Ağır kafa travmalı hastalarda serum ve beyin-omurilik sıvısı S-100 B protein düzeylerinin prognoz ile ilişkisi

Abstract

ÖZET Serebral monitörizasyonda belirgin bir ilerleme kaydedilmesine karşın birincil ve ikincil beyin hasarının derecesini belirlemek oldukça güçtür. Son zamanlarda yapılan çalışmalarda, glial ve Schwann hücrelerinde bulunan ve SSS'ne spesifik olan S-100 B proteini denilen biyokimyasal bir belirleyici ilgi çekmektedir. Ağır kafa travmalı hastalarda S-100 B protein düzeyi ile birincil ve ikincil beyin hasarının meydana gelmesi arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Ağır kafa travmalı 10 hastayı içeren bu prospektif çalışmada, serebral perfüzyon basıncım (CPP) korumayı hedefleyen tedavi protokolü uyarınca tüm hastalar yoğun bakım koşullan içinde değerlendirildiler. Ventrikül kateteri yerleştirildi ve kafa içi basıncı (KİB), CPP ve ortalama arter basmcı (MAP) değerleri üç gün boyunca kaydedildi. 10 gün süresince, planlanan zamanlarda serum ve BOS örnekleri alındı ve S-100 B protein düzeyleri ölçüldü. Serum ve BOS değerleri ile yaş, klinik (GCS), outcome (GOS), KİB ve CPP değişkenleri kıyaslandı. CT bulguları Marshall sınıflamasına göre değerlendirildi. Yaşayan hastalara SPECT ve MRG tetkikleri yapıldı. Hasta sayısı az olduğu için parametrik olmayan istatistiksel testlerden Mann- Whitney U testi kullanıldı ve buna göre elde edilen verilerin medyan ve alt-üst değerleri belirlendi. Kaybedilen 7 hastada serum S-100 B protein düzeyleri belirgin yüksekti, ancak istatistiksel olarak anlamlı değildi. Kaybedilen hastalarda yüksek KİB ve düşük CPP değerleri saptandı, ancak bu veriler de istatistiksel anlam ifade etmedi. Yaşayan hastalarda, üçüncü ve altmcı ay kontrollerinde GOS 3 ve 4 olarak tespit edildi. Nörospesifîk bir protein olan S-100 B proteininin serum düzeylerinin bilinmesi, ağır kafa travmalı hastalarda birincil ve ikincil beyin hasarının derecesini belirlemede yararlı olabilir. Tedavinin düzenlenmesi ve prognozun belirlenmesinde de etkili olabilir. Yöntemin geniş hasta grupları ile sınanması gerekmektedir. 53

SUMMARY RELATIONSHIP of SERUM and CSF S-100 B PROTEIN LEVELS in THE PROGNOSIS of PATIENTS with SEVERE HEAD INJURY Despite significant recent progress in cerebral monitoring, it is still difficult to quantify the extent of primary and secondary brain damage. A promising biochemical marker currently under investigation is S-100 B protein, is found in glial and Schwann cells. This protein is highly specific for tissue of the nervous system. There is a compact correlation between S-100 B protein and ongoing brain damage in patients with severe head injury. Ten patients with severe head injury (Glasgow Coma Score 8 or less) were included in this prospective study. All patients were treated according to a therapy protocol targeted at maintaining CPP in intensive care unit. An intraventricular catheter was placed in all patients following CT scanning and, ICP, CPP, MAP were recorded for three days. Venous blood and CSF samples for S- 100 B protein were obtained as soon as after admission, 12nd hour and every 24 hours thereafter, for a maximum of 10 consecutive days. Serum and CSF levels of S-100 B protein were compared to age, outcome (GOS), clinical variables (GCS), ICP and CPP. CT scans were analyzed according to the classification of Marshall. MRI and SPECT are performed in survived patients. Mann-Whitney U test was used and data were given as median and interquartile range. Seven patients who died had significantly higher serum S-100 B values compared with three patients who survived, but the result was not significant. Patients who died had high ICP and low CPP values compared with patients who survived, but the result was not significant. Patients who survived were established moderate disability (GOS:3) and good outcome (GOS:4) during the follow-up (3rd and 6th months). S-100 B, a neurospecific protein, may be a promising serum marker for assessing the extent of primary injury and the time course of secondary damage after severe head injury. Serum S-100 B may improve prediction of outcome after severe head injury and might be useful for 54describing subsets of patients in therapeutic trials. However, further studies with more patients are required. 55