Havacılık müzesi koleksiyonu sergilemesinin çağdaş müzecilik anlayışı içinde yeniden düzenlenmesi

Abstract

ÖZET Tezin konusu olan Havacılık Müzesi 16 Ekim 1985 yılında İstanbul- Yeşilköy'de açılmıştır. Toplam 65.000 m2 alan üzerine kurulmuş olan müzenin 15.000 m2 de açık ve kapalı iki ana bölümde sergileme yapılmaktadır. Tezin amacı müzenin sergileme alanlarında ki sorunlarına çağdaş müzecilik anlayışından hareketle çözüm önerileri getirmektir. Tezin hazırlanması sırasında müze koleksiyonu ve sergilemesinde bulunan bütün obje ve bilgiler bilgisayar ortamında hazırlanarak tezin esas kaynağı oluşturulmuştur. Dünya ve Türkiye'de hava müzeleri ile ilgili araştırma ve anket çalışması yapılmıştır. Çağdaş müzecilik anlayışı, sergileme teknikleri, havacılık tarihi ve Yeşilköy Hava Müzesi'nin yapısı ile ilgili araştırma yapılmıştır. Tezin giriş bölümünden sonra ikinci bölümünde, dünyada ve Türkiye'de hava müzelerinin gelişiminden bahsedilmiştir. Böylece Yeşilköy-Havacılık Müzesi'nin dünya ve Türkiye ölçeğinde yeri ve önemi gösterilmek istenmiştir. Üçüncü bölümde Yeşilköy-Havacılık Müzesi'nin genel yapısı, iletişimi, koleksiyonu, amacı, misyonu, vizyonu ve stratejilerine yer verilerek müze genel olarak tanıtılmıştır. Türkiye'de en büyük ve dünya ölçeğinde de iyi bir koleksiyona sahip Yeşilköy-Havacılık Müzesi sergilemesinde halen devam eden bir tarih ve teknolojiyi yansıttığı için değişmeye ihtiyaç duymaktadır. Koleksiyonun önemini gösterememesinin nedenleri sergileme sorunlarından kaynaklanmaktadır. Tez çalışmasının dördüncü bölümünde sergileme sorunlarının giderilmesi için çalışma yapılmıştır. Öncelikle çağdaş müzecilik anlayışının gelişmesinden bahsedilmiştir. Daha sonra müzeyi gezen ziyaretçinin ihtiyaçları esas alınarak, salonların şekli ve sabit vitrinleri değiştirilmeden her salonunun sergileme sorunları açıklanmıştır. Çağdaş müzecilik anlayışı doğrultusunda sorunlara çözüm önerileri verilmiştir. Bu yapılırken her salonda belli bir sergileme tipi ve amacı doğrultusunda objelerin yerleştirilmesine, salon adı, bilgi panosu ve etiketlerin, müze ziyaretçisinin yönlendirilmesi, bilgilendirilmesi için yapılmasına dikkat edilmiştir. Sonuç olarak Yeşilköy-Havacılık Müzesi koleksiyonu için, çağdaş müzecilik anlayışında hem müze hem de ziyaretçi için daha verimli bir sergileme önerisi verilmiştir. XVI

ABSTRACT The Aviation Museum which is the main theme of the thesis was established on October 16th, 1985 in Yeşilköy Istanbul. The Museum was built on a surface of 65.000 m2. On the other hand the act of display takes place in two separate sections, which are 15.000 m2. indoors and outdoors. The main purpose of this thesis is to come up with some solutions for the problems ocuring in museum's display considering the contemporary museology. In the preparation phase of the thesis all the objects and information about the museum collection and display were produced in the computer environment and the main source of the thesis was created. Extended research and surveys about the world and Turkey's aviation museums. Were completed. This extended research includes the contemporary museology, displaying techniques, aviation history and the structure of Yeşilköy Aviation Museum. After the introduction, the development of the aviation museums in Turkey and in the world was mentioned in the second part of the thesis. In this manner, the place and the importance of the Yeşilköy Aviation Museum was meant to be shown in the scale of world standards. In the third part, the general structure, communication, collection, purpose, mission, vision and strategies and the general information abaut museum were given. Yeşilköy Aviation Museum, which is the Turkey's biggest museum in the field with a great collection in the world's scale needs some changes in its displaying techniquies because of its role of reflecting a continious history and technology. The misrepresentation of the collection's importance is caused by the problems in display. So, the fourth part of the thesis is written about the efforts given in dealing with the problems in display. The development of the contemporary museology was mentioned in the first place. Afterwards, considering the visitors desires and needs as a priority each room's display problems were revealed without changing the rooms a shape and stable show cases. Some suggestions were stated for these problems according to the contemporary museology. While doing this, great attention was paid to the display type of each room, the location of the objects according to their type and purpose, the room names, the information boards and the effectiveness of the labels in guiding and informing the visitors. In conclusion, a more efficient display suggestion was stated in the contemporary museology for both the museum and the visitors for the Yeşilköy Aviation Museum collection. XVII