methods compared to those who deemed themselves as inadequate with NPMs.Conclusion: The knowledge and application of NPMs by health professionals were significantly affected by the type of institution in which they worked (private or public), their knowledge of the methods, and whether they considered themselves as adequate. We recommend that the subject of NPMs is included in the educational curriculum of health professionals, that the competence of health professionals in this subject is increased, and that measures are taken for the implementation of NPMs in health institutions.Anahtar Kelimeler: Healthcare professional, Labour Pain, Non-Pharmacological Methods, Knowledge, Application