Ege denizinde aidiyeti tartışmalı ada, adacık ve kayalıklar sorunu: Kardak Krizi`nin çatışma çözümü analizi açısından incelenmesi

Abstract

ÖZET Tezin amacı: Ege Denizi'nde aidiyeti tartışmalı ada, adacık ve kayalıklar sorununa neden olan Kardak krizini çatışma çözümü analizi açısından incelemektir. Analiz, Türk- Yunan ilişkilerindeki diğer konular dışarıda tutularak, tarafların karar alma süreci üzerinde yoğunlaşarak yapılmıştır. Özellikle askeri birimlerin de çatışma sürecine dahil oldukları periyot içinde tarafların karar alma süreçleri oyun teorisi modelleri yardımıyla incelenmiştir. Metot: Öncelikle Soğuk Savaş sonrası döneme ilişkin uluslararası sistemin yapısı ve çatışmaların çözümüne ilişkin çabalar incelenerek, Kardak krizinin uluslararası ortamın hangi özellikleri gösterdiği ortamda yaşandığı tespit edilmiştir. Günümüz çatışma çözümü teorilerinin gözden geçirilmesinin ardından, Ege'de aidiyeti tartışmalı ada, adacık ve kayalıklar sorununun ortaya çıkmasına neden olan Kardak krizi süreci, tarafların tezlerini de içerecek şekilde incelenmiştir. Tarafların karşılıklı adımlarını göstermek amacıyla, Kardak krizi sürecini de içerecek detaylı olaylar kronolojisi çıkarılmıştır. Analiz sırasında, tarafların gelecekte ikili olarak yada üçüncü aktörler yardımıyla konunun çözümüne getirebilecekleri yaklaşımları da belirtmek üzere, krizin analitik çözümlemesi de yapılmıştır. Sonuçta, Ege Denizi'nde iki ülke arasında deniz sınırının çizilmediği tespit edilmiş, ada, adacık ve kayalıkların aidiyetinin belirlenmesinden önce deniz sınırının çizilmesinin mümkün olmayacağı tespit edilmiştir. Taraflar karar alma süreçlerinde rasyonel davrandıkları halde, güvenlik duygusu, karşılıklı güven oluşturmadan ve karşılıklı algılan değiştirmeden sorunu istikrarlı ve kalıcı bir çözümün bulunması mümkün görünmemektedir. Türkiye'nin uyuşmazlıkların çözümü için ikili görüşmeler yapılması yönündeki ısrarlı yaklaşımlarına karşın Yunanistan gerekli ilk adımı atmak konusunda yetersiz kalmaktadır. vı

ABSTRACT Objective of the thesis : to evaluate the Kardak Crisis, which caused the dispute over the sovereignty of some islands, islets and rock in the Aegean Sea, from conflict resolution analysis perspective. Analysis focused on the decision making process of both sides during the conflict, mostly excluding other areas of conflict in Turkish-Greek relations. Especially within the period, when military forces are involved in the dispute, the decision-making process of both parties are evaluated by using models of game theory. Method : Firstly the structure of the international system and efforts to resolve the conflicts after the Cold War is evaluated to state in what conditions the Kardak crisis took place. After reviewing the recent conflict resolution theories, the events which caused the dispute of soverignty over some islands, islets and rocks in the Aegean Sea, together with the thesis of both parties on the subject, are evaluated. A detailed chronological table of events about the Aegean islands to include the Kardak crisis period, is given to clarify the steps each party took. During the analysis, an analytical evaluation of decision making process of parties is also made to project possibilities of co-operation in the future to solve the issue within biletarel relations as well as third party settlements. The results of the study showed that maritime boundary between Turkey and Greece in the Aegean has not been established. Trying to draw the maritime boundries seems impossible before the sovereignty dispute is resolved. Although both sides are trying to lead realistic and rational decision-making procesess, without establishing a feeling of security, mutual confidence and altering the perception of the other, a stable and long-term solution can not be easily reached. Especially Greece has been failing to take the first step while Turkey has been repeating its insistent requests to negotiate on the disputes. Vll