Havacılık müzesi ve koleksiyonlarının çağdaş müzecilik kapsamında değerlendirilmesi ile uçak koleksiyonunun kataloglanması

Abstract

1XX ÖZET İlk müze, Hava Müzesi adxyla 15 Mayxs 1971 'de Izmir Cumaovasx'nda acxlmxstx. Müze orada 1979 yxlxna kadar acxk kalabildi. İstanbul'a taşınmasına karar verilerek 19 85 ' te Yeşilköy'de Havacılık Müzesi adıyla tekrar açıldı. Türk Havacılık Müzesini Dünya havacılık müzeleri ile kıyaslayabilmemiz için. Havacxlik Müzelerinin tarihi gelişiminden bahsetmeliyiz. Dünya 'da en eski hava müzesi 1919 'da Fransa'da açılan Musee de L'Air'dir. ABD 'deki Na tional and Space Museum ve United States Air Force Museum' la birlikte Dünya ' nm en büyük üç müzesi arasında sayılır. 1920- 1945 yıllarında kurulan hava müzeleri II. Dünya Savaşı yıl larında oldukça zarar görmüştür. Savaş sonrası yeniden yapılanma oldukça zaman almıştır. 1970 'li yıllar hava müzeleri için gelişim yılları olmuştur. Yeni müzeler açılmış, eski müzeler yeni mekanlara kavuşmuşlardır. Son yıllarda ise müzelerde ortaya çıkan eğilim uçan uçakların koleksiyonuna sahip olmaktır. Ekonomik problemleri olan ülkelerin hava müzelerinin başta gelen sorunları mekan ve eleman yetersizliğidir. 1971 'de açılan Izmir Hava Müzesi 4600 m2 ' lik bir alana yerleşmişti. Koleksiyonunda 16 uçak vardı. Ayrıca havacılara ait hatıra eşyalar, maketler ve bilgi panolarının yer aldığı 5 bölümlük bir sergilemeye sahipti. İstanbul Yeşilköy'de 1977-1983 yılları arasında yapımı tamamlanan Havacılık Müzesi 1985 yılında hizmete açılmıştır. 9 sergileme salonuna sahip 3000 m2 kapalı, 12000 m2 açık alan olmak üzere 15000 m2 ' lik bir alan üzerine kurulmuştur.XV Müze Hava Kuvvetlerinin 22 Temmuz 1985' te yürürlüğe giren HKY 210-4 sayılı yönergesine ve 30.9.1984 gün ve 18531 sayılı Resmi Gazete 'de yayınlanarak yürürlüğe giren Askeri Müzeler Yönetmeliğine tabidir. Müzede halen 5' i askeri per sonel, 7 'si sivil personel olarak 13 kişi görev yapmaktadır. Müzenin bütçe kaynağını Milli Savunma Bakanlığı kanalıyla genel bütçeden ayrılan ödenek oluşturur. Müzeye eserler satın alma, bağış veya emirle gönderme suretiyle girer. Müze zi yaretçileri genellikle genç yaş grubudur. Yıllık ortalama 60.000 kişilik bir ziyaretçi potansiyeli vardır. Zi yaretçilere hizmet veren bir kafeteryası ve video salonu mev cuttur. Müzenin sosyal etkinlikleri çerçevesinde bir Model Uçak Kulübü bulunmaktadır. Her yıl Ekim ayında Türkiye çapında `Model Uçak Yarışması` düzenlemektedir. Müze koleksiyonları küçük nesneler ve uçaklardan oluşur. Uçakların bir kısmı kapalı hangar ' da bir kısmı açık havada sergilenmektedir. Müzenin etrafı bir tel örgüyle koru maya alınmıştır. Müzede belgeleme sistemi iki aşamalıdır. 1) Müze envanter defteri ve envanter kartları. 2 ) İkmal kayıt ları. Müzede bir fotoğraf arşivi vardır. Müzenin sergilemediği eserleri muhafaza ettiği bir deposu mevcuttur. Müzenin en önemli eser grubu uçaklardır. 40 uçaklık bir koleksiyona sahip müzenin en önemli problemi açık sahada sergilenen uçakların korumasıdır.