Dalak travmaları

Abstract

ÖZET Kunt karın travmalarında en sık yaralanan karın içi organ dalaktır. Dalak travmalarının tedavisinde, son on yıla kadar splenektomi en çok tercih edilen yöntem iken, dalağın immünolojik ve hematolojik fonksiyonlarının daha iyi anlaşılması, tanı, takip ve yoğun bakım imkanlarındaki gelişmeler, dalak koruyucu yöntemleri ön plana çıkarmıştır. Kliniğimizde Şubat 1989-Temmuz 1993 tarihleri arasında dalak travması nedeniyle ameliyat edilen 44 olgu değerlendirildi. Olguların 35'i trafik kazası, 5'i kesici-delici alet yaralanması, 2' si yüksekten düşme ve 2' s i ateşli silah yaralanması ile başvurdu. Tanı; ateşli silah yaralanması ile baş vuran 2 olguda klinik bulgularla, 19 olguda periton lavajı ile, 16 olguda ultasonograf i ile ve 7 olguda periton lavajı ve ultrasonograf i birlikte kullanılarak konuldu. Olguların 28' ine splenektomi, 12' sine splenektomi + splenik ototransplantasyon ve 4 olguya splenorafi uygulandı. Ttlm hastalara postoperatif dönemde tam kan sayımı, peri- ferik yayma, Ig G, A, M ve kompleman 3 tetkikleri yapıldı. Tllm hastalar 4-51 ay sonra kontrole çağrıldı. Başvuran 31 (23 splenektomili, 6 ototransplantasyonlu ve 2 splenoraf ili) ol guda aynı incelemeler tekrarlandı. Sonuçlar arasında ista tistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlenmedi. Ototransplantasyon yapılan 4 olguya postoperatif ikinci haftada Tc 99m-Pertecnetat sintigrafisi yapıldı. Ekilen imp- lantlar viztlalize edilemedi. Kontrole başvuran hastaların tümüne sintigrafik inceleme yapıldı. Tesbit edilen dalak dokusu odaklarının büyüklüğü ultrasonograf i ile ölçüldü. Sple-nektomi yapılan 1 olguda splenozis tesbit edildi. Ototrans- plantasyonlu gruptaki tUm olgularda bllylimUs dalak dokuları gösterildi. Kontrole başvuran olguların hiçbirinden ciddi enfeksiyon anamne z i alı nmad ı. 2 olgu ilave kafa travması, 1 olgu pnömoni ve 3 olgu kardiopulmoner arrest nedeniyle kaybedildi. Dalak travmalarında, imminolojik ve hematolojik fonksi yonları nedeni ile dalak korunmaya çalışılmalıdır. Bunun mlimktln olmadığı durumlarda splenik ototransplantasyon hiçbir morbidite ve mortalite artısına neden olmadan uygulanabilir.