Çocuk premedikasyonunda oral transmukozal fentanil sitrat ile diazem desitin rektal tüp uygulamasının karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dah'nda elektif operasyonu planlanan ASA-I ve ASA-II grubu, operasyon nedeni dışında patolojisi saptanmayan, 15 kg üzerinde ve/veya 4-12 yaş grubunda 39'u erkek ve ll'i kız olmak üzere toplam 50 çocuk olgu rastgele dağılım ile 25'er kişilik 2 gruba ayrıldı. 2 grup arasında yaş, cinsiyet, ağırlık gibi demografik özellikler istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Etik kurul izni ve ebeveyn onayı alınan olgular, operasyon günü 6 saatlik açlık süresi sonrası annelerinin eşliğinde hazırlık odasına alındı. Uygulamak istediğimiz premedikasyon yöntemi çocuk ve ailesine anlatıldı. Karşılaştırmalarımızda bazal değerlerimizi oluşturacak olan; başlangıç değerleri bir anestezist tarafından ölçülerek kayıt edildi (S AB, DAB, OAB, KAH, SS, Sp02). Daha sonra 1. grup (OTFC grubu) olgulara lOfig/kg dozda OTFC lolipop şeker formu, annesi vasıtasıyla verildi ve ortalama 4-5 dakikada almaları sağlandı. 2. grup (DDRT grubu) olgulara 0,5mg/kg DDRT, annesi yardımıyla rektal uygulandı. İlacın çıkarılmaması için rektum 1-2 dakika sıkıştırıldı. Olgular daha sonra operasyona kadar 40 dakika hazırlık odasında bekletildi. İlaç verildikten 5, 10, 20, 30, 40 dakika sonra SAB, DAB, OAB, KAH, SS, Sp02 değerlerine tekrar bakılarak, kayıt edildi. Ayrıca hazırlık odasında ilaç verilmesinden 35 dakika sonra ayrılma ve sedasyon skoru bakılıp kaydedildi. İlaç verildikten 40 dakika olgular sonra operasyon odasına alındı ve anksiyete skoru değerlendirildi.49 İndüksiyondan hemen önce i.v. kanülasyona yanıt skoru bakıldı. İndüksiyon her 2 grupta maske ile %50 O2 + %50 N20 ve %2 halotan ile sağlandı. Bu sırada maskeye yanıt skoru bakıldı, elde edilen veriler istatistiksel olarak karşılaştırıldı. Çalışmamızda elde ettiğimiz bulgulara göre; vital bulgu değerlerinde, hem OTFC hem DDRT grubunda, başlangıç SAB, DAB, OAB, KAH ortalama değerler ile karşılaştırıldığında, ilaç verildikten 5, 10, 20, 30, 40 dakika sonraki ortalama değerleri de azalma görülmüş, fakat bu azalma istatistiksel ve klinik olarak anlamlı bulunmamıştır. Ancak OTFC grubunda KAH değerindeki 30 ve 40 dakika sonraki değerlerinde azalma istatistiksel olarak anlamlı olmuştur (p=0,037 ve p=0,016). SS değerleri OTFC ve DDRT grubunda, başlangıç ortalama değerine göre azalmış ve 5. dakikadan sonraki değerlerde bu azalma istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (OTFC grubunda 10 ve 20 dakika sonra ileri derecede anlamlı; p=0,005 ve p=0,001, 30 ve 40 dakika sonra çok ileri derecede anlamlı; p=0,000 ve p=0,000 olmuştur. DDRT grubunda 10 ve 30 dakika sonra ileri derecede anlamlı; p=0,009 ve p=0,003, 20 ve 40 dakika sonra çok ileri derecede anlamlı p=0,000 ve p=0,000 olmuştur). Sp02 değerinde de OTFC ve DDRT grubunda başlangıç ortalama değerine göre belirlenen azalma istatistiksel olarak anlamlı olmuştur (OTFC ve DDRT grubunda sırası ile 5 dakika sonra ileri derecede anlamlı p=0,001 ve p=0,003, 10, 20, 30 ve 40 dakika sonra çok ileri derecede anlamlı p=0,0001 ve p=0,000 olmuştur). Ancak hiçbir olguda oksijen (O2) desteği gerektirecek kadar klinik önem taşımamıştır. İki grup karşılaştırıldığında anne-babadan ayrılma(seperasyon) skoru ortalama değeri DDRTgrubu lehinde ve istatistiksel olarak anlamlı(p=0,039), sedasyon ve anksiyete skorları ortalama değerleri ise DDRT grubu lehinde ve istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı bulunmuştur(p=0,0035 ve p=0,0028). İ.v. kanülasyona yanıt skoru ile maskeye yanıt skoru karşılaştırıldığında ise her iki skorda da OTFC grubu lehinde, istatistiksel olarak i.v. kanülasyona yanıt skorunda çok ileri derecede, maskeye yanıt skorunda ileri derecede anlamlı sonuçlar elde edilmiştir(p=0,000 ve p=0,007). Yan etkiler yönünden OTFC ve DDRT grubu arasında kaşıntı dışında anlamlı farklılık görülmemiştirİki grup karşılaştırıldığında kaşıntı OTFC grubunda ileri derecede anlamlı, fazla görülmüştür (p=0,025).50 Sonuç olarak; çocuk premedikasyonunda ağrı eşiğinin yükseltilmesi ve buna bağlı istenmeyen aktivitelerin azaltılmasının daha çok amaçlandığı olgularda lolipop şekli ile OTFC; korku heyecan, endişenin giderilmesi, sedasyon, amnezi ve hafif uykunun daha çok amaçlandığı olgularda rektal kullanıma uygun şekli ile DDRT'nin tercih edilebileceği ve her iki ilacın da diğer klasik premedikasyon uygulama yöntemlerine alternatif olabileceği belirlendi.

SUMMARY The study was performed in Trakya University Medical Faculty, Department of Anesthesiology and Reanimation on 50 ASA I-II pediatric patients planned for elective operations. The patients were more than 15 kg and/or 4-12 years of age; 39 were mole, 1 1 were femole and they were randomized into two equal groups (n=25). Demographic findings like age, sexuality, weight were not significantly significant between groups. With ethical commitee's and parent's approval the patients were accepted to the operation room with one of their parents after 6hrs of fasting. The method for premedication we planned was explained to the child and the parents. Initial values which would be the basel measurement of comparison (SAB, DAB, MAB, HR, BPM, SpC>2) was measured and recorded by an anesthesiologist. In group I (OTFC group) 10ug/kg OTFC lolipops was given via mothers and lolipops were provided to be hold for approximotely 4-5 minutes. In group II (DDRT group) 0,5 mg/kg DDRT was applied rektally by mothers. Buttocks were holded closely for 1-2 minutes to prevent out movement of the drug. The patients were then watched in the recovery room for 40 minutes. SAB, DAB, MAB, HR, BPM, Sp02 values were measured and recorded 5, 10, 20, 30 and 40 minutes after drug application. Sedation and seperation scores were recorded at 35 min in recovery room. Patients were taken to operation room at 40 minute and anxiety scores were recorded. Response to iv cannulation score was evaluted prior to induction. Induction was provided by 50 %C>2+50 %N20 and52 2% halothane in both groups. Meanwhile response to mask score was recorded and provided data was statistically compared between groups. According to provided data in our study looking to vital signs in both groups when comparing initial SAB, DAB, MAB, HR with mean values, a decline was evalvuated in mean values measured 5, 10, 20, 30, 40 minutes after drug application, but this decline was not significant statistically and clinically. However in OTFC group decline in HR 30 and 40 minutes after application was found statistically significant (p=0.037, p=0.016). BPM values in both groups decreased when compared to initial mean values and this decrease was found to be statistically significant after 5th minute (In OTFC group this was highly significant 10 and 20 minutes later p=0.005 and p=0.001; very highly significant 30 and 40 minutes later p=0.000 and p=0.000. In DDRT group this was highly significant 10 and 30 minutes later p=0.005 and p=0.003; and very highly significant 20 and 40 minutes later p=0.000 and p=0.000 respectively). Decline in SpC>2 values in both groups was found to be statistically significant when compared to initial mean values (highly significant 5 minutes later in OTFC and DDRT groups p=0.001 and p=0.003 respectively, very highly significant 10, 20, 30 and 40 minutes later p=0.0001 and p=0.000). However this decline was not clinically important and no O2 support was needed. When comparing the groups; mean value of score of seperation from porents was on behalf on DDRT group and statistically significant (p=0.039); mean values of sedation and anxiety scores were on behalf of DDRT group and statistically highly significant (p=0.0035 and p=0.0028). When comparing scores of response to i.v. cannulation and to the mask were on behalf of OTFC group in both scores, statistically response to i.v. cannulation score was highly significant and response to the mask score was highly significnat (p=0.000 and p=0.007). According to side effects statistical difference was evaluated between OTFC and DDRT groups except for itching, itching recorded in more patients in OTFC group and this was statistically highly significant (p=0.025). As a reusult; in pediatric premedication when aim is to provide increase in pain treshold and decrease in unwanted artivities due to this OTFC in lolipop form; when aim is to diminish fear, anxiety, curiosity, to provide sedation, amnesia and mild sleepness DDRT in rectal usable form can be chosen and both drugs can be an alternative to classical premedication methods.