Ticari bankalarda kredi maliyetlerinin hesaplanması ve kredi fiyatlaması

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, ticari bankalarda kredi maliyeti ve kredi fîyatlaması süreçlerinin açıklanmasıdır. Bankaların temel faaliyet konusu; gerek mevduat, gerekse diğer bankacılık işlemleri sonucunda topladıkları fonları, üzerine belli bir kâr marjı koyarak, kredi isteyen ve kredi almak için uygun bir mali yapıya sahip tüm müşterilerine satmaktır. Kredilendirme kararı almadan önce banka, yapısına en uygun yöntemlerle fon toplama ve faaliyet maliyetlerini belirlemelidir. Ancak bu şekilde, belli bir oranda kâr elde etmesini sağlayacak fiyatı saptama imkanı bulacaktır. Bu çalışmanın kredi maliyetlerinin hesaplanması ile ilgili bölümünde maliyet-hacim-kâr ilişkilerinin görülebilmesi amacıyla başabaş analizi kullanılmış, bankaların dönem maliyetlerinin incelenmesinde ise geçmiş dönem ortalama ve marjinal maliyetleri dikkate alınmıştır. Maliyetlerin kredi fiyatlamada en belirleyici etken olmasına karşın bankalar, alternatif yatırım alanları, müşterinin durumu ve risk derecesi, kredinin süresi ve geri ödeme koşullarını da dikkate alarak fiyat politikalarını belirlemektedirler. Çalışmada fıyatlama yöntemleri içerisinde öncelikle maliyet artı kâr fiyatlaması, marjinal fiyatlama ve kâr amaçlı fiyatlama yöntemleri anlatılmıştır. Bankalar yeni bir ürünle piyasaya girmeyi ya da belli bir müşteri kitlesini hedeflediklerinde farklı fiyatlama yöntemleri de kullanmaktadırlar.

ABSTRACT In this research work, it is aimed to give brief information about the cost and valuation process of loans in commercial banks. The main activity of a commercial bank is; to sell the funds, collected as a result of deposits, and other banking functions by setting profit margins to all customers having appropriate financial capability for getting loan. Before the credit lending decision, a bank should determine fund collection and activity costs using the most convenient methods suitable to its structure. However only in that way, it will have the opportunity to fix the price, providing a certain profit rate. In the section that is related to the calculation of loan cost; break-even analysis is used to see the cost-volume-profit relations and in the term cost research of banks, the average and the marginal cost of loans are taken into consideration. Although the cost is the most important factor of credit valuation, banks determine their valuation policy by considering alternative investment tools, the position of the customer and his/her risk degree, the term of the loan and repayment conditions in valuation methods. In these methods, cost plus profit valuation, marginal valuation and profit seeking valuation methods are priorly described. Banks also use different kinds of valuation methods when their target is having new customers and getting into the market with a new product.