Türkiye`de çizgi roman çevirilerinin ekinsel, zamansal, uzamsal açıdan incelenmesi: Asteriks, Red Kit, Ten Ten

Abstract

TÜRKİYE'DE ÇİZGİ ROMAN ÇEVİRİLERİNİN EKİNSEL, ZAMANSAL, UZAMSAL AÇILARDAN İNCELENMESİ : ASTERİKS, RED KİT, TENTEN Ülkemizde 19. yüzyıl sonlarında başlayan çeviri etkinliğinin, yazılı ve sözlü olarak geniş bir yelpazesi bulunmaktadır. Tezimizde, çalışma alanımız çeviriyle, imge dünyamızı, göz alıcı resimleri ve okuyucuyu içine alan öyküleriyle çizgi romanları birleştirmek istedik. Çizgi romanların renkli dünyalarında hangimiz yolculuk etmemişizdir? Bu yolculuğa çizgi roman çevirileriyle başladığımız bir gerçektir. Ancak, özgün metni okuyan okurlarla aynı göndermeleri yakalayabilmiş ve aynı karelerde gülebilmiş miyizdir? 19. yüzyıl sonlarında Avrupa'da karikatür sanatından doğan çizgi romanlar, baskı teknikleri ilerlemiş olması nedeniyle A.B.D. 'de gelişmiş ve yeni bir tür olmuştur. Çizgi romanlar, ülkemizde de Osmanlı Devletinin mizaha uyguladığı engellemeler nedeniyle geç gelişen bir karikatür sanatıdır ve ancak, Cumhuriyet döneminde ortaya çıkmıştır. Çalışmamızın ikinci bölümünde, çizgi roman sanatı, dünyadaki ve Türkiye'deki gelişimi, önemli çizerler ve yapıtlarından örnekler verilerek ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise, çeviri eleştirisi yöntem ve yaklaşımlarından yola çıkarak çizgi romanların çevirileri üzerinde çalıştık. Çizgi romanlar, anlaşılabileceği gibi, resimleri ve serüvenleriyle farklı yaşantıları, farklı zamanları, farklı yerleri anlatırlar. Bu nedenle, çalışmamızda, çizgi roman çevirilerinin ekinsel. zamansal ve uzamsal özelliklerini, örnekler vererek inceledik. Çeviri eleştirisi yapmak üzere üç çizgi roman örneği seçmiştik: Asteriks, Red Kit ve Tenten. Serüvenlerini seçmemizin bir nedeni, bu üç çizgi romanın özgün dillerinin çalışma dilimiz olan Fransızca'yla yazılmış olmasıdır. Seçimimizdeki diğer bir nedeni de, bir çok ülkede geçen Asteriks, Red Kit ve Tenten çizgi romanlarının zengin ekinsel, zamansal ve uzamsal göndermeler içermesiydi. Çalışmamızın son bölümünü, farklı dönemlerde yapılmış bu çevirilerin genel bir değerlendirmesi oluşturmaktadır. Anahtar Sözcükler : Çeviri, çeviri eleştirisi, çizgi roman, Asteriks, Red Kit, Tenten, ekinsel, zamansal, uzamsal öğeler, gülmece.

A STUDY ON THE COMICS TRANSLATIONS IN TURKEY FROM AN CULTURAL, TEMPORAL, LOCAL ASPECT: ASTERIX, LUCKY LUKE, TINTIN The translation activity having started at the end of the 19 century in Turkey consists of a wide range of written and oral translations. The aim of this thesis, is to combine our field of study, i.e. translation studies, and comics which captures our imagery world with its pictures and enchants the reader with its stories. Who among us did not make a journey in this colorful world? It is a fact that we set off with the translations of these comics. However, were we able to detect the same referential points the source text reader was able to access and did we find the same drawings funny? Comics that have been created from the art of caricature at the end of the 19th century developed in America because of its improved printing techniques and comics became a new kind of writings. As prohibitions hindered the improvement of the art of caricature because it was against the Ottoman State humour, comics appeared afterwards in the Republican period. The second part of this study takes up comics, its improvement in the world and in Turkey by giving examples of drawers and their works. In the third part, we worked on the translation of comics making use of translation criticism methods and approaches. As it is intelligible from its name, pictures and adventures of comics submit different experiences/lives, different times, different paces. We studied these cultural, temporal, spatial characteristics of comics translation by making use of examples. We have selected three comics samples for our translation criticism: Asterix, Lucky Luke, Tintin. The reason why we especially chose these three, is that their source language has been French, which is also the language we work with. The other reason is that these comics because they are world-wide known and read contain cultural, temporal and spatial references. The last part of this thesis consists of a general evaluation of the translations made during different periods. Keywords: Translation, critic of translation, comics, Asterix, Lucky Luke, Tintin, cultural temporal, local aspect, humour.