Lise birinci sınıf öğrencilerinin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin akademik benlik tasarımları, okula karşı tutumları ve akademik başarıları üzerindeki etkisi

Abstract

ÖZET Bu araştırmada, Lise birinci sınıfa devam eden öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin; akademik benlik tasarımları, okul tutumları ve akademik başarıları üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 2002-2003 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul ili Beşiktaş ilçesinde Bingül Erdem Lisesi ve Yeni Levent Lisesi'nde birinci sınıfa devam eden ve random olarak belirlenen 187 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın değişkenlerine ait veriler deneklere; `Depresif Yükleme Biçimi Ölçeği`, Akademik Benlik Kavramı Ölçeği` ve `Okul Tutum Ölçeği` uygulanarak, deneklere ait veriler ise `Kişisel Bilgi Formu` uygulanarak elde edilmiştir. Regresyon istatistiksel analizleri uygulanarak elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir: 1- Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin, akademik benlik tasarımınm yetenek alanlarındaki (Sözel yetenek, sayısal yetenek ve göz-el koordinasyonunun) değişkenliğini açıklamada yeterli etkisi bulunmamıştır. Öğrenilmiş çaresizlik düzeyinin şekil-uzay yeteneğinin değişkenliğini açıklamada etkili olduğu ve şekil-uzay yeteneğindeki varyansı açıklamada yeterli olduğu görülmüştür. 2- Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin, okul tutumundaki değişkenliğini açıklamada etkili olduğu görülmüştür. 3- Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeyi, akademik başarının değişkenliğini açıklamada yeterli etkisi olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin; akademik benlik tasarımlarının yetenek alanlarından şekil-uzay yeteneği üzerinde ve okula karşı tutumları üzerinde etkisi olduğu saptanırken, akademik benlik tasarımlarının sözel yetenek, sayısal yetenek ve göz-el koordinasyon üzerinde ve akademik basanları üzerinde etkisinin olmadığı saptanmıştır. VII

ABSTRACT The aim of this study is determine the effects of high school students' learned helplessness levels on their academic achievement, attitudes towards school and academic self concepts. The universe of this study is the students of Bingül Erdem High School and Yeni Levent High School in Beşiktaş, in Istanbul in the academic year of 2002 - 2003 and the sampling group is randomly selected 187 high school students' first grade students studying in these schools. The data for the variables of this is study is gathered from `Depressive Attributional Style Questionnaire`, Academic Self Concept Questionnaire` and `School Attitude Questionnaire`. The data for the subjects is gathered from `Personal Information Form`. According to the statistical regression analysis, the findings of this study can be summed up like this; r 1 - The level of students learned helplessness has no effect on the explanation of students' skills domain (verbal skills, numerical skills and eye - hand coordination) of their academic self concept. The level of students's learned helplessness has an effect on explaining the variation in students' form - space skills. 2- The level of students' learned helplessness has an effect on explaining their attitudes towards the school. 3- The level of students' learned helplessness has no effect on explaining their academic achievement. The level of students' learned helplessness has an effect on form - space skills in the skills domain of the students' academic self concept and their attitudes towards school, but the level of students' learned helplessness has no effect on the verbal and numerical skills and the eye - hand coordination of the students. VIII