Kronik obstruktif akciğer hastalığında ekspiratuvar yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografinin tanıya katkısı

Abstract

ÖZET Çalışmanın amacı Normal bireylerde ve kronik bronşitte ekspiratuvar YRBT ölçütleri ile SFT arasındaki ilişkilerin saptanması ve YRBT'nin kronik bronşitli hastaların erken dönemde saptanmasında SFT'ye katkısının belirlenmesidir. Kronik bronşitli 21 hasta ve 10 normal bireye YRBT ve SFT uygulanmıştır. Toplam kesitsel hava hapsi alanı, hava hapsi skoru (ekspirasayondaki toplam hava hapsi alanının toplam akciğer parankim alanına oranı) ve redüksiyon skoru (inspirasyon ve ekspirasyondaki toplam kesitsel akciğer alanlarındaki değişim oranı) hesaplanmıştır. Belirtilen parametreler SFT sonuçları ile karşılaştırıldı ve YRBT ile hastalığın değişik dönemlerinin tahmin edilebilirliği araştırılmıştır. Toplam kesitsel hava hapsi alanı ortalaması normal bireylerde (kontrol grubu) 23.8 cm2, solunum fonksiyonları normal olan basit kronik bronşitlilerde (Grup A) 28.4 cm2 ve kronik obstruktif bronşitlilerde (Grup B) 102.4 cm2 olarak bulunmuştur. Hava hapsi skoru ortalaması ise kontrol grubunda %2.18, Grup A'da % 2.82, Grup B'de %5.45 olarak bulunmuşturt. Redüksiyon skoru ortalaması ise kontrol grubunda %54.4, Grup A'da %50.8 ve Grup B'de %33.9'dur. Bu parametreler yönünden kontrol grubu ile Grup A arasında anlamlı fark saptanamazken, kontrol grubu ile Grup B arasındaki fark anlamldır (p<0.05). Her üç YRBT parametresi de grupların sınıflandırılmasında başarısızdır. SFT parametreleri ile redüksiyon skoru arasındaki korelasyonlar, aynı parametreler ile toplam hava hapsi alanı 44veya hava hapsi skoru arasındaki korelasyonlara göre daha güçlüdür. Hava hapsi skoru ve toplam kesitsel hava hapsi alanı ile en güçlü korelasyon gösteren SFT parametresi FEF 25-75 olarak bulunmuştur (sırasıyla; r:-0.57 ve r:-0.70). Redüksiyon skoru için ise bu parametre FEVİ (r: 0.83)'dir. Hava hapsi ve redüksiyon skoru gibi ekspiratuvar YRBT ölçütleri solunum fonksiyon testleri ile değişik derecelerde korelasyon göstermektedir. Belirtilen YRBT parametreleri ile kronik obstruktif bronşitli olgular sağlıklı bireylerden başarıyla ayırdedilebilmektedir. Bununla birlikte aynı parametrelerin SFT' si normal olan basit kronik bronşitli hastaları normal bireylerden ayıramaması nedeniyle YRBT'nin KOAH'ın erken dönemde saptanmasında SFT'ye ek katkı sağlayamadığı sonucuna varılmıştır. 45

DIAGNOSTIC VALUE OF THE EXPIRATORY HIGH RESOLUTION COMPUTED TOMOGRAPHY IN CHRONIC OBSTRUCTIVE PULMONARY DISEASE SUMMARY The purpose of the study was to investigate the relationship between expiratory HRCT and PFT in normal subjects and patients with chronic bronchitis, and to determine the value of HRCT as an adjunct to PFT in the early diagnosis of chronic bronchitis. HRCT and PFT were applied to 21 patients with chronic bronchitis and 10 normal subjects. Total air trapping area, air trapping score (Ratio of total air trapping area to total pulmonary parenchymal area) and reduction score (The differential ratio between total inspiratory and expiratory pulmonary areas) were calculated. Above stated parameters were correlated with PFT results. Discrimination of different phases of obstructive pulmonary disease with HRCT was investigated. The average total air trapping area was calculated as 23.8 cm2 in normal subjects (control group), 28.4 cm in patients with simple chronic bronchitis having normal pulmonary functions (Group A), and 102.4 cm in patients with chronic obstructive bronchitis (Group B). The average air trapping score was found to be 2.18 % in control group, 2.82 % in Group A, and 5.45 % in Group B. The average reduction scores in the above mentioned groups were 54.4 %, 50.8 % and 33.9 %, respectively. There was no statistically significant difference 46between control group and Group A regarding these parameters whereas the difference between control group and Group B was significant (p<0.05). All three HRCT parameters were equally unsuccessful in the classification of the above mentioned groups. The correlations between PFT parameters and reduction scores were found to be higher than the ones between the same parameters and total air trapping areas and air trapping scores. The PFT parameter having highest correlation between air trapping score and total air trapping area was found to be FEF 25-75 (r:-0.57 and r:-0.70, respectively). For the reduction score the most successful parameter was FEV1 (r: 0.83). Expiratory HRCT parameters such as air trapping score and reduction score are variably correlated with PFTs. With the use of the above mentioned HRCT parameters, patients with chronic obstructive bronchitis are succesfully discriminated from healthy subjects. Being unsuccessful in discriminating the patients with simple chronic bronchitis from healthy subjects, HRCT cannot be used as a significant adjunct to PFT. 47