Kadın haklarında geleneksel bakış aşısının etkinliğinin Yargıtay`ın bir kısım boşanma kararlarındaki kadın olgusuna yansıması

Abstract

Tez konusu problemin sınırlarının belirlenebilmesi için; öncelikle ataerkil (geleneksel) bakış açışım oluşturan ve karşıtı eşitlikçi haklan hazırladığı düşünülen olgular kısaca ele alınmış ve bu kapsamda; Kadım erkeğe bağımlı kılan ataerkil bakış açısının oluşumu ve devamında etken olan, tarım toplumu yaşam koşullan, din öğesi ve Tek Tann'lı üç dinin şeriat kurallarındaki erkek lıakimiyeti ve kadının ikinciliği olgusu vurgulanmıştır. Sanayi toplumu yaşam biçimine geçişle; kadınların ücret karşılığı üretime kaülmalannın, kamusal alanda çalışmalarının getirdiği özgürleşme sonucu eşitlikçi haklara kavuşmalarının, geleneksel rollerin değişimindeki etkisi üzerinde durulmuştur. Türkiye yönünden tarihsel sürece bakıldığında: Hukuk normlanyla kadın haklan arasındaki bire bir bağlantı nedeniyle, Osmanlı Dönemi teokratik hukuk sistemi içerisinde kalan kadın ve aile ilişkileri ele alınarak n.Meşrutiyet sonrası kadınlara tanınan haklar belirtilmiştir. Ardından geleneksel bakış açısmda köktenci değişimi sağlayan Atatürk îlke ve Devrimleri içinde son derece önem taşıyan ve eşitlikçi haklan içeren kanunlara değinilmiştir. Laik Pozitif Hukuk Sistemi'nin, kadının özgürleşmesinde ve sosyo-ekonomik hayata katılımındaki etkisinin geleneksel bakış açısının değişimindeki önemi vurgulanmıştır. n.Dünya Savaşı'nda yaşananlar sonucu; İHEB'in düzenlendiği ancak; buna rağmen fiili eşitliğin sağlanamaması üzerine BM'ce KKHAÖS'nin oluşturulduğu, Türkiye'nin de kabul ettiği bu sözleşme gereği, geleneksel rollerdeki değişim için ulusal mahkeme kararlan da içinde olmak koşuluyla, her türlü önlemin alınması yolundaki yükümlülükler üzerinde durulmuştur. VIAncak eşitlikçi haklara bu konudaki taahhütlere karşın, halen Yargıtay'ın bir kısım boşanma kararlarına yansıyan geleneksel bakış açısının, fiili eşitliğin önünde duran hukuksal engeller içinde olduğu düşünüldüğünden bu bağlamda, tez konusuna ilişkin kararlardaki geleneksel bakış açısını içeren gerekçeler; eşitlikçi ve kadın lehine pozitif haklar kapsamında irdelenmiştir. Sonuç olarak; toplum yaşamında fiili eşitliğin uygulanırlığını sağladığı düşünülen eşitlikçi ve kadın lehine pozitif haklar doğrultusunda verilecek Yargı Kararlarının, geleneksel rollerin değişiminde en az eşitlikçi haklar kadar önemli olabileceği hususu vurgulanmaya çalışılmıştır. vn

To determine the borders of the problem, which is the subject of this thesis, first of all facts forming the patriarchal (traditional) point of view and which is thought to prepare the polar equal rights has been briefly undertaken. In this scope the formation of patriarchal point of view, making woman dependent upon man, and later on the living conditions of agrarian society, religion factor and man sovereignty and the fact of woman's secondary position in the Sheri'a of the monotheist three religion being efficient is emphasized. By the transition to industrial society life style; the effect of the participation of women to production for a fee, their labouring becoming free in public areas and having the equal rights to the change of traditional roles is stressed. When the historical process is considered from the aspect of Turkey; because of the direct relation between law norms and woman rights; the rights given to women after n.Constitutional Period is determined by undertaking woman and family relationships in the Ottoman Period theocratic law system. After these, laws that have great importance in Atatürk' s Principles and Reforms, prociding the radical change in the traditional point of view, and including equal rights are mentioned. The importance of the effect of secular positive law system to woman, becoming free and her participation to socio-economic life, to the change of traditional point of view is emphasized. After the facts of experienced in the second world war, the universal declaration of human rights is arranged; however actual equivalance hasn't been provided, Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women (CEDAW) has been formed by United Nations. As required by this agreement, which is also accepted by Turkey, for a Vfflchange in traditional roles that is provided to be included the national court judgements, the obligations for taking all kinds of precautions is stressed. In spite of the obligations to this subject of equal rights, the traditional point of view reflecting still some of the divorce judgements of court of appeals, which is thought to be included the forensic obstacles to actual equivalance. In this context: The causes including the traditional point of view in the judgements related to the subject of the thesis is analysed in the scope of equal and positive rights favor of woman. As a result; it is tried to emphasize that judgements, given accordance with the equal and positive rights in favor of woman, of court of appeals which is thought to bring the actual equivalance in social life into effect is as important as the equal rights in the change of traditional roles. Istanbul 2004 SalihaESEN DC