Yetişkin eğitimi yöneticilerinin yöneticilik yeteneklerinin belirlenmesi

Abstract

Yetişkin eğitimi artık bilgi çağına ayak uydurabilmenin vazgeçilmez koşulu olarak kabul edilmeye başlamış, bunun için de yetişkin eğitimi ile ilgili çalışmalar son yıllarda önemli ölçüde hız kazanmıştır. Yetişkin eğitimi etkinliklerinin başarılı olmasında yöneticilerin oynayacakları rol çok önem taşımaktadır. Etkili bir yetişkin eğitimi yöneticisinin niteliklerini genel hatlarıyla belirleyecek olursak, karşımıza oldukça sorumluluk isteyen bir görev çıkmaktadır. Çünkü yetişkin eğitimi alanında yöneticilik yapanların eğitim yöneticiliğinin bilinen yeterliklerinin yanı sıra, yetişkinlere hizmet vermek için gereken bazı özel yeterliklere de sahip olması gerekir. Örneğin hem birey hem de öğrenci olarak yetişkinlerin ortak özelliklerinden haberdar olması gerektiği gibi, kursiyerlerin gereksinimlerine karşı hassas olması gerektiğinden, aynı zamanda bir halkla ilişkiler uzmanı olmalıdır. Bu araştırma yetişkin eğitimi yöneticilerinin yönetim süreçleri, insan ilişkileri ve liderlik boyutlarındaki yeterlikleri ne derece yerine getirdiklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın verileri, İstanbul'da bulunan 33 Halk Eğitim Merkezi ile Sürekli Eğitim Merkezi bulunan 7 Üniversiteden seçilen toplam 70 yöneticiye uygulanan anket aracılığı ile elde edilmiştir. Anketler deneklere posta yoluyla uygulanarak toplanmıştır. Verilerin kodlanma işlemi yapılmış ve bu kodlama işlemlerinden sonra, deneklerin genel görüşleri için standart sapma ve ortalamalar verilmiştir. Ayrıca deneklerin cinsiyet ve görev yeri değişkenlerine göre t testi yapılmıştır. Yaş, branş, öğrenim durumu, yöneticilik kıdemi ve aldıkları hizmetiçi eğitim değişkenlerine göre görüşleri arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığım belirlemek için tek yönlü varyans analizi kullanılmış, anlamlı farklılığın çıktığı durumlarda ise farklılığın kaynağım belirlemek için Tukey testi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında, yetişkin eğitimi yöneticilerinin büyük ölçüde öğretmen yetiştiren okul mezunu oldukları, yetişkin eğitimi konusunda eğitim almadıkları, yetişkin eğitimi konusundaki bilgilerini öncelikle bu alanda hizmet vererek sonra da hizmetiçi eğitim kurslarına katılarak kazandıkları anlaşılmıştır. HEM müdür ve müdür yardımcılarının mali plan yapma, hizmetiçi eğitim düzenleme, pazarlama ve halkla ilişkiler kurma gibi planlama boyutuna ait yeterlikleri düşük düzeyde yerine getirdikleri görülmüştür. SEM müdür ve müdür yardımcılarının ise planlama boyutunda düşük düzeyde yeterlik gösterdikleri, ancak teknoloji kullanımını HEM yöneticilerinden daha sık yerine getirdikleri ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra iletişim boyutuna ait olan kalite çemberleri, sorun çözme toplantılarından IXyararlanmak SEM yöneticilerinin düşük düzeyde gerçekleştirdiği yeterlikler olarak belirlenmiştir. Yetişkin eğitimi yöneticilerinin görev yeri, cinsiyet, yaş, branş ve yöneticilik kıdemi ve katılmış oldukları kurs sayısı değişkenlerine göre görüşleri arasında istatistiksel bakımdan anlamlı farklılıklar çıkmamıştır. Öğrenim durumu değişkenine göre ise yetişkin eğitimi yöneticilerinin görüşleri arasında planlama ve değerlendirme boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Adult education has been accepted to be an indispensable way of catching up with the changes that the age of information brings, thus, studies on adult education has increased accordingly. Success of adult and continuing education organizations relies on the skill and knowledge of individuals who hold the administrative roles. In its most general sense, role of an effective adult education administrator could be defined as one that requires a great amount of responsibility. Besides the commonly accepted responsibilities of educational administration, adult education administrators must possess some special competencies originating from the fact that their students are adults. For this reason, the administrator must be aware of the needs of adults both as students and individuals, which necessitates him to be a public relations expert at the same time. The aim of this study is to determine the competency levels of adult education administrators in three main administration dimensions, namely, management processes, human relationships and leadership. The data of the study is gathered from 70 adult education administrators who work in Public Education Centers and Continuing Education Centers in universities in Istanbul. A 46 item questionnaire, which is prepared by the researcher, was pre-tested and the results were checked with factor analysis and reliability test. After necessary improvements have been made, the final version of the questionnaire is conducted on administrators. After coding of the data, standard deviations and mean values of administrator perceptions have been calculated. For sex and workplace variables, T tests; for age group, specialty area, level of education, administration experience and the number of in-service training variables, one-way analysis of variance tests have been carried out to figure out whether there is a statistically significant difference among administrator perceptions. Tukey's tests have been used in cases where there is a statistically significant difference. The findings of the study could be summarized as follows: adult education administrators are generally teachers who do not hold degrees in adult education, and are trained in adult education by working in the field and participating in in-service training. The competency levels of Public Education Center Administrators in making financial plans, designing in-service training courses, marketing and public relations are perceived by themselves to be low. Continuing Education Center Administrators also perceive themselves to be doing low on planning process. Besides this, their perceptions towards using quality circles, brainstorming activities have been founded to be low. There are no statistically