Ketaminin bazı etkilerinin yohimbin ve fizostigmin ile reversi (Deneysel bir çalışma)

Abstract

ÖZET Ketaminin uyku süresi, aktivite, ısı ve kas tonusu üzerine etkilerini ve bu etkilerin Yohimbin ve Fizostigmin ön-tedavisiyle değişmelerini albino findik farelerde incedik. Bu amaçla ağırlıktan 25 - 30 gr. arasında değişen findik iarelerini dört gruba ayırdık. I. gruba (n=10), kontrol için sadece serum fizyolojik i.v, n. gruba (her doz için n=10), serum fizyolojik ve 30 dakika sonra Ketamin (1-100 mg/kg) i.v., m. gruba (her doz için n=10), Yohimbin 1 mg/kg i.p ve 30 dakika sonra Ketamin (30 -50 mg/kg) i.v, IV. gruba (her doz için n=10), Fizostigmin (0.1 -0.5 mg/kg) i.v ve 30 dakika sonra Ketamin (30 -50 mg/kg) i.v verdik. Dört grupta da uyku latensi ve süresi, aktivite, kas tonusu ve rektal ısıyı değerlendirmek amacıyla, gözlem ve ölçümleri, injeksiyondan 5, 30 ve 60 dakika sonra gerçekleştirdik, n. grupta alman sonuçlara göre; Ketarrıinin i.v injeksiyonundan sonra uykunun latensi sıfır olup, uyku süresi doza bağımlı olarak artıyordu. Kas tonusu tüm dozlarda anlamlı olarak azaldı (p<005). Azalma en fazla injeksiyonu izleyen 5. dakikada görüldü ve doza bağımlı olarak arttı. Ketaminin tüm dozlarında ambulasyon artmış bulundu, artış 30.dakikada anlımlı idi (p<0.05). Rearingde, sadece 50 mg/kg ile 5. dakikada anlamlı azalma görüldü (p<0.05).46 Ketamin, kullandığımız tüm dozlarda 5. ve 30. dakikalarda rektal ısıda anlamlı azalma oluşturdu (p<0.05). lmg/kg i.p Yohimbin verildikten sonra Ketamin etkilerindeki değişiklikler şöyle idi; tüm dozlarda oluşan uykunun süresi kısaldı. 30 ve 50 mg/kg dozlarda bu azalma anlamlıydı (p<0.05).Tonustaki azalmayı arttırdı, 50 mg/kg ile 5. dakikadaki değer anlamlı bulundu (p<0.05). Ketaminle oluşan ambulasyon artışım antagonize elti. Rearing üzerine anlamlı tek etki 40 mg/kg ile 30. dakikadaki azalma idi (p<0.05). Ketaminle oluşan rektal ısı azalmasını daha da arttırdığı görüldü. 0.1 -0.5 mg/kg i.v Fizostigmin verildikten sonra Ketaminin etkilerindeki değişiklikler de şöyle idi: uyku süresi tüm dozlarda kısaldı. 0.5 mg/kg Fizostigminle bulunan değer anlamlı idi. Tonus üzerine etkilerde anlamlı fark saptanmadı. Ambulasyon 5. dakikada tüm dozlarda, 30. dakikada ise düşük doz Fizostigminle (0.1 ve 0.3) anlamlı azalma gösterdi. 30. dakikada düşme görüldüyse de, rearing üzerine olan etkiler anlamlı değildi. Fizostigmin, Ketamin ile meydana gelen hipotermiyi arttırdı. 5. dakikada tüm dozlarda, 30. dakikada düşük dozlarda (0.1 ve 0.3mg/kg), 60. dakikada ise, 0.3 mg/kg dozda Fizostigmin, anlamlı ısı düşmesine neden oldu (p<0.05)).