Lokal anestezi ile yapılan operasyonlarda haloperidol ve etamidat ile oluşturulan derin sedasyonun karşılaştırılması

Abstract

başlangıcı 95.72±1.173, operasyonun lO.dk'sı 95.28±1.021, operasyon sonu 95.40+1.00 olarak saptandı (p<0.001). Per-operatif sedasyon değerleri infüzyon öncesi değere göre iki grupta da ileri derecede anlamlı bulundu. Etomidat grubunda operasyon sonunda fark azalırken Haloperidol grubunda değişiklik saptanmadı. Post-operatif dönemde iki grup arasında kan basıncı (sistolik, diastolik ve ortalama) ve kalp hızı değerleri arasında anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Grup içi karşılaştırma yapıldığında Etomidat grubu ile, post-operatif erken dönemde sistolik, diastolik ve ortalama kan basınçlarında Haloperidol grubuna göre daha erken dönemde anlamlı fark bulundu (p<0.05). Kalp hızı değerleri de Etomidat grubunda daha anlamlı saptandı (p<0.001). Sedasyon karşılaştırması yapıldığında; tüm derecelendirmelerde (yanıtsızlık, konuşma, yüz ifadesi, pitoz) Etomidat grubu ile daha erken ve ileri düzeyde anlamlı fark bulundu (p<0.001). Haloperidol grubunda ise aynı anlamlılık ancak post-operatif geç dönemde (4.saat) saptandı. Post-operatif ağrı şikayetleri karşılaştırması iki grup arasında anlamlı bulunmadı (p>0.05). Ancak bulantı-kusma sıklığı Haloperidol grubuna göre Etomidat grubunda ileri düzeyde anlamlı saptandı (p<0.001). Plazma kortizol değerleri, post-operatif 4.saatte Etomidat grubunda ileri düzeyde azalma (p<0.001), Haloperidol grubunda ise ileri derecede yükselme gösterdi (p<0.001). Post-operatif 8.saatte ise, her iki grupta da infüzyon öncesi değerler ile anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Sonuç olarak Etomidat ile oluşturulan derin sedasyon yöntemi Haloperidol'e göre kontrolü daha kolay, hemodinamik parametrelerde daha stabil bulundu. Post-operatif sedasyon çok erken dönemde ortadan kalktı. Etomidat'ın yan etkisi olan kortizol sentezi inhibisyonu post-operatif 8.saatte ortadan kalkmıştı ve sağlıklı kişilerde bir sorun oluşturmadı. Ancak bulantı-kusma sıklığını arttırması bir dezavantaj olarak değerlendirildi. 65parametrelerin (sistolik, diastolik ve ortalama kan basınçları, kalp hızı, sedasyon, bulantı- kusma) beş ayrı zamanda (operasyon sonu, post-operatif 10.dk, 30.dk, l.saat ve 4. saat) elde edilen değerleri karşılaştırıldı. Post-operatif sedasyon değerlendirmesi daha kapsamlı olduğu için beş aşamalı sedasyon skalası ile yapıldı. Etomidat'ın plazma kortizol değeri üzerine olan etkisini saptamak için, yine post-operatif 4. saatte ve 8. saatte venöz kan örnekleri alınarak infüzyon öncesi değer ile karşılaştırıldı. İki grup arasında per-operatif kan basınçları, kalp hızı ve Sa02 değerleri arasında istatistiksel anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Grup içinde yapılan karşılaştırmalarda da Etomidat grubunda kan basınçları ve kalp hızı ölçümleri arasında anlamlı değişiklik saptanmadı (p>0.05). Haloperidol grubunda infüzyon öncesi değerler ortalaması ile diğer ölçümler arasında kan basıncında ve kalp hızı değerleri arasında anlamlı fark bulundu. Sistolik kan basıncı; infüzyon öncesi 129.2±13.949, operasyon başlangıcı 122. 6±12. 777, operasyonun lO.dk'sında 122.68±13.226 bulundu (p<0.05). Diastolik kan basıncı; infüzyon öncesi 78.44±11.288, operasyon başlangıcı 74.92+9.674 (p<0.05), ortalama kan basıncı; infüzyon öncesi 95.4±11.547, operasyon başlangıcı 90.64±9.622, operasyonun lO.dk'sı 90.76±10.709 (p<0.05) olarak saptandı. Kalp hızı değerleri; infüzyon öncesi 107.32±21.021, operasyon başlangıcı 99.92±18.301, operasyonun lO.dk'sı 99.32±16.17, operasyon sonu 99.32+19.31 (p>0.05) olarak saptandı. Sa02 değerleri, her iki grupta infüzyon öncesi ölçümlerle karşılaştırıldığında istatistiksel anlamlı fark bulundu. Etomidat grubunda infüzyon öncesi 96.88±1.092, operasyon başlangıcı 96.16+1.313 (p<0.05), operasyonun lO.dk'sı. 95,72±1.137 (p<0.001), operasyon sonu ise 96.0±1.08 bulundu (p<0.05). Haloperidol grubunda infüzyon öncesi 96.52±0.872, operasyon 64başlangıcı 95.72±1.173, operasyonun lO.dk'sı 95.28±1.021, operasyon sonu 95.40+1.00 olarak saptandı (p<0.001). Per-operatif sedasyon değerleri infüzyon öncesi değere göre iki grupta da ileri derecede anlamlı bulundu. Etomidat grubunda operasyon sonunda fark azalırken Haloperidol grubunda değişiklik saptanmadı. Post-operatif dönemde iki grup arasında kan basıncı (sistolik, diastolik ve ortalama) ve kalp hızı değerleri arasında anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Grup içi karşılaştırma yapıldığında Etomidat grubu ile, post-operatif erken dönemde sistolik, diastolik ve ortalama kan basınçlarında Haloperidol grubuna göre daha erken dönemde anlamlı fark bulundu (p<0.05). Kalp hızı değerleri de Etomidat grubunda daha anlamlı saptandı (p<0.001). Sedasyon karşılaştırması yapıldığında; tüm derecelendirmelerde (yanıtsızlık, konuşma, yüz ifadesi, pitoz) Etomidat grubu ile daha erken ve ileri düzeyde anlamlı fark bulundu (p<0.001). Haloperidol grubunda ise aynı anlamlılık ancak post-operatif geç dönemde (4.saat) saptandı. Post-operatif ağrı şikayetleri karşılaştırması iki grup arasında anlamlı bulunmadı (p>0.05). Ancak bulantı-kusma sıklığı Haloperidol grubuna göre Etomidat grubunda ileri düzeyde anlamlı saptandı (p<0.001). Plazma kortizol değerleri, post-operatif 4.saatte Etomidat grubunda ileri düzeyde azalma (p<0.001), Haloperidol grubunda ise ileri derecede yükselme gösterdi (p<0.001). Post-operatif 8.saatte ise, her iki grupta da infüzyon öncesi değerler ile anlamlı fark bulunmadı (p>0.05). Sonuç olarak Etomidat ile oluşturulan derin sedasyon yöntemi Haloperidol'e göre kontrolü daha kolay, hemodinamik parametrelerde daha stabil bulundu. Post-operatif sedasyon çok erken dönemde ortadan kalktı. Etomidat'ın yan etkisi olan kortizol sentezi inhibisyonu post-operatif 8.saatte ortadan kalkmıştı ve sağlıklı kişilerde bir sorun oluşturmadı. Ancak bulantı-kusma sıklığını arttırması bir dezavantaj olarak değerlendirildi. 65