Normal ve riskli yenidoğanlarda çekirdekli eritrosit ve eritropoietin düzeyleri ile prognozdaki değerleri

Abstract

ÖZET Amaç: Normal ve riskli yenidoğanlarda (YD), çekirdekli eritrosit ve serum eritropoietin (Epo) düzeylerini tespit etmek ve bu iki parametrenin hangi riskli gruplarda prognozla daha yakın ilişkili olduğunu saptamak. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Temmuz 1998-Nisan 1999 tarihleri arasında, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinde prospektif olarak yürütüldü. Çalışma grubu 4 alt gruptan oluştu. Grup 1'de (n=14) gebelik yaşına göre doğum tartısı düşük (SGA YD grubu), Grup 2'de (n=25) prematüre, Grup 3'te (n=18) asfiktik YD'lar, Grup 4'te (n=12) diabetik anne çocukları yer aldı. Kontrol grubu da iki alt gruba ayrıldı. Grup 5 (n=19) seksiyo sonucu doğan ve Grup 6 (n=18) normal spontan vajinal yolla doğan term sağlıklı YD'ları içerdi. Çalışma ve kontrol grubunda yer alan yenidoğanlardan serum Epo konsantrasyonlarının ve çekirdekli eritrosit sayısının saptanması için kan örnekleri ilk 12 saatte, 3. ve 7. günlerde alındı. Serum Epo düzeyleri `Solid-faz Chemiluminescent Enzim Immunoassay` yöntemi ile IMMULITE® EPO (Diagnostic System Laboratories, Los Angeles) kit'i kullanılarak ölçüldü. Çekirdekli eritrosit sayımı için periferik yayma boyanarak 100 lökosit içerisindeki çekirdekli eritrosit sayısı belirlendi. Düzeltilmiş lökosit sayısı şu formüle göre hesaplandı: Düzeltilmiş lökosit = Total Lökosit x 100/(çekirdekli eritrosit + 100). Mutlak çekirdekli eritrosit sayısı: düzeltilmiş lökosit x 100 lökosite karşılık tespit edilen normoblast olarak belirlendi. Tüm olgular domografik veriler, tam kan sayımları, retikülosit sayıları, serum Epo değerleri ve çekirdekli eritrosit sayıları açısından karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışma grubunda doğumdan sonraki ilk 12 saatte ölçülen serum Epo değerleri Grup 1'de 62.6 ± 77.76 mU/mL, Grup 2'de 37.1 ± 63.9 mU/mL, Grup 3'te 36.5 ± 52.1 mU/mL, Grup 4'te 51.3 ± 61.3 mU/mL idi. Kontol gruplarında ise Grup 5'te 18.4 ± 7.3 mU/mL ve Grup 6'da 29.2 ± 31.9 mU/mL olarak saptandı.87 Doğumdan sonraki ilk 12 saat içerisinde saptanan çekirdekli eritrosit/100 lökosit sayıları ise sırasıyla 25.6 ± 39.8, 30.4 + 55, 22.4 ± 68.0, 28.2 ± 53.9, 2.7 ± 3.2 ve 3.0 ± 3.3 idi. Olguların mutlak eritroblast sayıları sırasıyla 2.321 ± 3.983 /mm3, 2.188 ± 3.988 /mm3, 1.333 ±2.145 /mm3, 3.300 ± 6.071 mm3, 200 ± 388 /mm3 ve 383 ± 531 /mm3 idi. Epo düzeyleri açısından, gruplar arasında farklılık yoktu. Serum Epo değerleri günler içerisinde düşme gösterdi. Çekirdekli eritrositler açısından gruplar arasında Grup 5 ve 6'daki olgulardan kaynaklanan belirgin farklılık mevcuttu (p=0.002). Buna karşılık, riskli gruplar (Grup 1, 2, 3 ve 4) kendi aralarında değerlendirildiğinde farklılık saptanmadı. Çekirdekli eritrosit sayıları zaman içerisinde tedrici olarak düştü. Mutlak eritroblast sayısı açısından gruplar arasında Grup 4'ten kaynaklanan istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edildi (p=0.003). Prognoz açısından serum Epo değerlerinin şifayla iyileşen olgular ile sekelle iyileşen ve ölen olgular arasında sınırda farklılık olduğu saptandı. Şifayla iyileşen olguların çekirdekli eritrosit sayıları sekelle iyileşen ve ölen olgulara göre daha düşüktü (p=0.01). Sonuç: Bu çalışma, serum Epo düzeylerinin riskli yenidoğanları, sağlıklı yenidoğanlardan ayırmada ve prognozu belirlemede yetersiz, çekirdekli eritrosit sayısının ise riskli ve sağlıklı yenidoğanı ayırmada yeterli, ancak risk gruplarının ayırımında yetersiz olduğunu, bununla birlikte prognozu belirlemede serum Epo düzeylerine göre daha iyi bir gösterge olduğunu ortaya koymuştur.

88 SUMMARY THE VALUE OF NUCLEATED RED CELL COUNTS AND ERYTHROPOIETIN LEVELS IN THE DETECTION AND FOLLOW-UP OF HIGH RISK NEONATES Objective: To determine nucleated red cell counts and erythropoietin (Epo) levels in normal and high risk neonates, and to evaluate the value of their detection in the follow-up of high risk neonates. Subjects and methods: This study was carried out prospectively between October 1998 and April 1999 in the Neonatal Intensive Care Unit of Pediatrics departmant of Trakya University Faculty of Medicine. The study group comprised of four subgroups. Group 1 included infants that were small for gestational age (SGA) (n=14), Group 2 comprised of infants born premature (n=25), Group 3 included term infants with asphyxia and Group 4 comprised of infants of diabetic mothers (n=12). Control group consisted of two subgroups. Group 5 included healthy, term infants delivered with cesarean section (n=19) and Group 6 comprised of healthy, term infants born with normal labor (n=18). In the study and control groups three blood samples were obtained from each infant within 12 hours, 3 days and 7 days after birth to measure the nucleated red cell counts and Epo levels. The serum Epo levels were determined by using IMMULITE® Epo kit which is a `Solid-phase Chemiluminescent Enzyme Immunoassay` method. Nucleated red blood cells (NRBC) were determined by an examination of the blood smear for the differential white blood cell count (WBC), and expressed as number/100 leucocytes. The WBC count was corrected for the NRBC count. Absolute NRBC counts were derived by multiplying the corrected WBC count by the percentage of NRBC's. All cases were compared in terms of complete blood counts, reticulocyte counts, serum Epo concentrations and NRBC counts.89 Results: In the study and control groups, the mean serum concentrations of Epo within 12 hours after birth were 62.6 ± 77.76 mU/mL for Group 1; 37.1 ± 63.9 mU/mL for Group 2; 36.5 ± 52.1 mU/mL for Group 3; 51.3 ± 61.3 mU/mL for Group 4; 18.4 ± 7.3 mU/mL for Group 5 and 29.2 ± 31.9 mU/mL for Group 6. The mean numbers of NRBC/100 leucocyte of sample one were 25.6 ± 39.8, 30.4 + 55, 22.4 + 68.0, 28.2 ± 53.9, 2.7 ± 3.2 and 3.0 + 3.3 respectively. Whereas, the numbers of absolute erythroblasts were 2.321 ± 3.983 /mm3, 2.188 ± 3.988 /mm3, 1.333 ± 2.145 /mm3, 3.300 ± 6.071 mm3, 200 ± 388 /mm3 and 383 ± 531 /mm3 respectively. There was no statistically significant difference among the groups with regard to Epo concentrations of sample one. A decrease in Epo levels was seen in all groups with advance in postnatal age. The number of NRBC of sample one was significantly lower in Groups 5 and 6 compared with other groups (p=0.002). However there was no significant difference among the study groups (Group 1,2,3 and 4) with regard to the number of NRBC of sample one. A decrease in NRBC count was seen in all groups with advance in postnatal age. The absolute number of erythroblast of sample one was significantly higher in Group 4 compared with other groups (p=0.003). With respect to outcome, the value of serum Epo concentrations in the detection of patients with sequela and those without sequela, achieved only borderline significance. On the other hand, the patients who had no pathological outcome during follow-up had lower NRBC counts when compared to the patients who were observed to have sequela or died (p=0.01 and p=0.02 respectively). Conclusion: The results of this study demostrate that serum Epo concentrations do not seem to be efficient in the discrimination of high risk neonates from healthy ones as well as in the evaluation of prognosis of those infants. NRBC count discriminate high risk neonates from healthy ones however does not allow the inter group discrimination of high risk neonates. On the other hand NRBC count is better than serum Epo concentrations in the determination of prognosis in high risk neonates.