Yeni ekonomide yönetici-çalışan profili ve yönetici-çalışan ilşkilerine teorik bir yaklaşım

Abstract

1990'lı yıllarda, bilgi ve iletişim sektörlerinde teknolojik anlamda çarpıcı gelişmelere tanık olunmuştur. Bilgi ve iletişim sektörlerinin çıktılarının, diğer sektörlerde sermaye girdisi şeklinde kullanılmasıyla, ekonomik ve sosyal alanlarda yapısal değişimler meydana gelmiştir. Bu değişimler, daha sonraları Yeni Ekonomi şeklinde adlandırılacak yeni bir ekonomik paradigmanın temelini teşkil etmiştir. Yeni Ekonomi, işletmelerin dış çevre koşullarını değiştirmiştir. Bu değişimler, içte insan unsurunun da değişimine yol açmıştır. Başka deyişle; Yeni Ekonomi'de yönetici ve çalışan profilleri değişim göstermiştir. Yöneticilik işi, sanal ağlara taşınmıştır. Ancak bu, yönetici profilinde köklü değişimler yapmamıştır. Daha doğru bir ifadeyle; profesyonel yönetici tipini ortadan kaldırmamıştır. Olsa olsa, yöneticinin profesyonelliğine eklenmesi gerekli yeni bir faaliyet boyutu olarak düşünülebilir. Çünkü, profesyonel yöneticiliğin özünde var olan bilimsellik, bilgi donanımhlığı, profesyonel yönetici tipini Yeni Ekonomi'de değişmez kılmaktadır. Yönetici profilinin yanı sıra, çalışan profili de değişim göstermiştir, özellikle Yeni Ekonomi'yi tüm çarpıcılığıyla yaşayan ülkelerde, bilgi işçileri çalışan kesimi içinde büyük bir çoğunluğu oluşturmaktadır. Bu nicelik yönleriyle ve bilginin birincil güç durumuna gelmesi nedeniyle, bilgi işçisi Yeni Ekonomi'de merkezi bir konuma yerleşmektedir. Yönetici ve çalışan profılindeki değişimlere paralel olarak yönetici-çahşan ilişkileri de değişim göstermiştir. Bu değişimin nedeni, Yeni Ekonomi olgusunun yayılıp geliştiği 1990'lı yıllarda yaşanan pek çok gelişmedir. Bu gelişmelere ayak uydurmaya yönelik modern sonrası güncel ve çağdaş pek çok kavram ortaya çıkmıştır. Yaratıcı bireye yönelik yenilikçi yönetim, entelektüel sermaye, öğrenen organizasyon, personel güçlendirme bunların başlıcalarıdır. Yeni Ekonomi'nin moleküler bir karakteristik taşıması, örgüt yapılarında değişimlere yol açmıştır. Bu değişimler sonucunda yönetici-çalışan ilişkileri de değişim göstermiştir. Dış kaynaktan yararlanma, değişim mühendisliği, sanal organizasyon, sıfır hiyerarşi, yığışım organizasyon, yalın organizasyon; değişime yol açan önemli örgütsel yapı kavramlarıdır. Yeni Ekonomi'nin ortaya çıkışındaki etkenlerden biri olan bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler de yönetici-çahşan ilişkilerini etkilemiştir, özellikle sanal takımlar köklü bir değişimi getirmiştir. Dolayısıyla bütün bunlar Yeni Ekonomi yöneticilerince dikkate alınması gerekli önemli gelişmelerdir. Anahtar Sözcükler: Yeni Ekonomi, Yönetici, Çalışan.

During the 1990's, there were many dramatic technological improvements in information and communication industry. All outputs provided by information and communication industry were turned into capital inputs by all other industries. This development has created many structural changes in economic and social areas. These changes, afterwards are later named `New Economy`, as the basis of a new economic paradigm. New economy changed external environmental conditions of businesses. These changes have also affected the place of labor force at work. In other words, in New Economy, the profiles of managers and workers have been transformed. Management is moved to virtual network. But this did not create a radical change at the profile of managers. This is to say that the profile of professional manager did not disappear. This can be seen as anew dimension to be added to the professionalization of managers. The reason for this is that scientificity, information network which are placed at the core of professional management type remained unchanged by New Economy. In addition to the transformation of managerial profile, employee profile transformed as well. Especially the countries which undergo extraordinary transformation in New Economy, the role of information worker takes the big part in the labor force. With this quantity approach and information being the primary power, information worker settled down at the core of New Economy. With changes in the profiles of manager and worker, manager- worker relations have also changed. The reason for these changes lies in the new developments that happened in 1990's with the spread of New Economy phenomenon. In an effort for adaptation to new developments, many contemporary concepts are discussed. The most basic concepts are innovative management targeting the creative individuals, intellectual capital, learning organization, and empowerment. The molecular characteristic feature of new economy transformed the organization structure. As a result of these transformations, manager-worker relations affected one another. Especially, the virtual teams are transformed drastically. The most important concepts of organizations structure are; outsourcing, virtual organization, zero hierarchy, cluster organization and reengineering. Communication and information technology that led to creation of new economy deeply affected manager - worker relations. One and the most radical is that of virtual teams. Therefore, all these are the most basic requirements that managers have to take care in New Economy. Keywords: New Economy, Manager, Worker.