Edirne şehir merkezinde halkın sağlık hizmeti tercihlerine etki eden faktörler ve kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerinin kullanımı

Abstract

ÖZET Çağdaş birinci basamak sağlık hizmeti için örnek oluşturmak üzere Edirne'de verilmeye başlanan aile hekimliği hizmetleri için hedef nüfusun tanımlanması amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışmada nüfusun çeşitli sağlık kuruluşlarım hangi kişisel ve kurumsal faktörlerle tercih ettikleri ve çeşitli birinci basamak uygulamalarının kişilere hangi oranda ulaştığı araştırılmıştır. Çalışma evreni olarak, polikliniğin hedef nüfusunu oluşturan Edirne şehir merkezi alınmıştır. Evreni temsil etmek üzere küme örnekîem tekniğiyle oluşturulan çalışma grubuna yüzyüze görüşme tekniğiyle hazırlanan anket uygulanmıştır. Son 1 ayda sağlık başvurularının %14'ünün birinci basamak kuruluşlarına yapıldığı saptanmıştır. 2./1. basamak başvuru oranı 10/î'dir. Kişilerin her türlü sağlık hizmetinde hastaneleri kullanma eğiliminde oldukları görülmüştür. Kişilerin sağlık tercihlerine etki eden kurumsal faktörler arasında en güçlüleri tetkiklerimin yapılabiliyor olması`, `sağlık sigortasının geçerli olması` ve `işlemlerin kısa sürede yapılabiliyor olması` olmuştur. Kişisel koruyucu sağlık hizmetlerinin hiç birinin bireylere yeterli yoğunlukta ulaşmadığı görülmüştür. Mevcut birinci basamak sağlık kuruluşları Edirne şehir merkezinde istenen çağdaş hizmetleri üretebilmekten uzaktırlar. Birçok temel sağlık hizmetinde ülke geneline göre var olan iyiliğin sağlık hizmetlerindeki kaliteden çok bireysel inisiyatiflere bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Halen yeterli kantiteye ulaşmamış olsa da Aile hekimliği istenen kalitede birinci basamak hizmetini üretmeye hazırdır. 109

SUMMARY FACTORS INFLUENCING THE HEALTH SERVICE SELECTION OF THE PUBLIC, AND THE UTILIZATION DEGREE OF INDIVIDUALIZED PREVENTIVE HEALTH CARE IN EDİRNE Contemporary family practice services are now available in Edirne. The aim of this study was to assess the constitution and the needs of the target population for the planned health care. The study aimed to evaluate the individual and institutional factors effecting health service selection, and in what degree the presented health services reach the population. The universe of the study was the municipality region of Edirne, which is also the target population for the family practice services. A questionnaire prepared for this study was applied by face-to-face interview to a representative sample of 407 families. Primary health care utilization rate during the last one-month period was 14 %. The ratio of secondary versus primary health care utilization was 10/1. Hospitals were the mostly preferred institutions for getting health service. Most powerful institutional determinants of health preference were 'availability of tests', 'health insurance coverage', and 'time spent for the services'. The presentation as well as utilization of all kinds of preventive services was found to be insufficient. This study has revealed that, primary health care institutions are not in the desired quality and quantity with resulting underutilization of their services in Edirne municipality region. Although many of the basic health care indicators are better than the country average, we concluded the reason of this to be personal initiatives rather than the quality of the services. Family practice, which is lacking the currently required quantity, is hope promising with regard to the quality of the proposed primary health care services. 110