İşgören verimini arttırma metodlarından MTM ve UAS`ın incelenmesi

Abstract

ÖZET Işgören verimini arttırmak her zaman ergonomi bilimiyle uğraşanların temel sorunu olmuştur. Verim artışını sağlamak için çeşitli zamanlarda çeşitli yöntemler denen miştir. Bu yöntemlerin bilinen en yaygın uygulamaları hare ket ve zaman etüdleridir. Bu incelemenin konusunu da hareket ve zaman etüdle- rini birleştiren metodlar oluşturmaktadır. Türkiye için ye ni sayılabilecek bu metodlardan ilki`Methods Time Measurement` (MTM) dir.MTM metodu geniş bir araştırma sonu cu bulunan beş temel hareket ve bu hareketlerin gerektirdi gi zaman üzerine kurulmuş iş akışı geliştirme çalışmasıdır Beş temel hareket olan uzanmak, tutmak, getirmek, yer leştirmek ve bırakmayı kendi içinde gruplara ayıran bu yön tem kullandığı zaman birimi bakımından da farklılık göste riyor. `Time Measurement Unit`(TMü) olarak adlandırılan za man birimi saniyenin binde otuzaltısına eşittir. Bu kadar hassas zaman birimi kullanması dolayısıyla gerçeğe çok ya kın değerler elde ediliyor. Diğer metod ise `Universal Analys System` (UAS) metodudur. ÜAS, MTM' in daha geliştirilen halidir. ÜAS'de MTM e göre bazı hareketler elimine edilmiş ve bazı yeni hare ketler eklenmiştir. Yedi temel hareket mevcuttur; almak ve yerleştirmek, yerleştirmek, yardımcı alet kullanmak, çalıştır mak, hareket çevrimleri, vücut hareketleri ve visüel kontrol olarak belirlenen bu yedi temel hareket MTM ile aynı zaman birimini kullanır. MTM'den bir diğer farkı, uygulama kolaylığı olması bakımından hareketler üç hareket mesafesine ayrılır. Bu tez çalışması başlıca dört kısımdan oluşmaktadır. Giriş bölümünden sonra gelen birinci kısımda tanım amaçlar ve metodların tarihi gelişimine yer verildi. İkinci kısımda kısaca hareket ekonomisi prensiplerinden bahsedildikten sonra MTM ve ÜAS anlatıldı. Bu metodların uygulanması ve kontrolünde dikkat edilmesi gereken hususlar üzerinde duruldu, metod 1 arda dağılım zamanlarının nasıl belirlenece ği örneklerle anlatıldı. Ayrıca MTM ile ilgili bir örnek ay rıntılarıyla anlatıldı. Son kısımda ise endüstride uygulan mış çalışmalara yer verildi.