Deneysel miyoglobinürik akut böbrek yetmezliğinde deferoksamin ve eritropoietinin etkileri

Abstract

ÖZET Miyoglobinürik akut böbrek yetmezliği(ABY), iskelet kasının travma veya metabolik nedenlerle hasarı sonucunda gelişen üremik sendromdur. Miyoglobinürik ABY gelişiminde radikal oksijen metabolitleri(ROM) önemli rol oynadığından, yüksek mortalite ve morbiditeye sahip olan ABY'nin gelişimini Önlemek için, birçok çalışmada antioksidanlar denenmiştir. ROM'nin oluşumunda demir iyonunun merkezi bir rolü vardır. Demir şelatörü deferoksamin (DFO) ile yapılan çalışmalarda yararlı etkileri bildirilmiştir. Eritropoietin(EPO), demir kullanımmı eritropoez yoluyla artırdığından,bazı çalışmalarda antioksidan olarak denenmiştir. Ancak, miyoglobinürik ABY'nde EPO kullanımı ile ilgili bir çalışmaya rastlamadık. Miyoglobinürik ABY'nde EPO'in etkisini araştırmak, DFO'in etkisini yeniden değerlendirmek ve EPO ile karşılaştırmak için ratlar üzerinde bir çalışma planladık. Bu amaçla 40 rat, her grupta 8 olacak şekilde, 5 gruba ayrıldı. I.Grup, sağlıklı kontrol grubu olarak ayrıldı. Diğer gruplara, %50'lik gliserol, 8 ml/kg. i.m. uygulanarak, miyoglobinürik ABY geliştirildi. H.gruba, izotonik NaCl 1 mi., Ill.gruba, DFO 300 mg/kg bölünmüş dozlarda, IV.gruba, EPO 200 U/kg/gün ve V.gruba, EPO 100 U/kg/gün i.p. verildi. Çalışmanın 96. Saatinde, 24 saatlik idrar toplanarak ratlar sakrifike edildi, kan ve doku örnekleri alındı. Veriler, Mann-Whitney-U Testi ve Spearman Korelasyon Analizi ile değerlendirildi. Böbrek dokuları ışık ve elektron mikroskopta incelendi. Tüm ABY'li gruplarda idrar N-acetyl-P-D-glucosarninidase (NAG) düzeyleri arttı. IILgrubun idrar NAG'ı, Il.gruptan farklı değilken, hem IV, hem de V. grupların idrar NAG'ı Il.gruptan düşük bulundu. Kreatinin klirensi, plazma üre ve kreatinin değerleri tüm ABY'li gruplarda yükselirken, tedavi gruplarında düzelme kaydedilmediJşık ve elektron mikroskopik incelemelerde; in.grup, hastalıklı kontrol grubu ile benzer bulgular gösterdi. IV. ve V.grupta daha iyi bulgular gözlenmekle birlikte, yer yer hastalıklı grubun özellikleri de izleniyordu. IV.Grupta hiperpotasemi ve proteinüri, V.grupta da hiponatremi ve proteinüri dikkat çekiciydi. Hiperpotaseminin, artan iştah ile diyet alımının artmasından kaynaklanabileceği,, proteinürinin, hematokrit artışı ile ilişkili olduğu, V.grupta görülen hiponatreminin ise, poliüri nedeniyle sodyum kaybının fazla olmasına bağlı olduğu düşünüldü. Sonuç olarak; daha önceki yaygın olan görüşlerin aksine, DFO tedavisi miyoglobinürik ABY'nde olumlu etki göstermedi. EPO tedavisi ile kısmi yarar görülmekle birlikte, etkinliği ve yan etkileri konusunda, doz, süre ve diyet ayarlamaların da yapıldığı, daha geniş kapsamlı çalışmalara gereksinim vardır. 69

SUMMARY Myoglobinuric acute renal failure(ARF) is an uremic syndrome caused by traumatic and metabolic damage of skeletal muscles. Because radical oxygen metabolites(ROM) plays an important role in development of myoglobinuric ARF, antioxidants are tested for prevention of ARF development that has high mortality and morbidity rates. Iron ion has an central role in producing ROM. Beneficial effects were informed by investigations with using deferoxamine(DFO) chelator of iron. Because erythropoietine(EPO) increases using of iron via erythropoiesis, it has been used as antioxidant in some investigations. However we have not found any investigation about the using of EPO in ARF. Our study was planned in rats investigate the effect of EPO in myoglobinuric ARF, to re-evaluate the effect of DFO and to compare it with EPO. In this aim, 40 rats divided into 5 groups, each has 8 rats. Group I was the healthy control group. In the other groups, %50 glycerol ( 8 ml/kg. i.m.) was given each rat, in order to develop ARF. In the group II, isotonic NaCl (a dose of 1 ml); in the group HI, DFO (300 mg/kg. in divided doses); in the IV group, EPO(200 U/kg/day); in the group V, EPO(100 U/kg/day) were applied intraperitoneally. At 96. hour, rats were sacrificed after urine, blood and tissue samples had been obtained. Datas were evaluated by Mann- Whitney U Test and Sperarman Correlation Analyse. Kidney tissues were examined by light and electron microscopy. Urine N-acetyl-p-D-glucosaminidase (NAG) levels were increased in all ARF groups. Urine NAG in group III was not different from the group II, but in group IV and group V were lower than the group II. While creatinin clearence, plasma urea and creatinin values were increases in all groups with ARF, improvement was not noted in cured groups. Similar findings were found in both the group III and the diseased control group by light and electron microscopic examinations.Better findings were seen in groups IV and V, but features of diseased group were also observed partially. Hyperkalemia and proteinuria were taken into consideration in group IV and hyponatremia and proteinuria in group V. These are considered that; hyperkalemia was result from the increased appetite and increasing of dietary intake, proteinuria was related to increased hematocrite, hyponatremia seen in group V depended loss of sodium via poliuria. In conclusion, management with DFO did not act positively in myoglobinuric ARF in contrast to the common previous opinions. Although partial advantage was seen in management with EPO, extensive investigations including dose, period and dietary regulations about effectiveness and side effects have to be done. 70