Boyun fıtığı nedeniyle fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmeti alan hastaların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etik yaklaşımın değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, boyun fıtığı tanısıyla fizik tedavi ve rehabilitasyon (FTR) hizmeti alan hastaların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları'na (SYBD) yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının etik yaklaşım açısından bilgilendirmeyle ilişkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Kapsam: Çalışmanın evrenini Eskişehir Yunusemre Devlet Hastanesi FTR bölümünde yatarak ya da ayaktan tedavi alan ve araştırmaya katılmayı kabul eden hastalar oluşturmuştur. Araştırmanın Örneklemi 222 kişiden oluşmuştur.Yöntem: Bu çalışma gözlemsel araştırmalardan tanımlayıcı, kesitsel ve çözümsel özellikte planlanarak ilgili kurumlardan yazılı izin alındıktan sonra Mayıs-Ekim 2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Katılımcılara, çalışmanın amacına yönelik oluşturulan sosyo-demografik bilgilerin de yer aldığı literatür taranarak hazırlanan anket formu ile Türkçe geçerlik ve güvenilirlik çalışması yapılmış Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ II) uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Tek Yönlü Varyans (One-Way ANOVA) Analizi, Ki-kare Bağımsızlık Testi ve Bağımsız Örneklem T Testi, Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır.Bulgular: Katılımcıların, hekim tarafından hastalık nedenleri hakkında bilgilendirilme oranı %75,7 iken bu bilgilendirme sonrası davranış değişikliği gerçekleştirenlerin oranı %83,9 olarak bulunmuştur. Katılımcıların, hekim tarafından hastalık risk faktörleri hakkında bilgilendirilme oranı %53,2 iken bu bilgilendirme sonrası davranış değişikliği gerçekleştirenlerin oranı %87,3 olarak bulunmuştur. Katılımcıların hastalıklarına ilişkin bilgilendirilmeleri ve bu bilgileri davranışlarına yansıtmaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark vardır (p<0.05). Katılımcıların SYBD konusunda sağlık çalışanları tarafından bilgilendirilme oranları %34,7 iken bu bilgilendirmenin etkili olması %84,4 olarak bulunmuştur. Katılımcıların %17,6'sı SYBD hakkında eğitim aldığını ifade etmiştir. SYBD hakkında eğitim almanın sağlıklı yaşam sürmede faydalı olacağına inandığını belirten katılımcıların oranı %77 olarak bulunmuştur. SYBDÖ II puan ortalaması 123.55±18.54 olup, ölçek alt boyutlarının puan ortalamalarının sağlık sorumluluğunda 20.37±4.17, fiziksel aktivitede 16.19±4.36, beslenmede 21.96±3.36, manevi gelişimde 23.57±4.06, kişilerarası ilişkilerde 23.16±3.93 ve stres yönetiminde 18.29±3.48 olduğu görülmektedir. Çalışmamızda, en yüksek puan ortalaması manevi gelişime, en düşük puan ortalaması fiziksel aktivite alt boyutlarına aittir. Katılımcıların SYBD'na ilişkin düşünceleri ve SYBDÖ II alt boyutları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark vardır (p<0.05). Katılımcıların SYBDÖ II alt boyut puanları ile yaş, eğitim, meslek, gelir durumu ve yaşanılan yer arasında anlamlı fark vardır (p<0.05). Katılımcıların hastalık risk faktörlerini bilme değişkenine göre SYBDÖ II skorları arasında anlamlı bir fark (p<0.05) bulunmuştur.Sonuç: Katılımcıların kendilerine verilen bilgileri dikkate alıp, eylemlerinde gerçekleştirmeye çalıştıkları, SYBD hakkında bilgi edinmeye istekli ve davranış değişikliğine açık oldukları ve bu konuda eğitim almak istedikleri görülmektedir. Hastaları, hastalıkları ve SYBD hakkında sistematik olarak bilgilendirmek, sağlığı geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için etkili olabilir. Bunun için hastalıklara özgü hasta eğitim programları düzenlenip devamlılığı sağlanmalı ve eğitimin etkisini belirleyebilmek için ön test ve son test yapılarak değerlendirilmelidir.

Aim: The aim of this study was to evaluate the relationship between being informed, and the knowledge, attitudes, and behaviors of the patients with the diagnosis of cervical disc herniation receiving physical therapy and rehabilitation (FTR) in terms of ethical approach regarding Healthy Lifestyle Behaviors (HLB).Scope: The target population of the study was composed of patients who received inpatient or outpatient treatment in the FTR Department of Eskişehir Yunusemre State Hospital and accepted to participate in the research. The research sample consisted of 222 people.Method: This study was planned as a descriptive cross-sectional study with analytical features among observational studies and was conducted between May and October 2019 after written permission was obtained from the relevant institutions. The participants answered a questionnaire, including sociodemographic characteristics, issued upon a literature review, and the Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II (HLBS II) whose Turkish validity and reliability study was performed. Descriptive statistics, One-Way ANOVA Analysis, Chi-square Test of Independence Test, and Independent Samples T Test and Pearson Korelasyon Analysis were used to evaluate the data.Results: While the participants' rate of being informed by the physician about the causes of the disease was 75.7%, the rate of those who demonstrated behavior changes after this information was found to be 83.9%. While the participants' rate of being informed by the physician about the risk factors of the disease was 53.2%, the rate of those who demonstrated behavior changes after this information was found to be 87.3%. There was a statistically significant relationship between participants' being informed about their diseases and reflecting this information to their behaviors (p <0.05). While participants' rate of being informed by healthcare professionals about HLB was 34.7%, the effectiveness of this information was found to be 84.4%. Of the participants, 17.6% stated that they received training on HLB. The rate of participants who stated their belief that receiving training about HLB will be beneficial for living a healthy life was found to be 77.00%. The mean HLBS II score was 123.55±18.54 and the mean subscale scores were 20.37±4.17 for health responsibility,16.19± 4.36 for physical activity, 21.96±3.36 for nutrition, 23.57±4.06 for spiritual development, 23.16±3.93 for interpersonal relationships and 18.29±3.48 for stress management. In our study, the highest mean score belongs to spiritual development and the lowest score belongs to the physical activity subscales. There is a statistically significant difference between participants' thoughts on HLB and the subscales of HLBS II (p<0.05). There is a significant difference between the participants' HLBS II subscale scores and age, education, occupation, income status and place of residence (p<0.05). A significant difference (p<0.05) was found between the HLBS II scores of the participants according to the variable of knowing the disease risk factors.Conclusion: The participants are observed to take into account the information given to them, try to perform it in their actions, are eager to learn about HLB and open to behavioral change, and desire to receive training on this issue. Informing patients about their diseases and HLB systematically can be effective for improving health and advancing the quality of life. For this, patient training programs specific to diseases should be organized and maintained, and the effectiveness of training should be evaluated by performing pretest and posttest.