Sıçanlarda FCA ile oluşturulan artrit modeli üzerinde profilaktik ve terapötik çalışmalar

Abstract

ÖZET Romatoid artrit tedavisinde yeri olan asetilsalisilik asit, indometasin gibi nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar ile, antiinflamatuvar ve immünosupresif bir ilaç olan hidrokortizon asetat ve romatizmal inflamasyon ilacı olan d-penisilaminin, sıçan adjuvant artritinin profilaktik ve terapötik tedavisindeki etkinlikleri karşılaştırmalı olarak değerlendirildi. Ayrıca mast hücrelerinin AA gelişimindeki rolleri, mast hücre stabilizatörü ketotifen ile Hx anuhistaminik astemizolün etkileri karşılaştırıldı. Sıçanlarda adjuvant artriti 10 mg/ml mikobakteri içeren FCA emülsiyonundan 0.1 mi tek doz sağ arka ayaklarına subplanter enjeksiyonu üe başlatıldı. Enjeksiyon yapılan gün 0. gün kabul edilerek profîlaktik aşamada ilaç tedavisi (ASA 300 mg/kg; indometasin 2 mg/kg; d-penisilamin 300 mg/kg; hidrokortizon 50 mg/kg; ketotifen 0.05 mg/kg; astemizol 0.7 mg/kg) enjeksiyon günü başlatıldı ve 16 gün süreyle günde bir kez mide tübü ile verildi. Oluşmuş hastalığın tedavisinde ise ketotifen ve astemizol hariç diğer ilaçlar, hastalığın oluştuğu 17. günde verilmeye başlandı ve 16 gün süreyle yine aynı şekilde verildi. İlaçların etkinlikleri sıçanların arka ayak hacimlerinin ölçülmesi, ağırlık kazançlarının saptanması ve artritik skorlama yanında ayak bileklerinin histopatolojik görüntüleri ve hayvanların radyografileri ile değerlendirildi D-penisilamin hariç diğer ilaçlar hem profîlaktik olarak hem de oluşmuş hastalığın tedavisinde etkili bulunurken, indometasinin etkisi hidrokortizonunkine yakındı ve aspirinden çok daha etkili bulunmuştur. D-penisilamin ise sekonder lezyon gelişimini az da olsa baskılarken, oluşmuş hastalığın tedavisinde anlamlı bir etki gösterememektedir. Profilaksi amacıyla verilen ketotifen sekonder lezyon gelişimini baskılarken, astemizol ise hastalığın gelişimini geciktirmekte fakat ödeyememektedir.