Günlük kalsiyum alımı, kafeinli içecek ve nikotin kullanımının postmenopozal kemik mineral yoğunluğuna etkisi

Abstract

ÖZET OP; kompleks multifaktöriyel durumlarla karakterize, kemik kütlesinde azalma ve mikromimarisinde bozulma ile seyredip, fraktür riskinde artışa yol açan bir hastalıktır. Kemik gücünün göstergesi olan kemik kütlesi ve kalitesinin belirlenmesindeki en önemli faktör genetik yapı olmakla birlikte; beslenme, çevresel faktörler, alışkanlıklar ve yaşam stili gibi diğer birçok faktör bu durumu etkileyebilir. Bu çevresel faktörler kemik kütlesinin oluşturulması OP'un önlenmesi ve tedavisinde önemli değiştirilebilir durumlardır. Bu çalışmada OP risk faktörlerinin araştırılması amacı ile yaşları 42-84 olan 200 postmenopozal kadın olgu retrospektif olarak incelendi. Tüm olguların demografik özellikleri, menopoza girme yaşları ve menopoz süreleri, anne sütü alma süreleri, menstrüel siklus düzenleri, ailelerinde OP veya osteoporotik fraktür öyküsü olup olmadığı, HRT alıp almadıkları, doğum sayıları, premenopozal dönemlerindeki gıdalarla günlük kalsiyum alım miktarı, günlük kafeinli içecek tüketim miktarı, sigara ve alkol alışkanlıkları belirlendi. Tüm olguların DEXA ile lomber omurga ve femurdan yapılmış olan KMY değerlendirmeleri kaydedildi. Sorgulanan risk faktörlerinin KMY değerleri ile ilişkisi ve gruplar arası farklar incelendi. Çalışma bulgularında yaş, menopoz süresi ve doğum sayısı ile KMY değerleri arasında negatif korelasyon saptandı (p<0.05). Anne sütü alma süresi ve kafeinli içecek tüketim miktarı ile KMY arasında ilişki bulunmadı (p>0.05). Menstrüel siklus bozukluğu olanlarda olmayanlara göre, ailesinde OP veya osteoporotik fraktür hikayesi olanlarda aile hikayesi negatif olanlara göre ve HRT almayanlarda alan gruba göre KMY değerleri daha düşük bulundu (p<0.05). Günlük kalsiyum alım miktarı fazla olanlarda KMY değerleri anlamlı şekilde daha yüksekti (p<0.05). Sigara kullananlarda KMY değerleri kullanmayan gruba oranla daha düşüktü (p<0.05). 64Sonuç olarak; ileri yaş, menopoz süresi, menstrüel siklus bozuklukları, ailede OP öyküsünün olması, doğum sayısı, HRT kullanımı, gıdalarla günlük kalsiyum alımı ve sigara kullanma alışkanlığının OP ile ilişkili risk faktörleri olduğu tespit edildi. Kafeinli içecek tüketimi ve anne sütü alma süresi ile KMY arasında ilişkinin olmadığı görüldü. 65

INFLUENCE OF DAILY INTAKE OF CALCIUM, CAFFEINE DRINKS AND NICOTINE HABITS ON POSTMENOPAUSAL BONE MINERAL DENSITY SUMMARY Osteoporosis (OP) is a complex and multifactorial disease which is characterized by the decrease of bone mass and deteriorations in microstructure causing higher fracture risk. Although genetic structure is the most important factor determining bone mass and quality are influenced by many factors such as eating, environment, habits and life style. These enviromental factors are changeble conditions in formation of bone mass, prevention and treatment of OP. In this study, 200 postmenopausal women between ages 42-84 were examined retrospectively with an aim of searching for OP risk factors. The following parameters were evaluated on the demographic features of the women; the menopause age, duration of menopause period, duration of their breastfeeding in their childhood, regularity of menstrual periods, whether there is anyone who has OP or osteoporotic fracture among their family, whether they had hormon replacement therapy, their parities, the amount of calcium taken daily in premenopausal periods, the amount of having drinks with caffeine and whether they have any bad habits like smoking and alchol. The evaluation of bone mineral density (BMD) of lumber spine and femur was performed by dual energy X-ray absorptiometry (DEXA). The relation of questioned risk factors with BMD values and differences in groups was investigated. A negative correlation 66was revealed betwen age, menopause period and number of birth with BMD values (p<0.05). No relation was found between the duration of feeding with mother milk, drinking caffeine drinks with BMD values (p>0.05). The level of BMD was lower in the women who had menstrual period disorder, who had someone with OP or osteoporotic fracture in her family and who didn't get HRT (p<0.05). The women who had high daily calcium intake, BMD values were significantly higher (p<0.05). BMD values of smokers were lower than the nonsmokers (p<0.05). To sum up; we have revealed that the following factors are the risk factors in relation with OP; old age, duration of menopause, disorders of menstrual periods, having someone who has OP in family, number of pregnancies, not having HRT, less amount of calcium taken daily and finally the smoking habit.No relation was found between BMD and consumption of drinks with caffeine and duration of feeding with mother milk. 67