Oral ve transdermal hormon replasman rejimlerinin kardiyovasküler hastalık hemostatik risk faktörleri üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Hormon replasman tedavisinin, koroner hastalıklar üzerindeki etkilerini inceleyen yirminin üzerinde çalışma bulunmaktadır. Çoğu prospektif olan bu araştırmalar, östrojen replasmamnın koruyucu olduğunu savunmaktadır. HRT'nin kardiyovasküler olayları azaltıcı etki mekanizmaları şu an için tam açıklanamamakla birlikte bu yararlılıklarını lipit - lipoprotein metabolizması, karbonhidrat metabolizması, koagülasyon - fibrinolitik sistem ve arteriyel duvar üzerine etkileriyle sağlamaktadırlar (2,15). Hemostatik sistemin bazı komponentlerinin, koroner arter hastalığının artan insidansı ve kötü prognozu ile birlikteliğinin olduğu saptanmıştır. HRT'nin koagülasyon - fibrinolitik faktörler üzerine etkileri kompleks ve değişkendir ve kullanılan hormonun tipine bağlı olarak değişmektedir. Menopoz dönemi, KVH riskinde dramatik artışlara neden olmaktadır. HRT, bu düzeyleri geri döndürüp postmenopozda artan trombotik yatkınlığı önlemektedir (3,15,28,42). Biz çalışmamızda, kardiyovasküler hastalıklara risk oluşturan faktörlerden üzerinde daha az çalışılan hemostatik parametrelerin hormon replasmanı sonrasındaki değişimlerini incelemeyi amaçladık. Bu amaçla 50 adet postmenopozal hastanın 26 tanesine oral kontinü estradiol ve NETA kombinasyonu, 24 tanesine de bu preparatlann transdermal kontinü rejimini 3 ay süresince uyguladık. Tedavi öncesi ve sonrası hemostatik parametrelerdeki değişiklikleri inceledik. Birbirlerini etkileyebilmeleri açısından lipit profili değişimi de araştırıldı. Araştırma sonucunda görülmüştür ki estradiol ve NETA kombinasyonunun ne oral ne de transdermal kontinü veriliminde platelet sayısı etkilenmezken platelet aggregasyonu ve fibrinojen düzeylerinde hafif düşüşler olmaktadır. Ancak bu düşüşler önemli düzeyde bulunmamıştır. Her iki rejim de faktör VII düzeyini azaltmıştır. Transdermal yolla verilim sonrası faktör VII düzeyindeki azalma oral verilime göre anlamlı ve daha büyük düzeyde olmuştur. Yine her iki rejim sonrasında Antitrombin-HI düzeyleri azalmıştır. Bu düşüş de oral kombine replasman uygulamasından sonra transdermal yola göre daha önemli düzeyde olmuştur. 65Replasman tedavisi sonrası lipit düzey değişimleri açısından oral replasman sonrası total kolesterol ve trigliserid düzeyleri anlamlı derecede azalmış olup, HDL kolesterol ve LDL kolesterol düzeylerinde önemli değişim saptanmamıştır. Transdermal replasman sonrasında ise sadece LDL kolesterolde anlamlı bir değişim olmamıştır. Total kolesterol ve trigliserid düzeyleri anlamlı oranda düşmüş HDL kolesterol ise anlamlı oranda artmıştır. Sonuç olarak söylenebilir ki hormon replasmanı amaçlı seçilecek preparat çokluğu ve kullanım şekli çeşitliliğinden dolayı optimum kardiyovasküler korumayı sağlayacak rejimi oluşturabilmek oldukça zordur. Çalışma sonuçlarının farklılıkları da bu preparat yelpazesinin genişliğinden ileri gelmektedir. Çalışmamızda hem oral östrojen ve progesteron kombine rejimde hem de transdermal kombine rejimde kardiyovasküler riskin en önemli iki hemostatik belirteci olan fibrinojen ye faktör VII düzeylerinin düşmüş olması HRT'nin koruyuculuğunu desteklemektedir. Diğer hemostatik faktörlerde herhangibir önemli değişimin olmaması da olası östrojen vasküler komplikasyonlan açısından replasman dozundaki hormonların korkusuzca kullanılabileceğini göstermektedir. Öte yandan AT-III düzeyindeki düşüş hiperkoagülasyon durumu yaratabileceğinden yine de kullanımda dikkatli takip gerektirmelidir. 66

SUMMARY EFFECTS OF ORAL AND TRANSDERMAL HORMONE REPLACEMENT TREATMENTS ON CARDIOVASCULAR HEMOSTATIC RISK FACTORS There are at least twenty studies which investigate coronary disease effects of hormone replacement therapy. These studies that mostly prospective defends protective effects of the estrogen replacement. Hormone replacement therapy's cardiovascular defans mecanisms are not completely known at this time, nevertheless the usefullness of this therapy results from effects on the lipid-lipoprotein metabolism, coagulation- fibrinolytic system and arterial wall (2,15). It is determined that some components of the heamostatic system are in company with increasing incidence of the coronary disease and the bad prognoses of it. Effects of the HRT on coagulation - fibrinolytic factors are complex, variable and alter according the type of hormone used. The period of menopause cause dramatically increases of the cardiovascular disease risk. HRT, prevent trombotic susceptibility at the menopausal term with reverse these levels (3,15,28,42). In our study we aim that, determining of the changes of heamostatic factors after hormone replacement therapy. These factors are within the cadiovascular risk faktors and few studies on them. With this aim, we took 50 postmenopausal women to our study and 26 of them are applied oral kontinue estradiol and NETA combination, 24 of them are applied transdermal form of this protocol for three months long. We determined changes of the heamostatic parametres before and after therapy. Reason of the influence to each other, we investigated difference of lipid profile too. At the end of study we show that, application of estradiol and NETA kombination neither orally nor transdermally influence the platalet count but there is a little degree decrease in fibrinogen levels and platelet aggregation rates. But these decreases are not found significant. Both of the regimes are decreased the level of factor VII. Decreasing factor VII 67levels after transdermal application are much more degree and more significant than the orally application. Again after both of the replacement therapy antitrombine-III levels are reduced. The falling degree after oral application was much more significant than transdermal way. After replacement therapies if we look lipid level differencies; Oral replacement therapy was dropt the total kolestrol and trigliserid levels significantly and there was no significant change in HDL, LDL kolesterol degrees. After the transdermal replacement there was no change in LDL kolesterol level. Total kolesterol and trigiliserid levels decreased significantly and HDL kolesterol significantly increased. As a result we can say that choosing better hormone replacement regime which have optimume cardiovascular preventative effect is extremly difficult cause of application way variety and lots of preparate type. Difference of the study results are coming from wide of the preparate variety. İn our study, falling levels of factor VII and fibrinogen which the most important two heamostatic cardiovascular risk factors and decrease with either oral estrogen- progesterone kombine regime or trandermal way are supporting the preventative effect of hormone replacement therapy. There is no change of the other heamostatic factors show that hormones could be used without fair of estrogenic vascular komplications with replacement doses. And the other way, Although hormone therapy using is safety, decreasing AT-ITI levels could cause hypercoagulative situation that need carefully follow up this patients. 68