İlköğretim okullarında görev yapan İngilizce öğretmenlerinin Milli Eğitim Bakanlığı birinci kademe İngilizce öğretim programına ilişkin görüşleri

Abstract

ÖZET Milli Eğitim Bakanlığı, birinci kademe İngilizce öğretim programı, 1997 yılında uygulamaya konmuş yeni bir programdır. Bu araştırmada, Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim birinci kademe İngilizce öğretim programının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ancak bir programın değerlendirilmesi uzun zaman, çaba ve süreklilik isteyen bir iştir. Bu çalışmada, sınırlılıklar dolayısıyla yalnızca öğretmen görüşlerine başvurulmuştur. Araştırmada, programın beş boyutu: genel özellikleri, amaçları, kapsamı (ders kitabı), işleyişi ve değerlendirmesi konusunda varolan durumu ortaya çıkarmak üzere tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, İstanbul ilinde 2000-2001 öğretim yılında ilköğretim okulları birinci kademede görev yapan İngilizce öğretmenleri, örneklemi ise kura yoluyla belirlenen beş ilçeden (Beşiktaş, Fatih, Kağıthane, Kadıköy ve Ümraniye) yine kura yoluyla belirlenen 50 okulda bu kademede görev yapan 55 İngilizce öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri kaynağı, araştırmacı tarafından hazırlanan ve toplam 40 soru içeren ankettir. Ankette, programın genel özelliklerine ilişkin beş, amaçlara ilişkin 16, kapsama ilişkin yedi, işleyişe ilişkin dört ve değerlendirmeye ilişkin sekiz soru bulunmaktadır. Biri amaçlar diğeri kapsam bölümünde yer alan iki soru, anketin güvenirliğini sınamak için yerleştirilmiş kontrol sorularıdır. Araştırmanın alt problemlerine yanıt bulmak amacıyla anketle elde edilen öğretmen görüşleri yüzde ve frekans hesapları yapılarak tablolara dönüştürülmüş ve yorumlanmıştır. Elde edilen bulgulara dayanılarak ulaşılan sonuçlar şu biçimde özetlenebilir: 1) Programın duyuşsal yönüne ilişkin olarak, öğretmenler genelde olumlu görüşler belirtmişlerdir. Ancak, öğretmenler, programın rehberliğinden memnun değildirler. 2) Programdaki amaç ifadeleri, öğretmenlerin çoğunluğu tarafından açık ve anlaşılır bulunmuştur. 3) Programın amaçlarına ilişkin olarak, öğretmenlerin büyük kısmı, İngilizce'deki dört beceriyle ilgili programda yer alan amaçların öğrencilerin gelişim düzeyine uygun olduğu yönünde görüş bildirmiştir. 4) öğretmenlerin çoğunluğu dört beceriden dinleme ve konuşmayla ilgili amaçlara ulaşmanın olanaksız olduğunu belirtmişlerdir. 5) Programda kullanımı önerilen teyp ve kaset, ölçme aracının uygulandığı 50 okulun 31 'inde bulunmamaktadır.6) Okuyup anlama konusundaki amaçlara bir öğretim yılında ulaşılması konusunda bir sıkıntı görülmemektedir. Yazmayla ilgili amaçlara ulaşma konusunda ise ilçeler arası fark ortaya çıkmıştır. 7) Ölçme aracının uygulandığı okullardaki ingilizce öğretmenlerinin büyük çoğunluğu, öğrencilerin, programda hedeflenen cümle yapılarını anlamakta zorlandıklarını ancak programda önerilen düzeyde metin yazmakta bir sorun olmadığını belirtmektedirler. 8) öğretmenlerin yarıya yakın bir kısmı, programda öğretilmesi önerilen sözcük sayısının yeterli, yarıdan biraz fazlası ise, sözcük sayısının yetersiz olduğunu savunmuştur. 9) Programın kapsamı (ders kitabı)na ilişkin öğretmen görüşleri, genelde olumludur. Öğretmenler, ders kitabının programın amaçlarıyla tutarlı olduğu, kitaptaki bilgilerin sunuluşunun basitten karmaşığa doğru olduğu, kitapta kullanılan resimlerin konunun anlaşılmasını kolaylaştırıcı olduğu, kitapta yer alan metinlerin anlaşılır olduğu ve kitapta yeterince örnek bulunduğu konusunda hemfikirdir. 10) Öğretmenlerin ders kitabında hoşnut olmadıkları tek nokta, kitapta bulunan örneklerin öğrenci kültürüne uygunluğudur. 11) Programın işleyiş boyutuna illişkin olarak öğretmenler, programda önerilen öğretim yöntemlerinin (oyun ağırlıklı, öğrenci merkezli, vb.) İngilizce'nin bu yaş grubuna öğretimi için uygun fakat sınıf ortamında uygulanamayacağı görüşündedir 12) Öğretmenler, programdaki örnek ders planındaki işleyişin diğer üniteler için hazırlanacak planlar için de yol gösterici olduğunu savunmaktadırlar. 13) öğretmenler, programda işleyiş için önerilen yöntemlerin kendilerine yeterince rehberlik etmediği yönünde görüş bildirmişlerdir. 14) Programın değerlendirme boyutuyla ilgili olarak öğretmenler, programda önerildiği şekilde üç becerinin (dinleme, okuma, yazma) birlikte değerlendirilmesinin mümkün olmayacağı ancak değerlendirme ve ödev için programda önerilen değişik tip soruların uygulanabilir nitelikte olduğu görüşündedir. 15) öğretmenler, programda verilen örnek testin diğer üniteler için hazırlanacak testlerde yol gösterici olduğu yönünde görüş birliğindedir. 16) Öğretmenler, programda yer alan tüm dil becerilerinin değerlendirilmesinin mümkün olduğu görüşündedir.